Felieton Przemysława Miśkiewicza:Przy wigilijnym stole

Co prawda w zdecydowanej większości ich Święta dopiero za dwa tygodnie, bo zarówno prawosławni jak i greko-katolicy obchodzą je nadal według kalendarza juliańskiego. Ale są tam również Polacy, którzy nie ze swojej woli zostali: po pierwszym zaborze, po pokoju ryskim i po zdradzie aliantów w 1945. A tradycje obchodzenia wigilii podczas wojen czy też na Syberii mamy bogate:

"Zasyczał w zimnej ciszy samowar
Ukrop nalewam w szklanki
Przy wigilijnym stole bez słowa
Świętują polscy zesłańcy
Na ścianach mroźny osad wilgoci
Obrus podszyty słomą
Płomieniem ciemnym świeca się kopci
Słowem – wszystko jak w domu!
„Słyszę z nieba muzykę i anielskie pieśni
Sławią Boga że nam się do stajenki mieści
Nie chce rozum pojąć tego
Chyba okiem dojrzy czego
Czy się mu to nie śni…”

To znowu Jacek Kaczmarski, geniusz słowa, który stworzył tę piosenkę czy też pieśń, patrząc na obraz Jacka Malczewskiego. Tak te wigilie wyglądały latami, dla najbardziej patriotycznych synów polskiej ziemi. A przecież przez ostanie 250 lat byliśmy częściej w niewoli niż wolni. Czy wyciągnęliśmy z tego wnioski? Jedni powiedzą, że tak, inni, że nie i każdy będzie miał co innego na myśli. Jednak ta Syberia towarzyszyła nam od końca XVIII wieku aż po drugą połowę XX.

Nie będzie tylko gwiazdy na niebie Grzybów w świątecznym barszczu Jest nóż z żelaza przy czarnym chlebie Cukier dzielony na kartce Talerz podstawiam by nie uronić Tego czym życie się słodzi Inny w talerzu pustym twarz schronił Bóg się nam jutro urodzi!

„Król wiecznej chwały już się nam narodził Z kajdan niewoli lud swój wyswobodził Brzmij wesoło świecie cały Oddaj ukłon Panu chwały Bo to się spełniło Co nas nabawiło Serca radością…”

Bo i wigilia to moment, kiedy wbrew problemom, smutkom i wszelkim przeciwnościom losu mamy się z czego cieszyć. Jeżeli jesteśmy ludźmi wierzącymi, co niestety coraz rzadsze, to wiemy, że bez narodzin nie byłoby śmierci, a bez śmierci Jezusa - Zbawienia. Znów się narodzi, umrze w cierpieniu… To taki determinizm, tak po prostu jest i nasze życie na Ziemi również tak się zaczyna i kończy. Bo Pan Jezus to Syn Boży, a my na obraz i podobieństwo Boga. Dlatego cieszymy się, bo cud narodzin jest wspaniały. Bo mimo, że życie jest drogą ku śmierci, to podczas tej podróży jest wiele wspaniałych chwil.

Nie, nie jesteśmy biedni i smutni Chustka przy twarzy to katar Nie będzie klusek z makiem i kutii Będzie chleb i herbata Siedzę i sam się w sobie nie mieszczę Patrząc na swoje życie Jesteśmy razem – czegóż chcieć jeszcze Jutro przyjdzie Zbawiciel!

Jakież to piękne, świadomość, że nic się nie może takiego wydarzyć, że nic nie może zatrzymać przyjścia Zbawiciela. Pomaga w najtrudniejszych chwilach.

„Lulajże Jezuniu moja perełko Lulaj ulubione me pieścidełko Lulajże Jezuniu lulajże, lulaj A ty go Matulu w płaczu utulaj…”

Byleby świecy starczyło na noc Długo się czeka na Niego By jak co roku sobie nad ranem Życzyć tego samego Znów się urodzi umrze w cierpieniu Znowu dopali się świeca Po ciemku wolność w Jego imieniu Jeden drugiemu obieca…

Mamy to szczęście, że poza epizodem stanu wojennego, kiedy w domach części z nas trzeba było ustawiać puste talerze dla naszych najbliższych, żyjemy w pokoju. Mało kto pamięta osobiście czas wojny, okupacji, walki z komunistami w lasach. To są rzeczy, o których pamiętać musimy, ale na szczęście nie były naszym udziałem - mamy pokój. Przypomnijmy sobie poprzednie święta. Rok temu mało kto myślał o wojnie. Rok temu nie było kryzysu i wszystko wydawało się dość proste. Zwolennicy PiS-u byli zadowoleni, przeciwnicy wręcz przeciwnie, ale przy wigilijnym stole staraliśmy się drażliwych tematów nie poruszać. Teraz jest inaczej, bomby spadają tuż koło naszej granicy, dwie osoby zginęły na terytorium Polski.

Tak, nadchodzi Boże Narodzenie, pamiętajmy o pustym talerzu - dla zmarłej Matki, dla zbłąkanego wędrowca, dla naszych rodaków na wschodzie, dla żołnierzy w ukraińskich okopach, którzy walczą za swoją i naszą. Pamiętajmy o wszystkich w radosnej modlitwie na początku wieczerzy wigilijnej. Pamiętajmy o tym, że jesteśmy Polakami i że mamy swoją tradycję. Że karpie, barszcz z uszkami, pierogi, kapusta to kapitalna tradycja, ale podstawą jest wspólnota i uznanie, że to jest narodzenie Boga na ziemi.

Obyśmy wszyscy umieli się tymi Świętami cieszyć i oby życzenia, składane pod choinką, podczas dzielenia się opłatkiem, były przemyślane; nie tylko szczęścia, zdrowia, pieniędzy. Oczywiście to wszystko jest bardzo ważne, ale jeżeli nie zadbamy o naszą przyszłość, o przyszłość Polski, to nie daj Boże, kolejne Święta możemy spędzać tak, jak obecnie Ukraińcy. Niech hasłem tych Bożych, pięknych i jakże polskich Świąt będzie empatia i otwarcie na drugiego człowieka. Pamiętajmy, że Maryja i Józef nie mogli znaleźć miejsca na nocleg i Narodziny odbyły się w stajence właśnie z braku empatii.

Ja ze swojej strony w tym czterdziestym felietonie chciałem wszystkim, którzy czytają to, czym chcę się z nimi podzielić, podziękować za wytrwałość. Życzę wszystkim pięknych, Bożych i błogosławionych Świąt. Oby Dzieciątko narodzone w stajence otworzyło nas na problemy innych, a nasze niech znikną na zawsze. Radosnych Świąt, prawdziwie Bożego Narodzenia. Już niedługo mury runą, Bóg się rodzi;
Precz z komuną!