Uczelnie obecnie aktywnie zabiegają o studentów, niektóre narzekają na niż demograficzny. Dla przykładu - amerykańskie uczelnie prześcigają się w tworzeniu atrakcyjnej bazy, nie tylko naukowej, obiektów sportowych, a nawet ośrodków spa dla studentów. Czym i jak skutecznie kusi studentów Politechnika Śląska?
Trudno polskim uczelniom porównywać się z uczelniami amerykańskimi - i to z wielu względów. W zeszłym roku miałem okazję zwiedzać uniwersytet stanu Nevada w Reno i gdy zobaczyłem wielopiętrową salę gimnastyczną, wielką bibliotekę i całe zaplecze socjalne tego uniwersytetu, musiałem przyznać, że jest to imponujące. Jest to oczywiście związane z zupełnie inną specyfiką tamtejszego rynku edukacyjnego i możliwościami finansowymi amerykańskich uniwersytetów. Nasze zaplecze jednak też się bardzo zmienia i rozwija. Kampus politechniki jest, moim zdaniem, jednym z najładniejszych w Polsce, a w jego skład wchodzą budynki wydziałów, akademiki i obiekty sportowe, zlokalizowane bardzo blisko siebie. Uczelniany kampus sąsiaduje z halą widowiskowo-sportową Arena Gliwice, liczymy więc na to, że ta część Gliwic będzie coraz atrakcyjniejsza i bogatsza w ofertę wydarzeń kulturalnych i sportowych. Ten aspekt staje się coraz ważniejszy dla dzisiejszych studentów i mieszkańców miast.
Domyślam się, że nacisk położy pan w innym miejscu?
Staramy się kłaść nacisk głównie na przyciąganie naszych kandydatów bardzo dobrą ofertą dydaktyczną, a także doskonałą współpracą z przemysłem. Ostatnie wyniki oceny parametrycznej uczelni pokazały, że spośród 14 ocenianych wydziałów, dziesięć uzyskało kategorię A, cztery - kategorię B, co pod względem parametrów naukowych przeliczanych na algorytm dotacji daje nam trzecie miejsce wśród uczelni technicznych w kraju, a 10. wśród wszystkich uczelni akademickich w Polsce. To bardzo dobra pozycja. Ta dziesiątka jest zauważana nawet z perspektywy międzynarodowej. A wracając do niżu demograficznego, to na szczęście nie mamy problemów z naborem na studia, w ostatnim roku liczba kandydatów, chcących studiować na naszej uczelni, nawet wzrosła.
W czym pan upatruje główne atuty gliwickiej uczelni?
Politechnika Śląska znajduje się w samym sercu Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, w skład której wchodzą głównie firmy z branży automotive, czyli samochodowej. Właśnie w tej branży stosowane są technologie Przemysłu 4.0, obecnie kluczowe dla dalszego rozwoju cywilizacyjnego. A zatem odbywanie staży, praktyk czy współpraca z firmami, które reprezentują bardzo wysoki poziom technologiczny, są w przypadku naszej uczelni znacznie prostsze niż w przypadku innych uczelni w Polsce, co podkreślają nawet ich rektorzy. Łatwiej jest nam nawiązywać nowe formy współpracy, które zwiększają atrakcyjność naszych studiów. Przykładem są studia dualne.
Powiedzmy szerzej o tej formie studiów, bo Politechnika Śląska jest tu w awangardzie.
Studia dualne w Polsce są pewną nowością, ale od wielu lat są z powodzeniem prowadzone i rozwijane w wielu krajach Europy Zachodniej, na przykład niemiecki system kształcenia bazuje na studiach dualnych. Prawdę mówiąc, studia dualne, które otworzyliśmy w 2016 r., były wynikiem inicjatywy przemysłu. Zgłosiła się do nas firma z branży samochodowej, Tenneco, z prośbą o utworzenie na jej potrzeby takich studiów dualnych. Dyrektor Tenneco takie studia kończył w Niemczech. Później włączyły się w to Śląski Klaster Automotive i Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna. Studia uruchomiliśmy na Wydziale Mechanicznym Technologicznym.
