Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w Katowicach: Nie skupiamy się na donosach

Ponoć liczba donosów, wpływających do urzędów kontroli skarbowej, ciągle rośnie. Czy w naszym regionie obserwuje się podobne zjawisko?
Naszego regionu najwyraźniej to nie dotyczy, bo liczba tego typu informacji z roku na rok utrzymuje się na jednym poziomie. Jedyną zmianą, którą można zaobserwować, jest forma donosu. Mieszkańcy naszego regionu coraz częściej korzystają z dobrodziejstw techniki i wysyłają takie informacje mejlowo, czując się bardziej anonimowo. Chciałbym jednak podkreślić, że nie koncentrujemy się na donosach. Prawdę mówiąc, duża liczba donosów mija się z prawdą - zwłaszcza kiedy są to informacje o byłych małżonkach, którzy, zdaniem donosicieli, nieuczciwie zwiększyli swój majątek. Widać, że intencje osób składających informacje do naszego Urzędu nie zawsze są czyste.

Na czym zatem się koncentrujecie?
Od kilku lat działania kontroli skarbowej skupione są na kilku obszarach narażonych na występowanie negatywnych zjawisk podatkowych. Są to: przestępczość paliwowa, oszustwa w zakresie podatku VAT w obrocie wewnątrzwspólnotowym, szara strefa, wyłudzenia zwrotu podatku VAT poprzez fikcyjne faktury i nadużycia w podatku dochodowym. Puste faktury i tzw. przestępstwa karuzelowe w sprawach stalowych - to jedne z większych spraw prowadzonych w ubiegłym roku.

W jaki sposób ludzie oszukują Skarb Państwa?
Zatrzymane osoby za pośrednictwem firm "słupów" handlowały na terenie Unii Europejskiej wyrobami stalowymi, nie odprowadzając należnego Skarbowi Państwa podatku VAT. W wyniku tego procederu w latach 2012-2013 na polski rynek wprowadzono z terenu Łotwy towar o wartości ponad 200 mln złotych. Uzyskane w ten sposób pieniądze pochodzące z przestępstw skarbowych były przelewane na rachunki bankowe firm uczestniczących w oszustwie. W celu ukrycia prawdziwego źródła pochodzenia, środki te przekazywano następnie na rachunki podmiotów zagranicznych i wypłacano w bankomatach.

Oszacowana wartość strat, jakie poniósł Skarb Państwa w efekcie ujawnionego oszustwa, to ponad 45 mln zł. Wobec podejrzanych podmiotów wyłudzających podatek VAT przy obrocie stalą wszczęto kontrole skarbowe. W ich wyniku dyrektorzy Urzędów Kontroli Skarbowej w Bydgoszczy i Katowicach wydali decyzje na łączną kwotę ponad 13,7 mln zł. Tylko w 2013 roku w wyniku zakończonych kontroli w obszarze "stali" w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Katowicach wydano decyzję określającą nieprawidłowości na kwotę ponad 82 mln złotych. W 2013 roku w województwie śląskim inspektorzy kontroli skarbowej ujawnili też 15.615 fikcyjnych faktur na łączną kwotę ponad 2,8 mld złotych.

Czy na przedsiębiorców donosi też konkurencja?
Przeglądając wpływające doniesienia, nietrudno zauważyć, że donosimy na prezesów, szefów, firmy. Główne podnoszone zarzuty to brak zapłaty wynagrodzeń, zaniżanie kwoty lub zatrudnianie pracowników "na czarno". Pojawiają się też informacje dotyczące nieprawidłowości w rozliczaniu dochodów przez firmy, prób wyłudzenia podatku lub stosowania innych nieuczciwych praktyk. Jednak niezmiernie rzadko zdarza się, że opisane naruszenia są zgodne z rzeczywistością. Analiza nadesłanego materiału wskazuje na coś zupełnie odwrotnego. Czasami wystarczy, że przykładowy Kowalski pokłócił się z najbliższą rodziną, sąsiadami lub też jedna firma próbuje w ramach nieuczciwej konkurencji wykluczyć drugą, i wtedy pojawia się pomysł na donos.

