Egzotarium w Sosnowcu zmienia się w Centrum Edukacji Ekologicznej. Umowa została już podpisana. Rośliny i zwierzęta znikają z Egzotarium

Egzotarium w Sosnowcu przejdzie całkowitą przemianę. Kiedy prace dobiegną końca nie poznamy tego obiektu. Sosnowieckie Egzotarium zmieni się w Centrum Edukacji Ekologicznej. Ma być unikatowym obiektem na skalę południowej Polski. W czwartek, 30 lipca, podpisano umowę na budowę remont i budowę obiektu. Dopełni go znajdujący się obok Park Bioróżnorodności.

W założeniu Nowe Egzotarium ma zachować dziedzictwo historyczne oraz kolekcje prezentowane dotychczas w tym miejscu, jednocześnie rozszerzając zakres swojej działalności.

– Już za dwa lata będziemy mogli podziwiać kolekcję ryb dorzecza Przemszy, a otoczenie budynku będą stanowić rodzime siedliska roślinne: biotop grądowy, zbiorowisko szuwarowe i murawa kserotermiczna. Egzotarium to element większego kompleksu. To park bioróżnorodności, który jest tuż obok, także Stawiki oraz Park Tysiąclecia, gdzie również trwa inwestycja. Liczę, że mieszkańcy miasta i regionu przyjadą do Egzotarium, ale też do sąsiednich parków, aby wypocząć i dobrze się bawić – mówi Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca.

Centrum Edukacji Ekologicznej nie będzie przypominało dawnego Egzotarium. W budynku powstaną dwie nowoczesne klasy lekcyjne, wyposażone w komputery, mikroskopy, systemy multimedialne itp., gdzie m.in. uczniowie okolicznych szkół będą mogli odbywać lekcje przyrody, biologii, geografii.

– Będziemy tam prowadzić warsztaty, wykłady, wystawy, a wszystko to przy pięknym widoku na tropikalne rośliny i zwierzęta w palmiarni. Powstanie również mini kino, w którym każdy odwiedzający będzie mógł obejrzeć film edukacyjny, dotyczący rodzimej przyrody. Korytarze i hole CEE stanowić będą przestrzeń ekspozycyjną dla wystaw stałych i czasowych. W budynku znajdzie swoje miejsce również kawiarnia - dodaje prezydent Chęciński.

Na tym atrakcje się nie skończą. Ścieżkę edukacyjną wewnątrz budynku zwiedzający będzie zaczynał od poziomu -1. W tej części CEE znajdą się olbrzymie akwaria z rodzimymi gatunkami ryb, a także z rybami z całego świata m.in. duch amazoński, pielęgnica szmaragdowa, arowana srebrna, płaszczki słodkowodne, wisłonos amerykański. W terrariach aqaterrariach będzie można podziwiać też gady i owady m.in. zaskrońca i pająka topika, anakondę zieloną (odpowiednik rodzimego zaskrońca), ptaszniki i drzewołazy Dendrobates - jadowite żaby, które o stopniu swojej jadowitości informują poprzez zabarwienie skóry.

Zwiedzający trafi następnie do Palmiarni na poziom parteru. Palmiarnia nie będzie jak dotychczas jedynie ogrodem botanicznym. Na tym poziomie głównymi eksponatami będą rośliny, ale wśród roślin projektantom udało się znaleźć miejsce także dla zwierząt, będą tu m.in. legwan zielony, żółw żabuti, bazyliszek płatkogłowy, legwan czarny, boa dusiciel, pyton rombowy, pyton siatkowany, boa tęczowy brazylijski, anolis kubański, kajman okularowy, badylarka pospolita czy tukan wielki.

