Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego. Muzeum w Gliwicach zaprasza do Ostropy. Znamy program wydarzenia

Tegoroczne Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego rozpoczną się 12 września. Właśnie wtedy na Rynku pojawi się wystawa planszowa zatytułowana „Ostropa. Od podmiejskiej wsi do dzielnicy Gliwic. Ciągłość tradycji”. Całe wydarzenie odbędzie się właśnie pod takim tytułem. A w piątek, 16 września, za pośrednictwem strony internetowej Muzeum w Gliwicach oraz na muzealnym kanale w serwisie YouTube, będzie można wysłuchać wykładu ks. prof. Piotra Góreckiego.

- Ostropa wyróżnia się na tle innych części Gliwic. Ta dzielnica ma obecnie najbardziej śląski charakter z nich wszystkich i jest swoistym pomostem łączącym teraźniejszość z przeszłością – tradycję czeską, polską, niemiecką i uniwersalną – chrześcijańską, które są komponentami szeroko pojętej kultury śląskiej – mówi Zbigniew Gołasz, historyk Muzeum w Gliwicach, koordynator tegorocznej edycji GDDK.

W dniach 17 i 18 września zaplanowane zostały spacery po Ostropie połączone z wykładami o dzielnicy, jej tradycjach i historii.

- Zapraszamy na spacery po Ostropie, które przeplatane będą wykładami w kościołach pw. św. Jerzego i Ducha Świętego. Dla uczestników sobotnich spacerów dodatkowo przygotowaliśmy wyjątkową niespodziankę, a wszyscy, którzy wezmą udział w wędrówkach otrzymają zestawy kilkunastu folderów tematycznych związanych z kulturowym dziedzictwem Ostropy – zachęca Muzeum w Gliwicach.

Udział we wszystkich poniższych wydarzeniach jest bezpłatny. W przypadku spacerów i wykładów 17 i 18 września liczba miejsc jest ograniczona. Zapisy rozpoczną się w poniedziałek 12 września pod numerem telefonu 783 560 006. Obowiązuje zasada kto pierwszy, ten lepszy. Jedna osoba może zarezerwować maksymalnie 4 miejsca, a osoby niepełnoletnie mogą brać udział w wycieczkach wyłącznie pod opieką dorosłych. Organizator zastrzega, że podane godziny są podane orientacyjnie i mogą ulec zmianie. A dokładny program wydarzenia przedstawia się następująco:

17 września, sobota, grupa I:

• godz. 9:55 – zbiórka przy kościele pw. św. Jerzego w Gliwicach-Ostropie, ul. Piekarska 13, 44-151 Gliwice.
• godz. 10:00 – rozpoczęcie: Zbigniew Gołasz – koordynator XX edycji GDDK, Muzeum w Gliwicach.
• godz. 10:15 – oprowadzanie po kościele św. Jerzego, świątyni wyróżnionej w konkursie „Zabytek zadbany” w 2019 r. za najlepiej przeprowadzoną konserwację i remont obiektu zabytkowego w Polsce. Prowadzenie: dr Antonina Żaba.
• godz. 10:45 – spacer oraz oprowadzanie Ostropie i jej zabytkach. Prowadzenie: Zbigniew Gołasz.
• godz. 13:00 – oprowadzanie po kościele pw. Ducha Świętego, połączone z wykładem o tradycjach górniczych i kulcie św. Barbary w Ostropie. Prowadzenie: dr Beata Piecha-van Schagen.
• godz. 14:00 – niespodzianka - spotkanie z wyjątkowym gościem – kościół pw. św. Jerzego w Gliwicach-Ostropie.
• godz. 14:30 – zakończenie.

17 września, sobota, grupa II:

• godz. 13:50 – zbiórka przy kościele pw. św. Jerzego w Gliwicach-Ostropie, ul. Piekarska 13, 44-151 Gliwice.
• godz. 14:00 – niespodzianka - spotkanie z wyjątkowym gościem – kościół pw. św. Jerzego w Gliwicach-Ostropie.
• godz. 14:45 – spacer oraz oprowadzanie Ostropie i jej zabytkach. Prowadzenie: Zbigniew Gołasz
• godz. 15:00 – oprowadzanie po kościele pw. Ducha Świętego, połączone z wykładem o tradycjach górniczych i kulcie św. Barbary w Ostropie. Prowadzenie: dr Beata Piecha-van Schagen
• godz. 15:30 – spacer oraz oprowadzanie Ostropie i jej zabytkach. Prowadzenie: Zbigniew Gołasz
• godz. 17:15 – oprowadzanie po kościele św. Jerzego, świątyni wyróżnionej w konkursie „Zabytek zadbany” w 2019 r. za najlepiej przeprowadzoną konserwację i remont obiektu zabytkowego w Polsce. Prowadzenie: dr Antonina Żaba.
• godz. 18:00 – zakończenie.

18 września, niedziela, grupa I:

• godz. 8:55 – zbiórka przy kościele pw. św Jerzego w Ostropie, ul. Piekarska 13, 44-151 Gliwice.
• godz. 9:00 – rozpoczęcie: Zbigniew Gołasz – koordynator XX edycji GDDK, Muzeum w Gliwicach.
• godz. 9:15 – Oprowadzanie po kościele św. Jerzego, świątyni wyróżnionej w konkursie „Zabytek zadbany” w 2019 r. za najlepiej przeprowadzoną konserwację i remont obiektu zabytkowego w Polsce. Prowadzenie: dr Antonina Żaba.
• godz. 9:45 – spacer oraz oprowadzanie Ostropie i jej zabytkach. Prowadzenie: Zbigniew Gołasz.
• godz. 12:50 – oprowadzanie po kościele pw. Ducha Świętego, połączone z wykładem o tradycjach górniczych i kulcie św. Barbary w Ostropie. Prowadzenie: dr Beata Piecha-van Schagen.
• godz. 13:20 – zakończenie.