Co ostatecznie przeważyło o uruchomieniu tych studiów?
Poprosiliśmy o opinię naszych studentów. Taka jest zresztą procedura, że jeżeli uruchamiany jest nowy kierunek studiów, to samorząd studencki opiniuje programy studiów. Byliśmy bardzo zaskoczeni tą opinią, bo studenci bardzo nas pochwalili za tę inicjatywę i pytali: dlaczego nie więcej? Dlaczego tylko jeden kierunek? Studia uruchomiliśmy na Wydziale Mechanicznym Technologicznym. Po roku ich funkcjonowania, w 2017 roku, zorganizowaliśmy natomiast konferencję Edual, by podyskutować o tej formie kształcenia w gronie studentów, jednostek zaangażowanych w kształcenie dualne i partnerów biznesowych, ale konferencja tak się rozrosła, że swoją obecnością na niej zaszczycił nas nawet wicepremier Jarosław Gowin. W tym roku mamy więc już drugą edycję konferencji Edual, która odbędzie się 5 marca, a pan wicepremier zapowiedział, że również nas w tym roku odwiedzi. W minionym roku został uruchomiony przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju specjalny program na dofinansowanie kształcenia dualnego i coraz więcej uczelni akademickich jest zainteresowanych prowadzeniem tej formy kształcenia. Również w projekcie nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, czyli Ustawie 2.0, znalazł się zapis o studiach dualnych z informacją, że uczelnie mogą takie studia prowadzić na profilu praktycznym.
Na czym takie studia dualne konkretnie polegają i jak są zorganizowane?
Część zajęć w ramach studiów dualnych prowadzona jest oczywiście na uczelni, ale studenci mają bardzo dużo zajęć w ramach staży przemysłowych. W tej chwili naszym głównym partnerem w realizacji studiów dualnych jest Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, ze względu na to, że skupia ogromną liczbę firm zainteresowanych takim kształceniem.
Studia dualne nie są, wbrew pozorom, proste do przeprowadzenia. To jest ogromna praca logistyczna, trzeba zapewnić dużą liczbę partnerów przemysłowych do obsługi dużej grupy studentów. W 2016 roku przyjęliśmy na studia dualne 30 studentów. Wydaje się, że jest to niewiele, ale trzeba wziąć pod uwagę, że do jednej firmy na kilkumiesięczne staże możemy skierować 2-3 studentów, a jeśli jest to duża firma - to maksymalnie pięciu. Proces kształcenia dualnego trwa na pierwszym stopniu 3,5 roku, w związku z tym absolwent będzie mógł być zatrudniony w firmie dopiero po tym okresie. Aby firma zdecydowała się przystąpić do kształcenia dualnego, musi więc myśleć bardzo perspektywicznie. Co więcej, w kolejnych latach liczba studentów i absolwentów będzie się kumulowała, ponieważ będą rekrutowane kolejne roczniki. A zatem tylko duże firmy będą mogły sobie pozwolić na obsłużenie kilku kierunków studiów.
Rozumiem, że absolwenci studiów dualnych są w szczególny sposób poszukiwani na rynku pracy?
