Bezpieczne bankowanie. Swoje dane trzeba chronić

Zazwyczaj wiemy, jakie konsekwencje niesie z sobą zgubienie lub kradzież dokumentów, zwłaszcza dowodu osobistego lub paszportu. Zgłaszamy więc to szybko na policji oraz coraz częściej do bankowego systemu dokumentów zastrzeżonych. Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że osoby niepowołane mogą wejść w posiadanie pełnego zestawu naszych danych osobowych. Dysponując naszym imieniem i nazwiskiem, datą urodzenia, numerem dowodu osobistego oraz numerem PESEL, mogą przejąć naszą tożsamość.

Podszywając się pod nas, mogą wyłudzić kredyt „chwi-lówkowy” czy zawrzeć umowę z firmą telekomunikacyjną. Skradziona tożsamość często służy też do wyłudzeń, np. zaciąganych na nasze konto innych zobowiązań: najem mieszkania,  umowy z operatorami sieci komórkowych itd. Im dłuższa jest lista dostępnych usług, tym większe jest pole do działania dla oszusta, który przejmie naszą tożsamość.

Skradziona tożsamość

Komplet danych, który ułatwia kradzież tożsamości, zawarty jest przede wszystkim w dowodzie osobistym. Poza kradzieżą samego dokumentu musimy więc chronić go przed okazją do skopiowania danych. Unikajmy więc kserowania dokumentów czy oddawania ich w cudze ręce poza naszą kontrolą, np. jako krótkoterminowy zastaw. Niszczmy też wszystkie dokumenty zawierające nasze dane osobowe.

Zachowajmy powściągliwość w udostępnianiu danych przez telefon. Jeśli dzwoni do nas faktycznie przedstawiciel banku, w celu weryfikacji naszej tożsamości nigdy nie poprosi o komplet danych osobowych. Pamiętajmy też, że procedura bankowa nie dopuszcza zmiany przez telefon czy serwis transakcyjny kluczowych danych osobowych. Za ich pomocą możemy zmienić adres korespondencyjny lub numer telefonu kontaktowego. Pozostałe dane, jak np. nowe nazwisko, musimy zgłosić w placówce banku.

Miejmy też na względzie, że złodzieje tożsamości coraz częściej do wyłudzeń danych osobowych wykorzystują portale spo­łecznościowe.

Zakładamy cyberrygle

W jeszcze bardziej wyrafinowany sposób działają cyber­prze­stępcy włamujący się po nasze dane przez internet lub aplikację mobilną. Podobnie jak w realu mogą to robić, by tylko okraść nas jednorazowo, ale też wejść w posiadanie naszej tożsamości dla bardziej złożonych oszustw lub przestępstw. Dlatego dla ochrony danych musimy „zaryglować się” w sieci. Tylko w ten sposób nie tylko sami półświadomie lub całkiem nieświadomie nie ujawnimy swoich danych, ale nie pozwolimy ich przejąć skrycie.

Podstawa to zabezpieczenie komputera czy telefonu przed używaniem przez niepowołane osoby (login, PIN) oraz ochrona jego oprogramowania: aktualizowanie systemu i oprogramowania, korzystanie z aktualnego programu antywirusowego. Następna fundamentalna zasada – kontaktowanie się z bankiem tylko z własnego komputera i wyłącznie przez jego główną stronę. Nie korzystajmy z linków, sprawdzajmy, czy strona jest autentyczna (symbol zamkniętej kłódki w adresie). Nie otwieramy podejrzanych e-maili. Wykonując przelew, wpisujemy numery konta ręcznie, nie korzystamy z linków, nie kopiujemy numerów (np. z elektronicznych faktur). Przed zatwierdzeniem operacji sprawdzamy, czy numer konta kontrahenta jest zgodny z wcześniej wpisanym.

Tomasz Nowak

Pamiętaj!

- Nie podawaj nieznanym osobom danych osobowych, zwłaszcza PESEL-u i numeru dowodu osobistego.

- Operacje bankowe przeprowadzaj tylko z własnego komputera i poprzez główną stronę banku.

-  W razie zgubienia lub kradzieży dowodu zastrzeż go w banku.

-  Nie dawaj swoich dokumentów w zastaw, np. kiedy wypożyczasz sprzęt sportowy.

-  Niszcz korespondencję, na której są twoje dane osobowe czy tele­adre­sowe.

