Barbórka wpisana na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego!

Wczoraj, 22 października, w Łazienkach Królewskich w Warszawie odbyła się gala, podczas której wręczano decyzje o wpisie na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego. Dokonywała tego Magdalena Gawin, wiceminister kultury i generalna konserwator zabytków, która wręczała decyzje osobom i instytucjom, włączającym się w dbanie o tradycję.

- Ta gala, która jest organizowana co dwa lata, jest uhonorowaniem i docenieniem wysiłków społeczności oraz jednostek, które chronią swoje dziedzictwo kulturowe - mówiła wiceminister Gawin.

Wśród 15 zjawisk i tradycji, które zostały wpisane na listę, znalazła się między innymi Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku. To duże wyróżnienie dla naszego regionu. Jak przypominają w Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, wniosek o wpisanie Barbórki na tę listę został sporządzony właśnie w Zabrzu. Wówczas pismo zatwierdził Narodowy Instytut Dziedzictwa.

- Pielęgnowanie tradycji, przekazywanie ich z pokolenia na pokolenie umacnia śląską tożsamość. Aby budować przyszłość, rozwijać samorządy musimy pamiętać o naszych przodkach. Wpisanie Barbórki na tę prestiżową listę z pewnością zagwarantuje pamięć o górnikach, którzy przez wiele dekad ciężką pracą przyczyniali się do rozwoju całego regionu – mówi Małgorzata Mańka-Szulik, prezydent Zabrza. - Dziękuję osobom i instytucjom uczestniczącym w tym skomplikowanym procesie. Wsparcie i osobiste zaangażowanie księdza arcybiskupa Wiktora Skworca, wiceministra Grzegorza Tobiszowskiego, przedstawicieli branży górniczej, organizacji kościelnych i stowarzyszeń dało efekt, z którego możemy się dziś cieszyć - podkreśla, cytowana na stronie MGW w Zabrzu.

- Bez względu na to, które elementy Barbórki są dzisiaj bardziej popularne od innych, wszystkie trzeba traktować jako dziedzictwo tego święta, ponieważ niezmiennie jest to dzień świąteczny górników i ich najbliższych. Jest także dziedzictwem Górnego Śląska, elementem tożsamości mieszkańców regionu – podkreśla Bartłomiej Szewczyk, dyrektor Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. – Dlatego poziom 170 w Kopalni Guido poświęcony jest patronce górników. Znajduje się tam kaplica św. Barbary oraz tematyczna ekspozycja. Każdego roku z okazji barbórki organizujemy uroczystą mszę świętą, która cieszy się dużym zainteresowaniem. Odbywają się tam także występy orkiestr górniczych.

Jak cytuje MGW, opis górniczego święta zamieszczony na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa brzmi:

„Barbórka jest zwyczajem dorocznym i obyczajem świątecznym grupy zawodowej górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku praktykowanym od początku XIX wieku do chwili obecnej. Obchodzona 4 grudnia, w dniu wspomnienia św. Barbary, wpisała się w przestrzeń kulturową regionu dzięki przekazom pokoleniowemu i środowiskowemu. Stanowi nieodłączny element górniczej tożsamości pielęgnowany przy współudziale właścicieli, dyrekcji i zarządów kopalń, lokalnych parafii oraz stowarzyszeń, których przedstawiciele są aktywnymi uczestnikami obchodów.

Uczestnictwo w uroczystościach daje górnikom nie tylko poczucie wspólnoty, ale także godności zawodowej, bowiem Barbórka ma wymiar zarówno duchowy, jak i zawodowy. Charakteryzuje się więc silnymi walorami wspólnototwórczymi. Jest to szczególnie ważne dla pracowników kopalń węgla kamiennego, bowiem od okresu gwałtownej industrializacji, od ok. 1850 roku do lat 70. XX w. liczebność wspólnoty opierała się w znacznym stopniu na ruchach migracyjnych. Wspólne świętowanie wspomagało zarówno włączenie się w zasięg wartości charakteryzujących tę grupę, a także wspierało kształtowanie się więzi międzyludzkich, co w przypadku górników stale przebywających w warunkach zagrożenia życia, jest niezmiernie istotne. Święto ma także wymiar ponadkonfesyjny.

Obchody Barbórki nigdy nie wygasły, pomimo licznych zagrożeń wynikających ze ścisłego związku przemysłu z ekonomią i polityka. Zwyczaj ten był często praktykowany wbrew oficjalnej linii politycznej, co świadczy o sile przekazu środowiskowego. Jednocześnie zarządzający kopalniami oraz sami górnicy dokonali selekcji niektórych elementów Barbórki, które wdrażano w okresie rządów totalitarnych. Wybrane przez grupę tradycje są pielęgnowane od XIX wieku. Barbórka ma także szersze, regionalne oraz ponadregionalne znaczenie, jest rozpoznawalna poza Górnym Śląskiem”.

Co jeszcze znalazło się na tej liście? Oto pełna rozpiska:

1. krakowska koronka klockowa,
2. tradycje kulturowe Biskupizny,
3. kolędowanie dziadów noworocznych na Żywiecczyźnie,
4. "Turki" grodziskie,
5. tradycje wytwarzania koronki koniakowskiej,
6. tradycje dudziarskie w Wielkopolsce,
7. wyścigi kumoterek,
8. umiejętność gry na dudach żywieckich oraz sposób ich wytwarzania,
9. procesja Bożego Ciała z tradycją kwietnych dywanów w Spycimierzu,
10. umiejętność wytwarzania gajd i praktyka gry na nich,
11. Barbórka górników węgla kamiennego na Górnym Śląsku,
12. plecionkarstwo w Polsce i tradycje kulturowe Bambrów Poznańskich.

Wpisz miejscowość i sprawdź wyniki wyborów

POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:

Uczniowie piszą, a nauczyciele płaczą HITY SZKOLNYCH KLASÓWEK

Skandaliczna impreza z modelkami w klubie w Katowicach ZOBACZ ZDJĘCIA

Najśmieszniejsze plakaty wyborcze zapewniły im sukces ZDJĘCIA

Kontrolki w samochodzie. Czy wiesz, co oznaczają i jak się zachować, kiedy się zapalą?

Najdziwniejsze polskie nazwiska ZOBACZ LISTE Padniesz ze śmiechu

Czy mógłbyś zostać zawodowym żołnierzem? Sprawdź predyspozycje! TEST

Kalendarz sportowy 2018: Piękne ciała nagich sportowców ZDJĘCIA

Uczysz się języka śląskiego? Oto bardzo mylące słowa

Nie nazywaj tak dziecka! Twoja pociecha może mieć poważne problemy!

Wybory samorządowe 2018: Jak wyglądała kampania wyborcza

Jak głosowaliśmy w wyborach samorządowych: Incydenty + wydarzenia