Tak, pracodawcy podkreślają, że absolwent szkoły wyższej powinien znać przyszłe środowisko pracy. W warunkach kształcenia ogólnoakademickiego student, nawet jeżeli realizuje praktyki przemysłowe - to z pewnością nie jest to samo, co odbycie półrocznego stażu w firmie. Na naszych studiach dualnych organizowaliśmy staże trwające nawet pół roku w ciągu roku kalendarzowego. Czyli stawiamy na bardzo dużo praktyki, ale - co ważne - nie dzieje się to kosztem programu nauczania, który również został zrealizowany. Praktyki były możliwe dzięki skróceniu wakacji i czasu wolnego studentów i dzięki ich dużemu zaangażowaniu. Staże odbywały się od lutego do marca, a potem od czerwca do września, czyli w tym czasie, gdy studenci pozostałych kierunków studiów mają wakacje. W przypadku tak dużego zaangażowania staż odbywa się na podstawie umowy cywilno-prawnej lub umowy o pracę. Jeśli to umowa o pracę, studentowi przysługują takie przywileje jak urlop wypoczynkowy. Ważna jest także odpowiednia organizacja semestru, zblokowanie pewnych zajęć i zorganizowanie wcześniej sesji. To da się zrobić, bo studenci tygodniowo mają około 26 godzin zajęć. Trzeba przy okazji przyznać, że na studia dualne zgłaszają się bardzo dobrzy studenci.
W tej chwili większość naszych wydziałów przygotowuje się do złożenia wniosków na kształcenie dualne w najnowszym konkursie, który będzie zamykany w marcu.
Powróćmy do tradycyjnych studiów. Jakie kierunki są najbardziej oblegane?
Proces wyboru kierunku jest złożony: z jednej strony jest to renoma kierunku, ale z drugiej także perspektywa zatrudnienia. Takim uniwersalnym rynkiem są usługi IT. Jest ogromny niedobór informatyków i w regionie śląskim, i w kraju, i w Europie, i na całym świecie. Stąd kierunki informatyczne na wszystkich wydziałach mają się bardzo dobrze. Informatyka jest bowiem prowadzona nie tylko na Wydziale Automatyki, Elektroniki i Informatyki, chociaż cieszy się wysoką renomą i pozostaje od wielu lat kierunkiem pierwszego wyboru, ale także na Wydziale Matematyki Stosowanej, na Wydziale Elektrycznym oraz na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Metalurgii w Katowicach - jako informatyka przemysłowa, realizowana we współpracy z IBM-em. Zresztą we współpracy z firmami z dziedziny IT prowadzimy i specjalności na studiach, i różne bardzo atrakcyjne programy edukacyjne, jak choćby Corporate Readiness Certificate - CRC, który prowadzony jest we współpracy z firmami: Accenture, ING Services Polska oraz IBM.
Nie bez znaczenia są bliskie kontakty naszej uczelni z branżą informatyczną. W samych Gliwicach jest wiele firm z branży informatycznej, poczynając od tych wywodzących się z naszej uczelni lub założonych przez naszych absolwentów, jak Future Processing czy i3D, po duże międzynarodowe firmy, jak SAP, który w Gliwicach ma swój ośrodek rozwojowy.
Kolejnymi popularnymi kierunkami są: automatyka i robotyka oraz mechanika i budowa maszyn - wydawałoby się, że to bardzo tradycyjny kierunek, ale jego absolwenci znajdują pracę niemal w każdej branży przemysłu. Niezmiennie oblegane przez kandydatów na studia są budownictwo oraz architektura, energetyka, transport.
Co nowego będą mogli studenci wybrać w najbliższym czasie?
Rzeczywiście, co roku tworzonych jest kilka nowych kierunków. W tym roku będziemy uruchamiać kierunek gospodarka obiegu zamkniętego, który jest właściwy dla kierunków działań Unii Europejskiej, związanych ze świadomym podejściem do zasobów, którymi dysponujemy i które musimy przekazać kolejnym pokoleniom. Bez wątpienia bardzo przyszłościowymi kierunkami są te związane z technologiami przemysłu 4.0. Łączą się one z planami rozwojowymi naszej gospodarki, a poza tym należy je także rozpatrywać w kontekście globalnej ewolucji systemów technicznych.
Kiedyś bardzo popularnym kierunkiem było górnictwo i geologia. Jak jest teraz?
