III edycja Festiwalu Słowa "Granatowe Góry" im. Jerzego Pilcha rusza z początkiem czerwca 2023. Jak wygląda dom pisarza w Wiśle? ZDJĘCIA

Dom Jerzego Pilcha w Wiśle to jedno z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Beskidach związanych z literaturą. Ten niewielki domek, który znajduje się w ustronnym i malowniczym zakamarku miasta, przez pewien czas był miejscem zamieszkania i twórczej pracy jednego z najwybitniejszych polskich pisarzy XX wieku. Jerzy Pilch znany jest przede wszystkim z powieści "Pod Mocnym Aniołem", "Spis cudzołożnic" czy "Zmiennik". Pisarz postrzegany był jako postać kontrowersyjna i prowokacyjna, która nie bała się mówić o swoich słabościach i wadach.

Na rogu ulic Olimpijskiej, Górnośląskiej i 11 listopada znajdują się klimatyczne schody - skrót na Partecznik, gdzie pod numerem 5a znajduje się dom rodziców pisarza: Wandy i Władysława Pilchów. Dom ten powstał w latach 80-tych XX w. Budynek wzniesiono na niewielkiej skarpie, wśród gęstych drzew i krzewów, dzięki czemu zapewniał prywatność i izolację od zgiełku miasta. Po śmierci Jerzego Pilcha w maju 2020 roku, dom odziedziczyła jego córka - Magdalena Bielska, również pisarka i poetka. Budynek stał się celem pielgrzymek dla miłośników twórczości pisarza. Można było zobaczyć w nim jego prywatne rzeczy, książki, rękopisy i fotografie. Rodzinny dom jednego z najsłynniejszych współczesnych pisarzy odsprzedała miastu spadkobierczyni.

Miasto Wisła odkupiło dom od córki pisarza i ma wobec niego konkretne plany: muzeum pisarza i siedziba Festiwalu Słowa im. Jerzego Pilcha Granatowe Góry. Burmistrz, Tomasz Bujok, ma nadzieję, że dom Pilcha będzie tętnił życiem. Zdradził, że planowane jest stworzenie w nim miejsca, gdzie będzie można się zapoznać z dorobkiem pisarza i powspominać jego postać, a także twórczo się nastroić.

– Mam nadzieję, że uda się z tego utworzyć kolejną perełkę: miejsce spotkań kulturalnych, miejsce upamiętnienia właśnie tak znakomitego pisarza, jakim był Jerzy Pilch. I przede wszystkim mam nadzieję, że będzie to miejsce, które będzie tętniło życiem i będzie kolejnym punktem na kulturalnej mapie naszej miejscowości. Mam nadzieję, że uda się także zrobić tutaj dom pracy twórczej dla pisarzy, malarzy oraz miejsce, gdzie będzie się znajdowała siedziba festiwalu Granatowe Góry – stwierdził burmistrz.

Poza domem twórczym, siedzibą festiwalu i muzeum pamięci Jerzego Pilcha, planowane jest też zagospodarowanie przyległego do posesji ogrodu, idealnego na kameralne koncerty. Miasto Wisła odkupiło dom Jerzego Pilcha za 700 tysięcy złotych.

W Wiśle trwają przygotowania do III edycji Festiwalu Słowa im. Jerzego Pilcha Granatowe Góry. Odbędzie się on w dniach 1-4 czerwca 2023. Odwiedzą go znani czytelnikom autorzy i autorki, odbędą się liczne spotkania literackie oraz koncerty.

- Wierzymy w moc słowa. W literaturze, sztuce, mediach. W historiach, które opowiadamy sobie nawzajem i wtedy, kiedy nikt nie słucha. W chaosie współczesności i natłoku informacji odpowiedzialność za to, co piszemy, jak mówimy, w jaki sposób opowiadamy świat, jest może nawet ważniejsza niż kiedyś. Jerzy Pilch był mistrzem słowa, ironicznym i czułym obserwatorem rzeczywistości. Misją festiwalu Słowa Granatowe Góry jest zachować to, co najlepsze w twórczości Pilcha. I wciąż na nowo zadawać pytania, na które on szukał odpowiedzi - piszą organizatorzy.

Tytuł "Granatowe Góry" jest wyraźnym nawiązaniem do twórczości Jerzego Pilcha.

- To nawiązanie jest dwustopniowe, bo z jednej strony to góry Beskidy. Ale z drugiej strony to też nazwa miejscowości występującej w książce "Miasto utrapienia": jest nią oczywiście Wisła, związana z Jerzym Pilchem przez jego pochodzenie, dzieciństwo i liczne powroty - wyjaśniał Andrzej Drobik, dyrektor Festiwalu Słowa im. Jerzego Pilcha "Granatowe Góry" w Wiśle.

Profesor Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytety Śląskiego, który włączył się w organizację festiwalu podkreślił, że jest on wyjątkowy z kilku powodów.

– Po pierwsze ze względu na patrona – unosi się nad nim osoba, duch, dokonania i dzieło Jerzego Pilcha, jednego z najwybitniejszych polskich prozaików, kto wie czy nie największego stylisty polskiego języka literackiego po II wojnie światowej. Druga unikalność festiwalu to miejsce, które jest nie tylko miejscem urodzenia i życia Jerzego Pilcha, ale stało się ono literaturą. To bardzo rzadka sytuacja. Miasto rzeczywiste, ludzi rzeczywistych Pilch przeniósł na karty literatury czyniąc z nich postacie, które wzmocnił geniuszem swojej prozy, że stały się dla nas ważne. Dzięki temu wyzbywamy się naturalnego egoizmu, który powoduje, że interesujemy się tym, co dzieje się z nami, naszymi bliskimi, a zajmujemy się innymi biografiami, emocjami, doświadczeniami. Pilch przeniósł Wisłę do polskiego uniwersum kulturowego, niejako mocą swojej prozy i talentu narzucił Wisłę czytającym Polakom, ale nie tylko Polakom, bo przecież przekłady jego prozy funkcjonują w wielu językach europejskich – powiedział Ryszard Koziołek.

Dotychczas swoją obecność na festiwalu potwierdzili już tacy artyści jak Zygmunt Miłoszewski, Jerzy Jarniewicz, Michał Kempa, Zyta Rudzka, Wojciech Kuczok, Pablopavo oraz Miuosh.