Jakie są jego losy?
Po wstępnej analizie trafia on ad acta.

Czy bywa i tak, że ktoś widzi nowo wybudowane domy, nowe samochody, drogie wyjazdy na wakacje i podejrzewa sąsiada o lewe dochody?
Tak, wystarczy, że ktoś zakupi nowy samochód, wybuduje lub wyremontuje dom lub pojedzie na ekskluzywne wakacje do Turcji lub Grecji, a wzbudza to podejrzenie o oszustwa podatkowe. Informatorzy dość szczegółowo opisują wydawane kwoty, terminy wyjazdów i podają w wątpliwość legalność pochodzenia majątku osoby prowadzącej tak wystawny tryb życia. Wszystkie doniesienia podlegają wstępnej analizie.

Dlaczego?
Z punktu widzenia Urzędu, nie wszystkie doniesienia tak naprawdę są czymś złym, można je uznać nawet za przejaw postawy obywatelskiej. Jeżeli obywatele widzą nieprawidłowości i uznają takie zjawisko za naganne, odpowiednim sposobem jest poinformowanie stosownych instytucji o tego typu zdarzeniach. Jednak nie wszystkie informacje, które wpływają do Urzędu, są możliwe do zweryfikowania. Wielokrotnie spotykamy się także z sytuacją, o czym wspomniałem, że donosicielstwo wynika z negatywnych pobudek - z ludzkiej zawiści lub chęci zemsty, a wtedy takie informacje najczęściej nie potwierdzają się. Pewna część otrzymywanych doniesień jest jednak wykorzystywana podczas prowadzonych postępowań kontrolnych. Jedno z otrzymanych doniesień w 2013 roku było podstawą wszczęcia kontroli skarbowej, która dotyczyła wyłudzenia podatku VAT przez firmy budowlane. W wyniku zakończonej kontroli wydano decyzję na kwotę ok. 2,760 mln złotych.

Jak często skarżą się konsumenci, którzy nie dostali paragonu w sklepie i czują w tym momencie, że nie tylko oni, ale i państwo jest oszukiwane?
Do Urzędu wpływa coraz więcej informacji dotyczących nieewidencjonowania sprzedaży i co za tym idzie - nie- wydawania paragonów fiskalnych. Szczególne natężenie tego typu informacji wzrasta w dwóch okresach: ferii zimowych i wakacji. Dowiadujemy się dokładnie, pod jakim adresem, o której godzinie paragony nie są wydawane lub w jakich porach dnia i nocy ich liczba drastycznie spada.

Temat sprzedaży piwa lub papierosów bez ewidencjonowania na kasie fiskalnej lub też nielegalny handel wyrobami tytoniowymi i alkoholem bez znaków akcyzy jest szczególnie często podejmowany przez naszych podatników. Każdy tego typu sygnał jest sprawdzany przez naszych kontrolerów i stwierdzić należy, że są to w większości informacje, które się potwierdzają. Prowadzona od wielu lat akcja "Nie bądź jeleń, weź paragon" zmienia mentalność i nastawienie konsumentów.

Rosnąca świadomość społeczna w zakresie obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pośrednictwem kas fiskalnych i korzyści płynących dla każdego podatnika, a także wspierania uczciwej konkurencji, sprawia, że liczba doniesień o nieprawidłowościach wzrasta.

Rozmawiał: Mariusz Urbanke

*PREZENTY NA DZIEŃ KOBIET 2014 - NAJLEPSZE POMYSŁY
*PIĘKNE DZIEWCZYNY CHCĄ BYĆ MISS POLONIA - ZDJĘCIA Z CASTINGU W KATOWICACH
*TVP ABC I TV TRWAM NA MULTIPLEKSIE. Jak odbierać, jak przeprogramować dekoder?
*GALA NIEGRZECZNI - DODA POBIŁA SIĘ Z SZULIM - NOWE FAKTY i ZDJĘCIA