Dzień Matki: Mamo, zbadaj swoją tarczycę!

Dziś obchodzimy Międzynarodowy Dzień Tarczycy. Czemu gruczoł wielkości kciuka jest taki ważny?
Przede wszystkim znaczące są statystyki. Co piąty Polak może mieć chorą tarczycę, ale wielu tego nie wie. To potężna grupa osób i poważne choroby. Tarczyca odpowiada za wytwarzanie hormonów i utrzymywanie ich poziomu w stanie równowagi fizjologicznej. Kobiety są bardziej predestynowane do zachorowań na tarczycę, choć nie ma do końca wyjaśnienia, dlaczego tak się dzieje. Dziś na troje chorych mamy dwie chore na tarczycę kobiety.

A panowie?
Nie oznacza to oczywiście, że mężczyźni nie chorują. Panowie jednak trafiają do endokrynologa niemal w ostatniej chwili, gdy choroba jest za-awansowana. Choroby tarczycy to najczęściej występujące zaburzenia hormonalne. Zarówno nadczynność, jak i niedoczynność tarczycy mogą mieć podłoże autoimmunologiczne. Podobnie jak alergia. Gdy mamy chorego na alergię i tarczycę, to trzeba czym prędzej wyleczyć tarczycę, gdyż wtedy łatwiej poradzimy sobie z alergią.

Jak rozróżnić niedoczynność od nadczynności tarczycy?
Objawy w obu przypadkach są dość specyficzne. Osoba, u której podejrzewamy niedoczynność jest zmęczona, ma chrypkę, jest senna, może mieć nastroje depresyjne, przybiera na wadze. Gdy hormonów jest za dużo, a zatem wtedy, gdy występuje nadczynność, objawy są przeciwne: ci pacjenci nie mogą spać, mają szybszą akcję serca, łatwo się denerwują, spada im masa ciała, występuje nadmierna potliwość. Częstąprzyczyną pierwotnej niedoczynności gruczołu tarczowego jest zapalenie tarczycy Hashimoto. Z nadmiernym wydzielaniem hormonów tarczycy jest związana choroba Gravesa-Basedowa.

Zwykle jednak takiej nerwowości albo chudnięcia nie kojarzymy z tarczycą i jej chorobami...
Przyczyn spadku masy ciała jest wiele, ale jeśli młody człowiek po jakiejś przebytej sytuacji stresowej szybko schudnie, to wtedy z pewnością powinien mieć zbadaną tarczycę. Wtedy możemy mieć do czynienia z nadczynnością, która nasila się w momencie stresu. Moim zdaniem bezwzględnie powinny badać tarczycę przyszłe mamy. Nie tylko te, które kiedyś leczyły się na tarczycę, ale wszystkie.

W pierwszym trymestrze ciąży płód korzysta z hormonów mamy, bo u niego tarczyca dopiero się rozwija i nie produkuje ich. Ma więc takie hormony i tyle, jakich dostarczy mu mama. Gdy kobieta cierpi na niedoczynność tarczycy i nie leczy się, to szansa na urodzenie zdrowego dziecka drastycznie się zmniejsza. Może pojawić się niedorozwój umysłowy i fizyczny. Od stężenia hormonów tarczycy zależy przecież rozwój mózgu.

Co więc robić, by chronić zdrowie dziecka?
By zabezpieczyć potomstwo przed problemami, trzeba koniecznie oznaczyć hormony tarczycowe: TSH (hormon tyreotropowy, który przy nadczynności jest niski, a przy niedoczynności wysoki) oraz FT4 (tyroksyna).

Także panie, u których doszło do poronienia powinny sprawdzić, czy nie miało ono swoich przyczyn właśnie w chorobach tarczycy.

Niestety, wiele mam o tym nie wie, bo nie są to badania rutynowo zalecane, a przecież można dzięki tak dostępnemu i prostemu sposobowi uniknąć wielu problemów.

Dużo więc zależy od świadomości mam i oczywiście samych lekarzy.
Przyszła mama podczas wizyty u ginekologa prowadzącego ciążę powinna zasugerować zbadanie hormonów tarczycowych. Trzeba też dodać, że dziecko może się urodzić z wrodzoną niedoczynnością tarczycy także wtedy, gdy matka była całkowicie zdrowa. W 4-5 dniu życia u każdego noworodka oznacza się hormon TSH, by jak najwcześniej rozpocząć właściwą terapię.

Jak możemy się dowiedzieć, że mamy chorą tarczycę, jeśli objawy nie są wybitnie ostre?
Trzeba oznaczyć poziom wspomnianych hormonów tarczycowych, ale też zrobić USG tarczycy, by uzyskać wiedzę, czy czasem nie mamy jakichś zmian guzowatych. Warto dodać, że chora tarczyca nie boli i często dopiero po latach odkrywamy problem.

W skład hormonów produkowanych przez tarczycę wchodzi jod. Czy można bezkarnie spożywać preparaty z jodem? Babcie czy mamy jeżdżą nad morze, by dzieci się nawdychały jodu.
Suplementacja preparatami zawierającymi jod bywa wskazana dla kobiet w ciąży oraz w okresie karmienia. Wtedy wzrasta zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

Do sprawy trzeba jednak podejść z rozwagą. Osoba ze stwierdzoną nadczynnością nie powinna jechać nad morze i połykać jodu. Długotrwały niedobór jodu może doprowadzić do powiększenia tarczycy, czyli do powstania wola. Oczywiście, gdy już zażywamy jakieś preparaty, nie wolno przekraczać dziennej dawki, bo może dojść do zatrucia jodem.

Agata Pustułka

*Najpiękniejszy Rynek w woj. śląskim jest w... ZAGŁOSUJ i ZMIEŃ WYNIK
*Matura 2013: Pytania egzaminacyjne na 100 proc. ZOBACZ
*Nudyści już zawitali na plaże ZOBACZCIE, gdzie spotkacie naturystów w woj. śląskim
*Tak zdasz egzamin na prawo jazdy kat. A na motocykl ZDJĘCIA i WIDEO