18 września, niedziela, grupa II:

• godz. 13:10 – zbiórka przy kościele pw. Ducha Świętego w Ostropie, ul. Nauczycielska 1, 44-151 Gliwice.
• godz. 13:15 – rozpoczęcie: Zbigniew Gołasz – koordynator XX edycji GDDK, Muzeum w Gliwicach.
• godz. 13:30 – oprowadzanie po kościele pw. Ducha Świętego, połączone z wykładem o tradycjach górniczych i kulcie św. Barbary w Ostropie. Prowadzenie: dr Beata Piecha-van Schagen.
• godz. 14:00 – spacer oraz oprowadzanie Ostropie i jej zabytkach. Prowadzenie: Zbigniew Gołasz.
• godz. 16:30 – oprowadzanie po kościele św. Jerzego, świątyni wyróżnionej w konkursie „Zabytek zadbany” w 2019 r. za najlepiej przeprowadzoną konserwację i remont obiektu zabytkowego w Polsce. Prowadzenie: dr Antonina Żaba.
• godz. 17:00 – zakończenie.

Organizator przypomina, że w przypadku ogłoszenia stanu epidemii, uczestnicy będą zobowiązani do przestrzegania wprowadzonych zasad sanitarnych. Mogą zostać wprowadzone dodatkowe ograniczenia dotyczące liczby uczestników, wydarzenie może również zostać odwołane.

Patronat honorowy nad jubileuszową, XX edycją GDDK objął Prezydent Miasta Gliwice – Adam Neumann. Więcej informacji na temat Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego można znaleźć na stronie internetowej Muzeum w Gliwicach.

Dlaczego właśnie tej dzielnicy będą poświęcone nadchodzące Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego? Jak mówi Zbigniew Gołasz, Ostropa przeszła na przestrzeni lat zmianę przynależności państwowej, konflikty zbrojne, rewolucję przemysłową, intensywne osadnictwo, dobrowolne i przymusowe migracje. Pomimo tych zawirowań nigdy nie doszło tu do zerwania z tradycją obszaru.

- Kultywowane są tradycje sięgające średniowiecza, a mieszkańcy stanowią zwartą jeszcze, społeczność, identyfikującą się z małą ojczyzną, bez względu na to czy uważają się za Polaków, Niemców czy Górnoślązaków. Są połączeni tym dziedzictwem. Zachodzący pod koniec XX w. proces deindustrializacji i trwający obecnie gwałtowny proces dezagryzacji, wraz z postępująca równolegle intensywną ekspansją deweloperską, mogą przyczynić się do niekorzystnych przemian i atomizacji lokalnej społeczności. Dlatego też tegoroczne, jubileuszowe XX Gliwickie Dni Dziedzictwa kulturowego, poświęcone zostały właśnie Ostropie, aby uchwycić ten być może odchodzący świat – wyjaśnia Zbigniew Gołasz.

Uczestnicy XX edycji GDDK będą mogli odkryć materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe dzielnicy. Podczas wykładów poznają historię wsi oraz istniejącej tu parafii, zaplanowane również zostały spacery oraz oprowadzanie po tutejszych zabytkach. Jednym z nich będzie świeżo odrestaurowany drewniany kościół pw. św. Jerzego. Obiekt uzyskał tytuł najlepiej odnowionego zabytku w Polsce. W jego wnętrzu znajduje się imponująca polichromia, a prezbiterium zdobią liczne freski.

- Choć Ostropa była wsią, industrializacja odcisnęła na niej swe piętno. Działała tu m.in. cegielnia oraz szyb kopalniany, po których pozostały obecnie relikty, a których historia to terra incognita. Organizatorzy postanowili ją zatem opowiedzieć i przybliżyć, podobnie jak historię szkolnictwa, straży pożarnej czy klubów sportowych, które są istotnymi elementami integrującymi i budującymi lokalne społeczności. Będzie też okazja zapoznania się z kulturą niematerialną dzielnicy – zachęca Muzeum w Gliwicach.

A dziedzictwo niematerialne Ostropy obejmuje m.in. wielkanocną procesję konną, tradycje pielgrzymowania do sanktuarium na Górze św. Anny, kult św. Barbary i tradycje górnicze. Podczas GDDK nie zabraknie miejsca dla kultury pamięci, na przykładzie upamiętnień ofiar konfliktów zbrojnych z Ostropy.

GDDK odbywają się nieprzerwanie od 20 lat. W trakcie minionych edycji poznaliśmy historię drewnianych kościołów i zwiedzaliśmy pałace górnośląskich magnatów przemysłowych.

- Odkryliśmy tajemnice miejskich rezydencji i kamienic, przemierzyliśmy szlak gliwickiego modernizmu, opowiadaliśmy o losach górnośląskich Żydów, wyprawiliśmy się do źródeł Kłodnicy. Jeszcze długo mógłbym wyliczać. Tegoroczne, jubileuszowe GDDK, to natomiast kolejna edycja, którą poświęcamy najważniejszym dzielnicom naszego miasta. Każdej edycji GDDK towarzyszą bogate foldery. W tym roku przygotowaliśmy ich aż szesnaście – mówi Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.

Dyrektor placówki dodaje, że udało się zgromadzić wielowymiarowy materiał, który dokumentuje dziedzictwo związane z istniejącą od średniowiecza, położoną na ważnym szlaku handlowym, dawną podgliwicką wsią. Zebrane informacje zostaną opublikowane w przygotowanych folderach, a także w kolejnym tomie serii „Gliwice znane i nieznane”.