Dr Kamusella o wyroku w sprawie SONŚ: Polska krajem tolerancji

Dr hab Tomasz Kamusella

10 marca 2014, 21:11

Sąd Okręgowy w Opolu uchylił 7 marca 2014 roku postanowienie sądu rejonowego dotyczące rejestracji Stowarzyszenia Osób Narodowości Śląskiej (SONŚ), i przekazał sprawę temuż sądowi do ponownego rozpatrzenia. Stało się tak w nawiązaniu do decyzji Sądu Najwyższego, z dnia 5 grudnia 2013 roku, która zakwestionowała legalność rejestracji tego stowarzyszenia, argumentując, iż „[s]zanując przekonanie części Ślązaków o ich pewnej odrębności, wynikającej z kultury i regionalnej gwary, nie można jednak zaakceptować sugestii, iż tworzy się naród śląski bądź już istnieje w liczbie kilkuset tysięcy osób, które zadeklarowały taką przynależność w spisie powszechnym”.

O nieistnieniu Ślązaków

Choć w wolnej Polsce sądy są niezawisłe, to jednak wola polityczna polskiej klasy politycznej, wyrażona ustami Sądu Najwyższego, zda się nieformalnie (acz bez możności sprzeciwu) zobowiązywać sądy niższej instancji do stosowania się do „polecenia z góry”. Nawet jeśli te polecenie wydano niezgodnie z obowiązującym prawem, logiką i międzynarodowymi zobowiązaniami państwa w zakresie ochrony praw mniejszości i człowieka.

Wydając takie orzeczenia, które wszczynają delegalizację SONŚ, sądy na pewno nie „szanują przekonania […] Ślązaków o ich […] odrębności”. Odgórnie dezawuują tą odrębność kwalifikując ją jako „pewną”, co należy tłumaczyć jako <>, choć wynikającą z „kultury” związanej z regionem Górnego Śląska. Lecz w paradygmacie środkowoeuropejskiego nacjonalizmu, aby naród był narodem, a mniejszość mniejszością, jest konieczne, coby powyższe dysponowały odrębnym językiem.

We własnym kraju i rejonie kontynentu europejskiego sądowi i politykom polskim trudno wyjść poza tą ideologiczną formułę zrównującą język z narodem, choć nie powątpiewają w istnienie niemieckojęzycznego narodu Austriaków i nie odmawiają praw państwowych portugalskojęzycznym Brazylijczykom. Dlatego, dla <> nieistotności różnicy kulturowej Ślązaków, prócz specyfiki regionalnej, sąd identyfikuje ją też z „ regionalną gwarą”. Przy pomocy tej obraźliwej etykiety (gwarą gaworzą oseski i nieznająca się na rzeczy gawiedź) odmawia się śląszczyźnie statusu języka, lub chociażby dialektu. Gdyby sąd ważył się w podobny sposób nazwać <> dialekt kresowy lub dialekt górnoniemiecki, od razu podniosły by się uzasadnione głosy protestu.

Brak szacunku dla Ślązaków i poszanowania ich praw ma już w Polsce długą, stuletnią bez mała tradycję. O Ślązakach władza i etnicznie polscy współobywatele mawiali jak im pasowało zwąc ich „autochtonami”, „staropolskimi Polakami”, „kryptoniemcami”, „Volkswagendeutschami”, a ostatnio „zakamuflowaną opcją niemiecką”. Nie ważne było co o tym sądzili sami zainteresowani, a tym bardziej jak sami pragnęli się określać i identyfikować. Było tak za „nieboszczki Polski”, za komuny, i tak wciąż jest w dzisiejszej wolnej (czy aby w tym względzie?) Polsce.

Ślązak Ślązakiem być nie może i basta, władza wie lepiej. Fakt, że Ślązacy „w liczbie kilkuset tysięcy osób […] zadeklarowali [śląską] przynależność [narodową] w spisie powszechnym” z roku 2011, nie świadczy w mniemaniu władz i sądu, aby „tworzy[ł] się naród śląski, bądź już istni[ał]”. Stąd wniosek, że państwo polskie może więcej: może arbitralnie interpretować wyniki spisów, badań i dochodzeń przeprowadzonych przez jego instytucje i na jego zamówienie, i to na bazie ustaw sejmowych stanowiących parwo w Polsce.

W tym kontekście mówienie o „szacunku dla Ślązaków” to czcze pustosłowie, z emfazą pokazującą Ślązakom, „gdzie ich miejsce”, i że w starciu z monolitem polskiego państwa i narodu nie mają szans, bo prawo zda się w Polsce stać po stronie silniejszego. Coż znaczy prawie milion Ślązaków wynikami spisu potwierdzonych i pół miliona mówiących językiem śląskim wobec 37 milionów Polaków? Zgodnie z carską formuła – wypracowaną przed 130 laty, a teraz przyjętą przez polską administrację – Ślązaków i ich śląskiego języka „nie ma, nie było i być nie może”. Na tej regule zasadza się wykonanie zasady państwa prawa na Górnym Śląsku.

Kraj bez stosów

Obawiam się, że w przyszłości, za obecne traktowanie Ślązaków będą musiały się wstydzić kolejne pokolenia Polaków. Ze zdziwieniem będą spoglądać wstecz: jak to było możliwe, że w demokratycznym państwie, w państwie członkowskim Unii Europejskiej poddawano przymusowej asymilacji, wynaradawiano, pozbawiano kultury i języka oraz odmawiano demokratycznego prawa do zrzeszania się największej mniejszości narodowej w postkomunistycznej Polsce.

Kiedy uczęszczałem do szkół za PRLu, uczono mnie, że Polska była „państwem bez stosów”. Dopiero później dowiedziałem się, że mowa była o Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, w którym ludność polskojęzyczna stanowiła zaledwie jedną trzecią ludności. Ową kulturę polityczną poszanowania różnorodności językowej i religijnej Prawosławnych, Katolików, Protestantów, Muzułman, jak i wyznających wiarę nie opartą na żadnym piśmie świętym (tzw. „pogan”) wniosło we wianie do Rzeczypospolitej – Wielkie Księstwo Litewskie, a nie ideologicznie katolickie Królestwo Polskie. Po ustanowieniu w roku 1569 unii realnej między dwoma koronami w Lublinie, połowę obszaru Wielkiego Księstwa przekazano Królestwu. I już w roku 1596 zawarto unię brzeską, która likwidowała prawosławie w Rzeczypospolitej oraz zmuszała ludność tego wyznania do przejścia na wiarę katolicką. Kulminacją tego procesu ujednorodniania państwa pod względem konfesyjnym był artykuł I z Konstytucji Trzeciego Maja (z 1791 roku) mówiący, iż „[r]eligią narodową panującą [w Rzeczypospolitej] jest i będzie wiara święta rzymska katolicka ze wszystkimi jej prawami; na terenie zaboru rosyjskiego używano jej jako jedynego języka oficjalnego aż do roku 1832, a potem jako współoficjalnego do roku 1864
*Horoskop 2014: Karty tarota ostrzegają [PRZEPOWIEDNIE NA 2014]
*Tabliczka mnożenia do wydrukowania [WZORY TABLICZEK MNOŻENIA]
*Urlop macierzyński 2014 [ZASADY I TERMINY: URLOP RODZICIELSKI]

FACEBOOK

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

KONTAKT

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Dzieje się w Polsce i na świecie – czytaj na i.pl

Rozpowszechnianie niniejszego artykułu możliwe jest tylko i wyłącznie zgodnie z postanowieniami „Regulaminu korzystania z artykułów prasowych”i po wcześniejszym uiszczeniu należności, zgodnie z cennikiem.