Co szósty kleszcz przenosi kleszczowe zapalenie mózgu. To choroba, która może się skończyć śmiercią. Ale jest szczepionka na KZM

Kleszczowym zapaleniem mózgu można zarazić się po ukąszeniu komara nie tylko na wakacjach nad polskimi jeziorami, czy Podlasiu, ale także na Śląsku. To efekt ocieplena klimatu. Co szósty kleszcz zakaża KZM, które może skończyć się śmiercią lub kalectwem.

Już w 2018 roku czasopismo International Journal of Environmental Research and Public Health opublikowało wyniki, podsumowujące wieloletnie badania Polskiego Zakładu Higieny, dotyczące oszacowania ryzyka zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) w Polsce. - W pracy tej pokazano liczne nieudokumentowane ogniska KZM, które pozostają nierozpoznane, ponieważ lekarze nie zlecają badań diagnostycznych i rejestrują zachorowania z objawami zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych jako neuroinfekcje o nieustalonej etiologii - czytamy w raporcie Głównego Inspektora Sanitarnego. Ocieplenie klimatu powoduje, że praktycznie kleszcze w całej Polsce mogą nas zarazić kleszczowym zapaleniem mózgu. Dawniej najbardziej niebezpieczne były obszary północno - wschodniej Polski.

W Polsce co roku rejestruje się 150-350 zachorowań na KZM, ale to znacznie zaniżone dane. To wirusowa infekcja ośrodkowego układu nerwowego, przenoszona przez ukąszenia kleszczy oraz spożywanie niepasteryzowanego mleka zakażonych zwierząt hodowlanych.

Objawy neurologiczne KZM to:

• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
• porażenia nerwów
• zaburzenia pamięci
• zaburzenia świadomości

Występują one jednak mniej więcej u jednego na 10 zakażonych wirusem.

- Tak więc zachorowania zgłoszone przez lekarzy stanowią tylko niewielką część osób które przechodzą infekcję po kontakcie z zakażonymi kleszczami. Ponadto poprzednie badania PZH wykazały, że w większości regionów w Polsce lekarze nie potwierdzają przyczyny zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych, z powodu kosztów badań serologicznych oraz konieczności przesyłania próbek, badanych tylko w trzech laboratoriach w Polsce - twierdzi GIS.

Czas wiosenno-letni sprzyja częstszemu korzystaniu z form wypoczynku na świeżym powietrzu oraz noszeniu lżejszego ubrania. Zwiększa to ryzyko pokąsania przez kleszcze. Te groźne pajęczaki, będące roznosicielami patogenów lub pasożytów niebezpiecznych dla ludzi, wywołują w Polsce głównie takie choroby jak borelioza czy kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). W odróżnieniu od boreliozy, w przypadku której nie ma skutecznej profilaktyki, przed KZM można się ochronić w 99 proc. poddając się szczepieniom ochronnym.

Kleszczowe zapalenie mózgu to ostra choroba zakaźna ośrodkowego układu nerwowego, która zdaniem WHO może prowadzić do trwałych następstw neurologicznych u 35-58 proc. pacjentów lub nawet zgonu u 1-4 proc. przypadków. Do zakażenia człowieka dochodzi na skutek ukłucia przez zakażonego kleszcza (podczas ssania krwi wprowadza on ślinę zawierającą namnożone w jego organizmie wirusy), ale także na skutek picia mleka zakażonych kóz, owiec i krów.

Szczepienie przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu jest zalecane przez Głównego Inspektora Sanitarnego, zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych, osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby. A w szczególności:

• osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu
• stacjonującemu wojsku
• funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej
• rolnikom
• młodzieży odbywającej praktyki
• turystom
• uczestnikom obozów i kolonii

Kleszczowe zapalenie mózgu może przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko prowadząc do kalectwa, a nawet śmierci.

Objawy kleszczowego zapalenia mózgu występują dwuetapowo.

1. W pierwszych tygodniach od ugryzienia mogą pojawić się objawy przypominające grypę (gorączka, bóle mięśni).
2. Po kilku dniach od ustąpienia pierwszych symptomów dolegliwości wracają, dodatkowo towarzyszyć im mogą jeszcze inne tj. nudności, utrata przytomności czy zespół zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Zabezpieczeniem przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie, które uodparnia nasz organizm na tę chorobę. Warto je wykonać zimą lub wczesną wiosną, przed pierwszym wzrostem aktywności kleszczy.