GDDKiA wydłużyła czas trwania tegorocznej edycji Generalnego Pomiaru Ruchu. Nie zostanie ukończony w 2020 roku

W 2019 roku Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ogłosiła wszystkie przetargi na wykonawców Generalnego Pomiaru Ruchu planowanego na 2020 rok. To miała być wyjątkowa edycja, odbywającego się co pięć lat wielkiego liczenia aut na autostradach, ekspresówkach, krajówkach i drogach wojewódzkich, bo w 95 procentach zamiast stojących przy drogach ludzi, potoki aut rejestrowały kamery. Tegoroczna edycja Generalnego Pomiaru Ruchu faktycznie jest wyjątkowa, jednak nie tylko ze wspominanego wyżej powodu. Największy wpływ na tę „edycję” miała pandemia.

Już w marcu, kiedy miały być wykonane pierwsze pomiary ruchu w ramach tej ogromnej akcji logistycznej, wprowadzono lockdown, ograniczenia w przemieszczaniu się. Ulice wówczas opustoszały. Ruch na drogach był minimalny.

- Pomiary w takiej sytuacji nie byłyby miarodajne – uważają przedstawiciele GDDKiA i przedłużają czas trwania tegorocznego pomiaru ruchu, na przyszły rok.

Podczas poprzedniego pomiaru (GPR w 2015 roku) okazało się, że województwo śląskie ma najbardziej obciążone ruchem trasy w kraju. Na dodatek w aglomeracji brakuje nam kompleksowego systemu zarządzania ruchem. W pierwszej piątce najbardziej zatłoczonych dróg w Polsce, po pomiarach w 2015 roku znalazły się ekspresowa S86 między Katowicami i Sosnowcem ze 112 212 pojazdami na dobę oraz autostrada A4 w Katowicach gdzie dobowo przejeżdża 100 983 pojazdów.
Jak więc na dane wpłynie Generalny Pomiar Ruchu wykonywany podczas trwania pandemii?

Wyniki pomiarów są bardzo istotne dla wielu dziedzin życia. Są wykorzystywane nie tylko przez GDDKiA, ale również przez szereg innych instytucji publicznych.

- Dlatego reagujemy na bieżąco i dostosowujemy nasze działania do panującej sytuacji – podkreślają pracownicy GDDKiA.
Pierwotny harmonogram Generalnego Pomiaru Ruchu w 2020 roku zakładał przeprowadzenie pomiarów w dziewięciu odpowiednio wybranych dniach w roku, w konkretnych miesiącach: w styczniu, marcu, maju, lipcu, sierpniu, październiku i grudniu. Pandemia nieco pokrzyżowała i zmodyfikowała te plany. - Wprowadzone w marcu ograniczenia w przemieszczaniu się sprawiły, że w sposób istotny zmniejszyło się natężenie ruchu na drogach krajowych, często rejestrowany był ruch nawet o ponad 50 proc mniejszy od wartości z roku 2019 – informuje GDDKiA. - W celu zapewnienia odpowiedniej jakości wyników pomiaru oraz ograniczenia wydatkowania środków publicznych na pomiary w tak niereferencyjnym okresie, podjęliśmy decyzję o zmianie terminów wykonania pomiarów przewidzianych pierwotnie na marzec i maj 2020 roku – dodaje.

Pomiary zostały przeniesione na analogiczne dni w roku 2021. Niezależnie od tych, prowadzonych w 2020, GDDKiA korzysta z sieci stanowisk do pomiaru automatycznego, które w sposób ciągły dostarczają informacji o ruchu drogowym na wybranych odcinkach sieci. Na tej podstawie monitorowana jest bieżąca sytuacja i podejmowane są decyzje dotyczące dalszej realizacji GPR 2020. Zniesione w czerwcu tego roku ograniczenia w przemieszczaniu się praktycznie od razu przełożyły się na wzrost natężenia ruchu na drogach krajowych, do poziomu rejestrowanego w roku 2019 lub nieznacznie wyższego. W związku z tym podjęto decyzję o wznowieniu Generalnego Pomiaru Ruchu 2020 i realizacji pomiarów zaplanowanych na lipiec, sierpień i październik 2020 r., zgodnie z pierwotnym harmonogramem.

Jak informuje GDDKiA, zmiany w harmonogramie GPR 2020 wymusiły konieczność zawarcia aneksów z wykonawcami pomiarów w terenie oraz z podmiotem odpowiedzialnym za opracowanie wyników. Dla lepszego odzwierciedlenia bieżącej sytuacji zdecydowano o wprowadzeniu dodatkowego pomiaru w styczniu 2021 r., który w zestawieniu z wynikami uzyskanymi ze stycznia 2020 r. pozwoli lepiej ocenić wpływ pandemii na rozkłady ruchu na sieci.

W rezultacie przesunęły się również daty publikacji wyników GPR 2020. Pierwotnie, pierwsze podstawowe opracowanie wyników miało być dostępne w II kwartale 2021 r., a obecnie planowane jest to na IV kwartał 2021 r.

Na potrzeby GPR 2020 firma odpowiedzialna za przetworzenie wyników przygotowała, zgodnie z wymaganiami GDDKiA, szereg narzędzi usprawniających proces weryfikacji i kontroli wyników. Są to między innymi raporty porównujące dane z pomiarów wideo z pomiarami automatycznymi, mapy przedstawiające natężenie ruchu godzina po godzinie, czy też mechanizmy do porównywania rozkładów ruchu pomiędzy poszczególnymi punktami pomiarowymi lub dniami pomiarowymi. Wszystko to sprawia, że można oczekiwać bardzo wysokiej jakości uzyskiwanych danych.

Przedstawiciele GDDKiA uważają, że zmiany zachowań kierowców, wynikające z pandemii COVID-19, takie jak upowszechnienie pracy zdalnej, zakupów on-line czy edukacji na odległość, mogą się utrwalić. Tym samym GPR 2020, uwzględniający dane z okresu 2020-2021, dostarczy referencyjnych i użytecznych wyników. Do dodatkowej weryfikacji wyników z GPR, GDDKiA planuje wykorzystać tzw. dane Big Data od operatorów sieci komórkowych, które pozwolą na analizę przemieszczeń w wybranych okresach pomiarów. Przy czym należy zaznaczyć, że tego typu dane nie dostarczają informacji o natężeniu ruchu drogowego na poszczególnych odcinkach sieci, a jedynie o przepływach ruchu (prędkość potoku pojazdów, długości podróży).

Generalne Pomiary Ruchu (GPR) realizowane są w Polsce regularnie, w okresach pięcioletnich już od lat 60-tych XX w. Celem GPR jest dostarczenie najważniejszych parametrów i charakterystyk ruchu drogowego dla poszczególnych odcinków sieci dróg krajowych zarządzanych przez GDDKiA (w tym dla dróg koncesyjnych). Wyniki GPR są szeroko wykorzystywane przez GDDKiA w realizacji zadań statutowych, związanych z m.in. planowaniem rozwoju i utrzymania sieci drogowej, pracami planistyczno-projektowymi, analizami środowiskowymi i finansowymi oraz zarządzaniem ruchem. Są także wykorzystywane w swojej działalności przez wiele różnych instytucji publicznych i podmiotów prywatnych. Z tego względu niezmiernie istotna jest jak najwyższa jakość uzyskiwanych wyników oraz ich miarodajność i niepodważalność.