- Sama palmiarnia podzielona będzie na trzy strefy: strefę klimatu śródziemnomorskiego, strefę pustynną i tropikalną, w każdej panować będą inne warunki. Sterowanie klimatem odbywać się będzie poprzez zapewnienie prawidłowej temperatury, wilgotności i światła, tak aby warunki zbliżone były jak najbardziej do tych panujących w naturze. Podróż po Egzotarium kończyć się będzie na szczycie rampy, która kieruje zwiedzających na poziom +1. W tym miejscu znajdują się sale lekcyjne, przestrzeń wystawiennicza wystaw stałych czasowych, kino edukacyjne, a także w kawiarnia, w której zwiedzający będą mogli odpocząć po długim zwiedzaniu – mówi Jeremiasz Świerzawski, zastępca prezydenta odpowiedzialny za inwestycję.

Edukować będzie również otoczenie, bo wzdłuż szklanej elewacji palmiarni zostanie wybudowany długi zbiornik wodny, gdzie zostanie utworzone rodzime zbiorowisko szuwarowe. W tym miejscu zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć rośliny, które są zagrożone wyginięciem.

W Egzotarium są już prawdziwe pustki. Widzimy puste miejsca po większości roślin, osuszone małe zbiorniki wodne. Nie ma już piranii, które były atrakcją dla najmłodszych. Oczka po żółwiach czerwonilicych i żółtolicych są opustoszałe.

- Większość kaktusów została przetransportowana do szkoły prywatnej w Sosnowcu przy ul. Zegadłowicza. My będziemy zajmować się opieką nad tymi roślinami. Nie liczne sztuki będą znajdowały się także w budynku szkoły przy ul. Braci Mieroszewskich - opowiadała Elżbieta Ufniarska, mistrz Egzotarium.

Nie ma też ogromnej Monstery.

- Została ściągnięta, wykonane zostały z niej sadzonki. Nie będą one w takich rozmiarach, w jakich były. Nie możemy przenieść tak dużych roślin, ale możemy z części matecznej odzyskać sadzonki. One zostały zachowane. Udało nam się to w przypadku większości roślin - mówi mistrz Egzotarium - Zostały nam takie większe rośliny, które zostaną przeniesione już po rozbiórce. Nie jesteśmy teraz tutaj wjechać koparką - dodaje.

W Egzotarium zostały już ostatnie zwierzęta. Najwięcej jest różnych węży, jest także legwan zielony, agawa błotna czy bazyliszek. W piątek, 31 lipca, te zwierzęta zostaną już przeniesione. Ezgotarium będzie puste.

Pierwsze postępowanie przetargowe zostało ogłoszone we wrześniu 2019 roku. Potencjalni wykonawcy zaproponowali zbyt wysokie ceny (aż od 80 mln zł) i znacznie przekraczały budżet. Przed ogłoszeniem kolejnego postępowania zostały nieco zmienione i obniżone zapisy specyfikacji związane ze stawianymi wykonawcom wymaganiami dotyczącymi robót budowlanych wykonywanych w ostatnich pięciu latach, a także doświadczenia kierownika budowy.

W powtórzonym przetargu wypłynęło pięć ofert od 64 mln zł do 84 mln zł. Ostatecznie została wybrana oferta (63 mln 967 tys. 412,71 zł) Mostostalu Zabrze - Gliwickie Przedsiębiorstwo Budownictwa (lider konsorcjum) oraz Maximus ZBH Sp. z o.o. (partner konsorcjum).

Co ciekawe, nowym elementem Egzotarium będzie korzystanie z odnawawialnych źródeł energii. W ramach inwestycji zostaną wykonane panele fotowoltaiczne, które pozwolą na przetwarzanie światła słonecznego na energię elektryczną. Ponadto wody deszczowe pochodzące z połaci dachowej będą wykorzystywane do polewania terenów zielonych.

Sosnowiec otrzymał dofinansowanie na kwotę 15,3 mln złotych w ramach programu Regionalnego Programu Operacyjnego woj. śląskiego na lata 2014 – 2020 działanie 5.4.3 - ochrona różnorodności biologicznej. Projekt składa się z dwóch części. Pierwsza to utworzenie Centrum Edukacji Ekologicznej "Egzotarium", a druga to rewitalizacji terenów zielonych w tzw. Parku Tysiąclecia.

Prace nad Centrum Edukacji Ekologicznej powinny zakończyć się po 2 latach od podpisania umowy.