KONKURS BANKOMANII

Konkursy z atrakcyjnymi nagrodami oraz więcej informacji o bezpiecznej bankowości znajdziesz na portalu edukacyjnym:  www.bankomania.pkobp.pl

Masz pytania? Napisz na adres:
[email protected]

fot. Arkadiusz Gola

Naszych danych osobowych strzeżmy jak oka w głowie

Rozmowa z Magdaleną Straus--Sitek, kierownikiem zespołu bankowości osobistej w 7. Oddziale PKO Banku Polskiego w Katowicach

Zmieniamy swój stan cywilny, miejsca zamieszkania... Jak ważne jest to, aby uaktualniać swoje dane osobowe w banku?

To bardzo ważna kwestia, której nie możemy bagatelizować. Wszystkie dane klienta powinny być zawsze aktualne. Ktoś machnie ręką i powie, że tego nie potrzebuje, bo nigdy w kasie banku nie odbiera swoich pieniędzy, tylko np. w bankomacie. Jednak trzeba pamiętać, że różne sytuacje w życiu się zdarzają. Może być tak, że jedyną możliwością będzie odbiór pieniędzy w kasie banku i tutaj pracownik placówki jest zobowiązany, aby pieniądze wydać właściwej osobie. Jeżeli coś w dokumentach nie będzie się zgadzać, to mogą wystąpić komplikacje i weryfikacja klienta potrwa dłużej.

W jaki sposób możemy aktualizować dane w banku?
Można to zrobić, udając się do najbliższego oddziału banku i podać pracownikowi zmienione dane. Możemy także to zrobić, dzwoniąc na infolinię banku. Jeżeli korzystamy z bankowości internetowej, to poprzez serwis transakcyjny możemy zmienić adres korespondencyjny i kontakt telefoniczny.

Po co bank gromadzi dane osobowe o nas?

Pracownik banku musi znać tożsamość klienta. Imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL, a także numer i seria dowodu osobistego służą do weryfikacji. Bank ma prawo do posiadania takich danych i nikomu z zewnątrz ich nie ujawnia.

To bardzo ważne, żeby chronić dane osobowe...
Osobom postronnym nie zdradzajmy takich informacji. Jeżeli dane osobowe wpadną w ręce złodzieja, to może on np. na nasze nazwisko zaciągnąć kredyt. Dokumenty wraz z danymi osobowymi powinniśmy mieć przy sobie, nigdy nie udostępniajmy ich osobom postronnym. Powinniśmy ich strzec jak oka w głowie.

Karty kredytowe z wyglądu są coraz bardziej atrakcyjne. Czy możemy w internecie pochwalić się ich zdjęciami?

Nie należy tego robić. Są osoby, które dzielą się wszystkim na portalach społecz­noś­ciowych. Jednak w takich przypadkach powinny się powstrzymać. Zdjęć dokumentów nie powinniśmy umieszczać w internecie, nawet jeśli chcemy je pokazać tylko bliskim. Złodzieje też się uczą. W internecie tylko czekają na takie okazje. Pamiętajmy też, aby w tzw. zastaw nie zostawiać swoich dokumentów. Niektóre osoby, którym zabraknie gotówki w sklepie, zostawiają dowody osobiste u kasjera, aby w tym czasie wybrać się do domu po gotówkę. To błąd. Nigdy tego nie róbmy.

Czy pracownik banku może przez telefon lub e-mail poprosić nas o dane osobowe?

Pracownik banku rozmowę zaczyna od potwierdzenia tożsamości. Musi mieć pewność, że rozmawia z właściwą osobą.

Nie prosi jednak o podanie numeru PIN_do karty oraz hasła do rachunku bankowego. Pracownik banku nigdy na początku rozmowy nie tłumaczy, w jakiej sprawie dzwoni. Najpierw musi upewnić się, czy rozmawia z właściwą osobą. Może dla klientów jest to czasochłonne i kłopotliwe, ale to ważna część kontaktu. Przez e-mail bank nigdy nie prosi o dane klienta.

Co zrobić, jeżeli stracimy kartę z bankomatu lub dowód osobisty?

Jeżeli jest to karta, to nie­zwłocznie wybierzmy się do najbliższej placówki, aby taką kartę zastrzec. Można to również zrobić za pomocą infolinii banku i serwisu transakcyjnego. Jeżeli mamy podejrzenie, że dokument lub karta zostały skradzione, to zgłośmy ten fakt również policji. Dowód też trzeba zastrzec w banku. To z pewnością uchroni przed problemami.

Rozmawiał
Arkadiusz Bolkowski