Dokumenty pod ochroną: trudniej je będzie podrobić. 12 lipca wchodzi w życie nowa ustawa

Jak tłumaczy MSWiA, ustawa to element walki z fałszerstwami dokumentów, a także z wykorzystywaniem ich do popełniania przestępstw np. wyłudzania kredytów. Ale - ustawa nie przewiduje kary za wykonywanie kserokopii dokumentów np. w banku.

- Dotychczas przepisy dotyczące dokumentów były rozproszone w blisko 400 aktach prawnych. Brakowało również jednolitych standardów zabezpieczeń przed fałszowaniem. Nie było też organu odpowiedzialnego za kształtowanie polityki bezpieczeństwa w tym obszarze (teraz będzie nim minister spraw wewnętrznych i administracji). Konieczne stało się zatem kompleksowe uregulowanie kwestii dokumentów publicznych od momentu projektowania, poprzez nadzorowanie ich produkcji, a także działania prewencyjne i edukacyjne. Wszystkie te aspekty objęte zostały ustawą o dokumentach publicznych - tłumaczy Biuro Prasowe MSWiA.

Dzięki ustawie będzie możliwa budowa systemu bezpieczeństwa dokumentów publicznych, który obejmie m.in. takie dokumenty jak:

• dowody osobiste,
• paszporty,
• prawa jazdy,
• legitymacje studenckie.

Do najczęstszych przestępstw związanych z wykorzystaniem fałszywych dokumentów należą wyłudzenia kredytów i towarów, przestępstwa związane z obrotem z zagranicą, a także sprzedaż kradzionych samochodów.

Z informacji Związku Banków Polskich wynika, że rocznie udaremnianych jest około 6 tysięcy prób wyłudzeń kredytów na podstawie fałszywych dokumentów. Fałszywe dokumenty są wykorzystywane w wielu przestępstwach związanych między innymi z przestępczością gospodarczą czy też finansową. Na podstawie sfałszowanych dowodów czy paszportów przestępcy tworzą fikcyjne tożsamości.

O takich przypadkach pisaliśmy w DZ wielokrotnie.

CZYTAJCIE:
Oszuści wyłudzi z banku w Katowicach ponad 8 mln zł
Chorzów: aż siedem przypadków posługiwania się fałszywymi dowodami rejestracyjnymi
Katowice: Przyszedł do banku po 153 tys. zł kredytu z fałszywymi dokumentami
Oszust zatrzymany w banku. Posługiwał się fałszywymi dokumentami

Ustawa o dokumentach publicznych zakłada też m.in. utworzenie rejestru dokumentów publicznych, który będzie prowadzony przez MSWiA. Rejestr umożliwi obywatelom dostęp on-line do wzorów obowiązujących dokumentów z opisem podstawowych zabezpieczeń i sposobu weryfikacji ich autentyczności. Rejestr zostanie uruchomiony w połowie przyszłego roku.

Przy MSWiA zostanie utworzona komisja do spraw dokumentów publicznych, która m.in. będzie brać udział w opracowywaniu nowych wzorów dokumentów. Ustawa określa też wymagania dla wytwórców dokumentów publicznych dotyczące zapewnienia ich bezpiecznej produkcji i określa zasady przechowywania dokumentów publicznych.

Dokumentom publicznym, w zależności od ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa, przypisany zostanie minimalny poziom wymaganych zabezpieczeń.

Dokumenty publiczne podzielono na trzy kategorie pod względem ich znaczenia dla bezpieczeństwa państwa:

• I kategoria - dokumenty osobiste, np. dowód osobisty, paszport, prawo jazdy i dowód rejestracyjny, akt małżeństwa, dokumenty wydawane przez sądy, dokumenty notarialne, legitymacje służbowe (np. policyjne),
• II kategoria - dokumenty dotyczące bezpieczeństwa państwa, m.in. dotyczące broni, międzynarodowego przewozu towarów niebezpiecznych, potwierdzające wykształcenie wyższe i specjalistyczne oraz świadectwa dojrzałości,
• III kategoria - dokumenty mające wpływ na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego – np.: koncesje, pozwolenia, licencje, świadectwa ukończenia szkoły, legitymacje szkolne i studenckie, zaświadczenia, świadectwa i certyfikaty związane z bezpieczeństwem transportu, dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, dokumenty uprawniające do różnego rodzaju ulg.

Nowy akt prawny wprowadza definicję repliki dokumentu publicznego oraz przewiduje kary za ich wytwarzanie, oferowanie, sprzedaż lub przechowywanie w celu sprzedaży. Ten przepis karny powstał między innymi w reakcji na zjawisko oferowania tzw. dokumentów kolekcjonerskich. Oznacza to, że ustawa zwiększy ochronę przed fałszerstwami z wykorzystaniem dokumentów łudząco podobnych do oryginałów.

Zgodnie z ustawą osoba, która będzie wytwarzać, oferować, zbywać lub przechowywać w celu zbycia replikę dokumentu publicznego ma podlegać grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Ustawa nie wprowadza kary za wykonywanie kserokopii dokumentów np. w banku.

Istotne jest odróżnienie przeciwdziałania fałszerstwom dokumentów publicznych poprzez zakaz tworzenia ich replik od kopiowania zawartych w dokumentach danych osobowych.

Ustawa o dokumentach publicznych nie zawiera regulacji w obszarze pozyskiwania danych osobowych na skutek kopiowania dokumentów. Kwestie te podlegają przepisom ustawy o ochronie danych osobowych.

Ustawa wprowadza też regulację przechowywania dokumentów publicznych oraz blankiety tych dokumentów: pomieszczenie, w którym są przechowywane, musi być zamykane, a dostęp do niego mogą mieć wyłącznie osoby upoważnione.

Jarosław Kaczyński w Katowicach o nowych wyzwaniach polityki społecznej