Czekając na autobus, sprawdzisz stan jakości powietrza w powiecie. Na elektronicznych tablicach pojawią się specjalne komunikaty

Od poniedziałku, 30 listopada, do kwietnia 2021 roku w godzinach popołudniowych (między 15 a 20) na obecnie zainstalowanych 250 elektronicznych tablicach będą pojawiać się informacje o aktualnej prognozie jakości powietrza w powiecie, w którym znajduje się przystanek. Dane pochodzą z codziennego prognozowania jakości powietrza przygotowywanego przez Generalnego Inspektora Ochrony Środowiska.

Podczas sezonu grzewczego bardzo ważna jest wiedza na temat jakości powietrza – mówi Blanka Romanowska, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Środowiska GZM. – W tym roku odchodzimy od dotychczasowego sposobu informowania o sytuacji w całej strefie pomiaru na rzecz komunikowania, jak wygląda sytuacja w każdym powiecie. Obecnie coraz częściej szukamy danych o jakości powietrza. W sezonie grzewczym taka informacja wpływa na nasz tryb życia. Wiedząc, że są przekroczone normy, możemy ograniczyć naszą aktywność na świeżym powietrzu czy też zdecydować się na założenie profesjonalnej maseczki antysmogowej, aby uniknąć nadmiernego ryzyka dla zdrowia – tłumaczy.

W najbliższym czasie liczba elektronicznych tablic się zwiększy. Zarząd Transportu Metropolitalnego jest bowiem w trakcie montażu kolejnych tablic. Docelowo ma ich być ok. 550.

Jakie komunikaty będą się pojawiać? Wyświetlany indeks jakości składa się z sześciu kategorii rozpoczynających się informacją: „Jakość powietrza bardzo dobra - aktywność na wolnym powietrzu bez ograniczeń”, przez „Jakość powietrza dostateczna - należy rozważyć ograniczenie aktywności na wolnym powietrzu”. Na końcu zaś: „Jakość powietrza bardzo zła - wszelkie aktywności na zewnątrz są odradzane”.

Komunikaty zostały opracowane przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na podstawie prognoz dobowych stężeń pyłu zawieszonego PM 10. Pył ten to mieszanina substancji organicznych i nieorganicznych. Ma toksyczny i rakotwórczy skład. To m.in. metale ciężkie, rakotwórczy benzo(a)piren, dioksyny i furany. Ze względu na relatywnie duży rozmiar cząsteczek PM 10 osadza się w górnych drogach oddechowych.

W zanieczyszczonym powietrzu w pyle zawieszonym unosi się także PM 2,5. Jego cząsteczki są drobniejsze niż PM 10. Przenikają do płuc, podrażniają śluzówkę, sprzyjają astmie, powodują nowotwory płuc, gardła i krtani. PM 2,5 przenika także do naszego krwioobiegu i mają wpływ na zwiększoną krzepliwość krwi oraz powodują zaburzenia rytmu serca.

Smog zwiększa także ryzyko śmierci w przypadku zakażenia COVID-19. Dowodzą tego pierwsze badania naukowców nad przebiegiem epidemii. Na przykład, według międzynarodowych badań opublikowanych na łamach prestiżowego „Cardiovascular Research Journal”, jest związek między ekspozycją na pyły PM 2,5 a śmiertelnością na COVID. Według szacunków blisko 15 proc. zgonów w skali globalnej ma związek z długotrwałym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza.