Buzek: Miliardy euro dla Śląska na transformację energetyczną. Tu sami doskonale wiemy, jak dużo to kosztuje. Gość Dnia DZ i Radia Piekary

Czy premier Mateusz Morawiecki i prezydent Andrzej Duda słusznie, czy nie słusznie chwalą się powstaniem wielkiego unijnego Funduszu Odbudowy Gospodarczej?
To przede wszystkim zasługa Unii Europejskiej, która pokazała, że potrafi reagować na kryzys. Koronawirus spowodował załamanie gospodarcze i jest reakcja Unii: 750 miliardów euro. To przecież niemal tyle, ile co 7 lat oferujemy w unijnym budżecie. Dodatkowo, w związku z kryzysem właśnie. A słyszę ciągle, że Unia wcale nam nie pomaga.

W marcu premier krytykował Unię za bezczynność. To znaczy, że krytyka podziałała?
W styczniu Unia organizowała przetargi na sprzęt medyczny i materiały ochronne potrzebne do walki z koronawirusem. To polski rząd wtedy się niestety spóźnił. Warto pamiętać, że Unia stara się odpowiadać na te wyzwania, choć przecież w sprawach ochrony zdrowia i funduszy na ten cel ma niewiele do powiedzenia, bo państwa członkowskie nie chciały zgodzić się, by UE była odpowiedzialna również za tę sferę. Więc rozliczajmy Unię za to, na co ma wpływ.

Europosłowie m.in. PO dziś strofują prezydenta i premiera, że negocjacje dopiero się zaczną, że jeszcze nie ma się czym chwalić i w ogóle to nie zasługa obozu władzy. To jak jest naprawdę?
Przede wszystkim, warto docenić, że tak działa Unia i nie jest to żadna nowość. To radziłbym polskim władzom. Ale sądzę też, że polski rząd się o te pieniądze starał. Zamiast spierać się, czyj to sukces, cieszmy się dodatkowymi pieniędzmi, które mogą postawić naszą gospodarkę na nogi. Pamiętajmy też, że żaden inny kraj nie dostanie tak wielkich pieniędzy jak Polska z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. I jeszcze jedno: negocjacje dopiero ruszą i wtedy na pewno będą odpowiedzialne za nie rządy państw członkowskich. Bo na razie to propozycje Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego.

Ile Polska i ile woj. śląskie dostanie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji?
8 z 40 mld euro. Sądzę, że dla województwa śląskiego będzie to co najmniej połowa z tych 8 mld. To są nowe pieniądze, nie takie, które przesuwa się z innych celów UE. Osobny program. Spodziewam się, że również w kolejnych wieloletnich budżetach europejskich, aż do roku 2050, będą takie pieniądze. Tu na Śląsku i w Zagłębiu doskonale wiemy, jak kosztowne jest pomyślne przejście przez transformację energetyczną. I jeszcze jedno: to są pieniądze m.in. dla Śląska, ale ważne dla całej Polski. Bo jesteśmy energetycznie potwornie zapóźnieni. Polska ma najdroższe ceny energii w całej Europie, bo polski rząd nie inwestuje w transformację polskiej energetyki.

Czy ten fundusz to zrównoważony, dobrze opłacony program likwidacji górnictwa na Śląsku?
To złe określenie. Wychodzenie z węgla przez 15-20 lat wynika m.in. z kończących się zasobów, coraz dotkliwszych skutków eksploatacji, z coraz bardziej niebezpiecznych warunków pracy na coraz niższych pokładach. Ta praca to jest heroizm górników, ale oni też chcą wiedzieć, jaką mają przyszłość i jaka praca będzie dla nich, gdy węgiel się skończy. Tę przyszłość trzeba planować – co najmniej 10, 15 i 20 lat do przodu.