Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Ciekawostki językowe, które cię zaskoczą. Co kiedyś znaczyło słowo „kobieta” i... „maciora”? 21 lutego to Dzień Języka Ojczystego

Magdalena Konczal
Magdalena Konczal
Językiem polskim posługujemy się na co dzień, a jednak ma on przed nami wiele tajemnic. Warto więc zagłębić się w historię i odkryć, skąd wzięła się nazwa miasta, w którym żyjemy lub, co oznacza nasze nazwisko. Dlaczego na matkę, niegdyś mówiono „maciora”? Co dawniej oznaczało słowo „kobieta”? I kto w końcu płacze w czwartej zwrotce Mazurka Dąbrowskiego: ojciec czy Basia? Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, który przypada 21 lutego przedstawiamy ciekawostki językowe.

Spis treści

Ciekawostki językoznawcze i nie tylko

Bardzo ważne jest pokazywanie, jak różnorodny i niezwykły jest język polski, a tym samym zwiększanie świadomości językowej Polaków. O tym, że nie należy używać „bynajmniej” zamiast „przynajmniej” i mówić „wydaje się być” wie już niemal każdy bardziej świadomy użytkownik języka.

Historia języka polskiego otwiera przed nami opowieści o naszej przeszłości. Nie da się bowiem mówić o pochodzeniu nazwisk, bez wspomnienia o czasach, w których powstawały (XV-XVI w.). Warto dowiedzieć się, dlaczego nasze miasto lub wieś nazywa się właśnie tak, a nie inaczej.

Poniżej przedstawiamy 7 rzeczy, których być może nie wiedzieliście o współczesnych i dawnych wyrazach, nazwiskach czy nazwach miejscowości. Jakie jest pochodzenie polskich nazwisk? Dlaczego żona pana o nazwisku Kowal to Kowalowa, a ich córka – Kowalówna? Sprawdźcie:

A oto opinie ekspertów na temat przytoczonych ciekawostek językowych:

– Z zapisem y jako ścieśnionego -|e| w końcówce -ej mamy prawdopodobnie do czynienia w czwartej zwrotce polskiego hymnu narodowego: Już tam ojciec do swej Basi mówi zapłakany… . Jest niemal pewne, że forma zapłakany nie odnosi się do rzeczownika męskiego ojciec, lecz do nazwy żeńskiej Basia – ojciec mówił do zapłakanej Basi – tłumaczyła prof. Katarzyna Kłosińska w Poradni Językowej PWN.

– Najbardziej znany polski etymolog Aleksander Brückner (pierwodruk słownika w roku 1927) wywodzi kobietę od koby ‘kobyły’ albo od kobu ‘chlewu’ i przypisuje temu słowu znaczenie bardzo obraźliwe: niemoralne myśli i czyny, także nierząd. Tym samym tropem idzie Andrzej Bańkowski (2000). Franciszek Sławski (1952-1982), a za nim Krystyna Długosz-Kurczabowa (2008) proponowali etymologię rodzimą od psł. *kobь ‘wróżba z lotu ptaków’ i *vĕta ‘wróżka’, ale dopuszczali też inne obce źródła – starowysokoniem. gambetta ‘nałożnica’ czy nawet fińskie kabe lub estońskie kave ‘kobieta’ – tłumaczył prof. Marek Łaziński.

Ucz się i pracuj wygodnie!

Materiały promocyjne partnera
od 12 latprzemoc
Wideo

Akcja cyberpolicji z Gdańska: podejrzani oszukali 300 osób

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!