Ewolucja pieniądza

W czasach najdawniejszych rolę pieniądza spełniały różnego rodzaju towary wartościowe, będące cennym elementem wymiany - zazwyczaj wygarbowane skóry, oprawione futra, kawałki metalu (ruda), tytoń, przyprawy itp. Pierwsze ślady przedmiotów przypominających dzisiejsze pieniądze znaleziono w Egipcie, gdzie w trzecim tysiącleciu p.n.e. używano już odpowiednio przyciętych kawałków metalowych sztabek. Najstarsze monety o kształcie okrągłym znaleziono w dzisiejszej Libii, w okolicy Sardes, pochodzą mniej więcej z roku 650 p.n.e. Jako surowiec do tych wczesnych monet używano miedzi, srebra oraz złota. Ich wartość była równa wadze użytego do ich produkcji metalu.

Oczywiście zmiany warunków politycznych i ekonomicznych wpływające na wahania wartości tychże metali powodowały także zmianę kursu monet, co powodowało dość spore problemy w handlu wymiennym. Dopiero około 800 roku n.e. Karol Wielki przeprowadził reformę, na podstawie której utworzył system waluty opartej na srebrze. Nosił on nazwę systemu denarowego i był praprzodkiem dzisiejszych systemów walutowych. Denarem była moneta srebrna o najniższym nominale. 240 denarów oznaczało 1 solid, a 20 solidów stanowiło 1 funt.

Co ciekawe, w Polsce pierwsze denary wybijano już za Mieszka I, można było nimi płacić w całej Europie. Tradycyjne polskie monety pojawiły się ok. 1300 roku n.e., nosiły nazwę groszy oraz złotych. Grosze oparte był na srebrze, natomiast złote jak można domniemywać na podstawie nazwy wykonane były ze złota. Ich nominał odpowiada florenckim florenom lub weneckim dukatom - i w rzeczy samej były one wymienne.

W XVII wieku zaczęły powstawać pierwsze współczesne banki i w tym samym okresie pojawiły się także pieniądze papierowe - przynajmniej w Europie, bo w Chinach waluta papierowa znana była już prawie 1000 lat wcześniej. Pierwsze polskie banknoty pojawiły się na rynku w 1794 roku.

Praktycznie do początku I wojny światowej poszczególne kraje korzystały z różnych systemów walutowych w rozumieniu materiału wykorzystywanego do produkcji monet i zaplecza finansowego dla waluty papierowej. Na przykład już w XIX wieku Wielka Brytania zdecydowała się postawić na walutę bazującą na złocie, podczas gdy na przykład Stany Zjednoczone aż do 1914 roku korzystały z systemu dualnego, bimetalicznego - pieniądze wykonywane były ze srebra i złota.

Rozwój technologii i systemów bankowych w XX wieku spowodował szybkie zmiany w systemach walutowych. Na przykład już na początku XX wieku opracowano systemy o nazwie Gold Bullion Standard oraz Gold Exchange Standard oznaczające stopień wymienności banknotów na odpowiednio na sztaby złota oraz na złote monety. W 1944 roku utworzono Międzynarodowy Fundusz Walutowy, którego celem było ujednolicenie światowych systemów walutowych, kursów oraz uregulowanie wymienialności pieniądza.

W okresie powojennym pojawiły się pierwsze formy pieniądza elektronicznego - opracowano np. elektroniczne systemy bankowe oraz karty kredytowe. W 1978 roku powstała zupełnie nowa, multipaństwowa waluta, jaką było euro, które wkrótce stało się podstawową walutą Unii Europejskiej.

Obecnie rozwój technologii internetowych doprowadził do tego, że przeważająca część transakcji finansowych wykonywana jest w ogóle bez udziału fizycznych postaci pieniędzy (transakcje bezgotówkowe). Mogą to być na przykład standardowe przelewy z wykorzystaniem bankowości elektronicznej, płatności kartą kredytową lub płatniczą, a także liczne usługi dodatkowe, jak na przykład TransferGo (firma oferująca szybkie i tanie przelewy międzynarodowe realizowane w 30 minut), PayPal (e-portfel), czy też Ukash (usługa pozwalająca zamienić określoną kwotę pieniędzy na kupon do wybrania w dowolnym kraju obsługiwanym przez tę firmę).

Możemy więc z dużą dozą pewności przyjąć, że w przeciągu kilkunastu najbliższych lat pieniądz pod postacią taką, jaką znamy dziś zniknie z rynku zupełnie, a wszystkie transakcje oparte będą o walutę elektroniczną. Poza tym sporą popularność zapewne zyskają sobie waluty wirtualne, zwane także kryptowalutami, które istnieją wyłącznie w internecie, nie są poddawane żadnym regulacjom, ani nie mają konkretnego kraju pochodzenia - przykładem takiej waluty mogą być np. Bitcoin, czy też polski Polcoin.