Dobrze zaprojektowane: Mówią o nim polski Gaudi, czyli opowieść o Stanisławie Niemczyku [WIDEO]

Dziś o przestrzeni sakralnej. O kościele, który powstaje w Tychach. Jego wystające wieże zobaczyć można jadąc z Bielska-Białej do Katowic. Wyrastają nawet ponad dźwiękoszczelnymi ekranami postawionymi wzdłuż drogi. Jakby były z innego świata. Podobnie jak ich niezwykły projektant.

Stanisław Niemczyk jest architektem specjalizującym się w budowie kościołów. Najbardziej znane znajdują się na Śląsku. Kościół Ducha Świętego w Tychach przypomina ogromny namiot, a w jego wnętrzu znaleźć możemy polichromie Jerzego Nowosielskiego. W Czechowicach-Dziedzicach zaprojektował zbudowany z cegły kościół pod wezwaniem Jezusa Chrystusa Odkupiciela. Architektura sakralna najwyższej próby. Wyobrażam sobie, że Stanisław Niemczyk świetnie dogadałby się ze średniowiecznymi budowniczymi katedr. Tak jak oni zastanawia się nad każdym wykorzystanym przy budowie kamieniem, znaczeniami i symbolami. - Jestem człowiekiem dotykającym, człowiekiem patrzącym i obserwującym. Tak też postrzegam architekturę. Architektura służy nam do tego, żeby lepiej widzieć świat i wszystko to, co staramy się na tym świecie przeżyć w ciągu swojego życia - mówi Stanisław Niemczyk.

Kościół św. Franciszka i św. Klary w Tychach to wynik doświadczeń życiowych tego niezwykłego architekta. Ta świątynia powstaje od 16 lat. Pewnie łatwo byłoby pana Stanisława nazwać polskim Gaudim. Wszak Gaudi zaprojektował w Barcelonie słynną na całym świecie świątynię, która budowana jest już od 130 lat. Pewnie łatwo też byłoby komuś powiedzieć, że budowa tyskiego kościoła trwa za długo.

Niemczyk widzi to inaczej: - Ja nie oddzielam tych etapów. Nie oddzielam czasu budowania świątyni od czasu, kiedy ją poświęcamy i zaczynamy użytkować - mówi architekt. I podkreśla: - Ten kościół powstaje już jako miejsce modlitwy. Innymi słowy, już na etapie budowy jest miejscem modlitwy.

Dlatego właściwie świątynia od początku budowy jest otwierana dla przychodzących wiernych. Tak jak teraz, w przedświątecznym czasie. W tyskim kościele można co roku oglądać jedną z najciekawszych szopek w naszym regionie. By poznawać i doświadczać, a raczej - jak sam mówi - „dotykać i patrzeć”, Stanisław Niemczyk jeździł do Asyżu, miejsca tak jednoznacznie związanego ze świętym Franciszkiem, i do Jerozolimy. „Wszystko ma swój czas” - Niemczyk wyznaje prostą zasadę. I cierpliwie buduje dalej.

- Spotkałem się z wieloma różnymi pytaniami o to, co ja właściwie w Tychach robię - mówi Niemczyk. Pytano mnie, czy aby nie buduję ciepłowni, bo wysokie wieże skojarzyły się z kominami. I dodaje bardziej filozoficznie, zastanawiając się nad upływającym czasem i sensem zmian: - Dawniej w miastach, w miejskich pejzażach, wiedzieliśmy, że najwyższym elementem były wieże kościoła. Wiedzieliśmy to, było to jasne. A dzisiaj?

W Tychach wieży jest pięć. Jak ran Chrystusa i stygmatów u świętego Franciszka.

- Stygmaty, które dwa lata przed śmiercią św. Franciszka pojawiły się na jego dłoniach, stopach i boku, były znakami utożsamienia się z Chrystusem - tłumaczy Niemczyk. - Chciałem, żeby te znaki, te symbole, pojawiły się w przestrzeni miasta.
Dlaczego nawet materiałowi użytemu do budowy kościoła w Tychach przypisywane jest szczególne znaczenie?
Posłuchajcie audycji.

Stanisław Niemczyk
ur. w 1943, polski architekt, nazywany „polskim Gaudim”. Za zasługi dla budownictwa sakralnego otrzymał w 2011 medal Per Artem ad Deum. Ukończył architekturę na Politechnice Krakowskiej w 1968. Mieszka w Tychach i prowadzi tu własne biuro.