Czy w Kompanii Węglowej łamano prawo? Prokuratura dostała pięć wniosków

Audyt społeczny w Kompanii Węglowej zakończył się, przypomnijmy, 30 marca, ponad miesiąc przed powstaniem Polskiej Grupy Górniczej. Adam Gawęda, senator PiS oraz przewodniczący zespołu kontrolnego poinformował wczoraj, że złożył do NIK i prokuratury wnioski o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego, które miałoby odpowiedź na pytanie, czy  nie doszło do nadużyć lub złamania prawa. 

Jednym z obszarów, który miałby zostać poddany kontroli, jest zbadanie legalności i gospodarności umów, jakie Kompania Węglowa zawierała w latach 2010-2015 ze spółkami zależnymi. Umowy dotyczyły usług i robót budowlanych w trybie odstąpienia od przetargu, konkursu ofert oraz zamówień z wolnej ręki kierowanych do jednego wykonawcy. Czasami dochodziło bowiem do sytuacji, w której ceny usług oferowanych przez spółki zależne były dwukrotnie wyższe od cen rynkowych. Poza tym zdarzało się, że część zysków, które te spółki generowały nie zawsze trafiała do Kompanii Węglowej. 

Postępowanie sprawdzające miałoby zostać przeprowadzone także w związku z zawieraniem umów z firmami doradczymi (w latach 2011-2015). Z wniosków poaudytowych wynika, że w ciągu kilku lat spółka wydała na takie usługi prawie 45 mln zł.

- Istnieje uzasadnione podejrzenie możliwości popełnienia przestępstwa, polegającego na  niekorzystnym rozporządzaniu majątkiem Kompanii Węgowej - poinformował senator Adam Gawęda.

CZYTAJ WIĘCEJ

SENATOR ADAM GAWĘDA ZAWIADAMIA PROKURATURĘ WS. KOMPANII WĘGLOWEJ 

Kontroli poddana ma być także rada nadzorcza spółki (z lat 2010-2015). Kontrola odpowie na pytanie, czy prowadzony był prawidłowy nadzór nad działalnością firmy - we wszystkich obszarach. Z audytu wynika bowiem, że część inwestycji nie było poprzedzonych wystarczającymi analizami. Chodzi między innymi o połączenie kopalni Sośnica i Makoszowy. - W związku z tym spółka straciła ponad 200 mln zł - mówi Gawęda.

I ostatnia kwestia wymagająca wyjaśnienia: czy zarząd KW nie podejmował złych decyzji w kwestii sprzedaży węgla, szczególnie w okresie 2010-2012. Wówczas spółka zanotowała największy spadek udziału sprzedaży tego surowca na rynku krajowym. 

Bez restrukturyzacji PGG zbankrutuje

Instytut WiseEuropa opracował raport „Zapaść - czy fuzja z energetyką uratuje polskie górnictwo?” . Wnioski autorów tego projektu nie pozostawiają złudzeń, w przypadku niepowodzenia Polskiej Grupy Górniczej utrzymanie nierentownych kopalń zostanie przerzucone  na obywateli. 

Konsolidacja górnictwa i energetyki (a tak wygląda formuła Polskiej Grupy Górniczej) nie przyniesie pozytywnych skutków, jeśli ta pierwsza branża nie przejdzie głębokiej restrukturyzacji.  A ta miałaby polegać nie tylko na ograniczeniu zatrudnienia i płac, ale i na zamykaniu nierentownych kopalń.  - Oznacza to ograniczenie wydobycia węgla w trzech największych polskich spółkach górniczych (PGG, KHW, JSW - przyp. red) o ponad 40%, a zatrudnienia - o połowę już w perspektywie najbliższych 2 lat. Po tym terminie unijne regulacje uniemożliwią wspieranie likwidacji nierentownych kopalni, co może prowadzić do ich niekontrolowanej upadłości i nagłego zwalniania wszystkich zatrudnionych górników - piszą w raporcie eksperci WiseEuropa. 

 PGG w kształcie, który został określony na mocy porozumienia z kwietnia tego roku, może stanąć przed perspektywą bankructwa najpóźniej w 2020 r., a być może nawet w 2018 r. Kwietniowe porozumienie ze związkami zawodowymi i inwestorami może spowodować, że spółka będzie potrzebowała kolejnego zastrzyku gotówki już na początku drugiej dekady. Utrzymujące się niskie ceny węgla na rynkach światowych lub niepowodzenie procesów restrukturyzacji mogą spowodować, że firma stanie przed  wizją bankructwa już nawet za dwa lata. - Jedynie likwidacja trwale nierentownych kopalni (ok. połowy potencjału wydobywczego) oraz adekwatna redukcja zatrudnienia daje inwestorom PGG realną szansę na osiągnięcie zysku w razie odbicia cen węgla oraz na ograniczenie strat w razie ich stagnacji - czytamy w raporcie. 

W przypadku niepowodzenia procesu restrukturyzacji górnictwa, za utrzymanie nierentownych kopalń zapłacą obywatele. Roczny wydatek na jedno gospodarstwo domowe może wynieść od 220-360 zł.   

-  Gdyby koszty permanentnego deficytu sfinansowali odbiorcy energii elektrycznej lub węgla, ich ceny musiałyby wzrosnąć odpowiednio o 20-30 zł/MWh i 180-290 zł/tonę. Wiązałoby to się jednak prawdopodobnie z naruszeniem regulacji wspólnotowych nie tylko w obszarze energetyczno-klimatycznym, ale też odnoszących się do niedozwolonej pomocy publicznej. Dlatego też pośrednie obciążenie obywateli kosztami utrzymywania górnictwa poprzez wsparcie skonsolidowanego sektora energetyczno-górniczego nie jest ani pożądaną, ani realistyczną alternatywą dla rzeczywistej sanacji polskich kopalni - piszą specjaliści. 

Kamila Rożnowska