Wydział Górnictwa i Geologii miał jeszcze niedawno problemy z naborem. Śląsk przeobraził się z regionu górniczego w region zaawansowanych technologii. W tym roku jednak odnotowaliśmy wzrost liczby kandydatów na kierunek górnictwo i geologia. Łącznie przyjęliśmy ponad 140 osób. Myślę, że jest to związane ze zmianą podejścia firm z branży górniczej. W ubiegłym roku podpisaliśmy kilka umów o współpracy, zmierzających w kierunku kształcenia dualnego, wprowadziliśmy już rozszerzone praktyki dla studentów tego kierunku. Podpisaliśmy umowy z Jastrzębską Spółką Węglową, z Polską Grupą Górniczą i w zasadzie ze wszystkimi spółkami, które działają w branży górniczej. Wszystkie deklarują chęć zatrudnienia naszych studentów.
Przed laty było tu wielu studentów z Wietnamu czy Chin. Jak jest teraz?
Studenci, o których pani wspomina, przyjeżdżali do Polski w latach 70., odbywali roczne studia językowe i studiowali w języku polskim. Ta formuła chyba się już wyczerpała. Obecnie, jeśli chcemy przyciągnąć studentów z zagranicy, musimy przede wszystkim prowadzić coraz więcej kierunków studiów w języku angielskim. Strategię rozwoju kierunku górnictwo i geologia upatrujemy właśnie w internacjonalizacji. Mógłby on stać się naszym produktem eksportowym - głównie dla Indii i innych krajów, gdzie górnictwo jest bardzo silnie rozwinięte i gdzie tych fachowców potrzeba. Takim przykładem jest także oczywiście Wietnam. Mamy bardzo dobre tradycje współpracy z tym krajem w zakresie kształcenia specjalistów i te kompetencje chcemy rozwijać.
Podczas styczniowej konferencji w Gliwicach wicepremier Jarosław Gowin podkreślał, że internacjonalizacja to ważny i strategiczny kierunek dla rozwoju polskich uczelni?
Obecnie mamy 128 studentów zagranicznych, którzy studiują w języku angielskim. To dwukrotnie większa liczba niż jeszcze dwa lata temu. Nie jesteśmy jednak zachwyceni procentowym poziomem umiędzynarodowienia naszej uczelni, a jest ono absolutnie strategicznym elementem dla rozwoju uczelni. W 2017 roku przeprowadziliśmy szeroki program przygotowania Politechniki Śląskiej do umiędzynarodowienia. Obecnie oferujemy studentom zagranicznym studia na trzynastu kierunkach w języku angielskim. Przeprowadziliśmy także cykl szkoleń dla pracowników administracyjnych, aby przygotować ich do obsługi studentów zagranicznych, nie tylko pod względem sprawności administracyjnej, ale również znajomości języka angielskiego. Zachęcamy także dziekanów wydziałów do otwierania kolejnych kierunków w języku angielskim. Jesteśmy w tej chwili w trakcie naboru na studia II stopnia i widać, że liczba studentów zagranicznych rzeczywiście się zwiększa.
Do kogo jeszcze adresowana jest oferta studiów w języku angielskim?
Postawiliśmy także na kształcenie w języku angielskim polskich studentów, ponieważ traktujemy to jako element podnoszenia kompetencji zarówno naszych studentów, jak i wykładowców. W dużych koncernach międzynarodowych, praktycznie od poziomu inżynierskiego do poziomu menedżerskiego, wszyscy komunikują się w języku angielskim. Możliwość studiowania na kierunkach prowadzonych w tym języku cieszy się wśród naszych polskich studentów coraz większym zainteresowaniem, szczególnie na studiach II stopnia. Staramy się też położyć nacisk na naukę drugiego języka. Dzięki temu nasi studenci i absolwenci, wyposażeni w wiele umiejętności, swobodnie poruszają się na światowych rynkach pracy.
Rozmawiała: Marlena Polok-Kin
POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:
TYDZIEŃ Magazyn informacyjny reporterów Dziennika Zachodniego
Strefa Biznesu: Dlaczego chleb podrożał? Ile zapłacimy za bochenek?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?