Ile pieniędzy mają polscy studenci? [Praca, studia, koszty utrzymania]

Pod względem środków na utrzymanie polscy studenci wypadają bardzo blado na tle osób studiujących za granicą. Polakowi musi wystarczyć na semestr tyle pieniędzy, ile Szwajcar może wydać w ciągu miesiąca. Polski żak ma na miesięczne wydatki 471 euro (ok. 1900 zł) – wynika z raportu Związku Banków Polskich „Portfel studenta”. Gorzej powodzi się tylko studentom z Serbii, Gruzji, Turcji i Chorwacji. Muszą oni przeżyć odpowiednio za ok. 434 euro, 425 euro, 416 euro oraz 412 euro.

Sprawdź aktualne oferty pracy

Niecałe 500 euro to wyjątkowo skromny budżet w porównaniu z portfelem Szwajcara, który w ciągu miesiąca jest w stanie przeznaczyć na życie aż 2227 euro. Powodów do narzekania nie mają również Islandczycy, Norwegowie i Finowie. Dysponują oni odpowiednio kwotami ok. 2108 euro, 1726 euro oraz 1456 euro.

Studenci znaleźliby się w niezłych tarapatach finansowych gdyby nie ich rodzice. To oni finansują znaczną część studenckiego życia. Jednocześnie adepci z Polski dostają najmniejsze wsparcie ze strony najbliższych. Na 26 przebadanych przez ZBP krajów w żadnym innym kieszonkowe dla studenta nie było tak niskie jak u nas, gdzie stanowiło równowartość 215 euro.

W niewiele lepszej sytuacji znaleźli się Turcy otrzymujący od rodziców ok. 218 euro miesięcznie, Węgrzy z 223 euro miesięcznie oraz – co ciekawe – Norwegowie z 226 euro miesięcznie. Również w tej kategorii zdecydowanie najbardziej rozpieszczani są Szwajcarzy, którzy dostają od rodziców ponad 1000 euro miesięcznie. Powodów do narzekania nie mają również Irlandczycy z 812 euro i Portugalczycy z 778 euro.

Mimo ciężkiej pracy większość studentów z Polski może tylko pomarzyć o edukacji w Irlandii, Holandii czy Szwajcarii, gdzie koszty nauki są wyjątkowo wysokie. W Irlandii kształcenie pochłania miesięcznie ok. 440 euro, w Holandii – 210 euro, a w Szwajcarii – 194 euro. Nie ma to jak w Polsce, gdzie na edukację trzeba wydać miesięcznie ok. 53 euro (podobnie jak w Turcji). Natomiast najtańsze studia znajdziemy w Finlandii (ok. 19 euro miesięcznie), Czechach (ok. 24 euro miesięcznie) i Rumunii (ok. 28 euro).

Może Cię zainteresować: Praca dla studenta. Tak pracodawcy oszukują młodych pracowników

Zgodnie z danymi ZBP w ciągu roku wydatki polskich studentów wzrosły o 300 zł, do 1901 złotych. Związek Banków Polskich zrobił nawet symulację wydatków przeciętnego żaka. Jak się okazuje, osoby kształcące się na uczelniach wyższych najwięcej pieniędzy wydają na: opłacenie studiów, zakwaterowanie oraz żywność i alkohol. Szacunki ZBP należy jednak traktować z przymrużeniem oka, chyba że damy wiarę w to, że przeciętny student chodzi na randki do pizzerii, a na siłownię, kino i muzykę wydaje prawie tyle samo co na jedzenie na mieście.

Rachunek miesięczny studenta wg ZBP

• miesięczne czesne (kierunki na wydziałach nauk ścisłych UAM): 520 zł
• najtańszy pokój w domu studenckim (UAM w Poznaniu): 415 zł
• bilet miesięczny: 57,5 zł
• żywność i piwo (czasem wino): 350 zł
• lunch w barze na uczelni (dwa razy w tygodniu): 120 zł
• ksero notatek z wykładów: 17 zł
• randka w pizzerii (dwa razy w miesiącu): 140 zł
• karta unlimited do kina: 46 zł
• miesięczny pakiet w popularnym serwisie muzycznym: 9,99 zł
• karnet na siłownię: 59 zł
• powrót z imprezy taksówką (dwa razy w miesiącu): 20 zł
• pozostałe wydatki (ubrania, kosmetyki itp.): 150 zł
• Razem: 1901,49 zł

Polscy studenci nie mają lekko. Ci najbardziej samodzielni decydują się na pracę już w trakcie nauki. Trzeba przyznać, że „Polak potrafi”, ponieważ udział zarobków studiujących osób z Polski w ich domowym budżecie jest duży – wynosi 54 procent. Bardziej znaczącym wkładem we własne utrzymanie mogą pochwalić się tylko studenci z Estonii i Austrii (po 57 proc.) oraz Rumunii (54 procent).

Dla większości żaków główną motywację do pracy stanowią pieniądze. Jak wskazuje GUS, w I kw. 2018 r. wskaźnik zatrudnienia wśród osób młodych, między 15 a 24 rokiem życia, wyniósł 31% i był o 2% wyższy niż w adekwatnym okresie w roku ubiegłym.

Według danych pochodzących z raportu „Student w pracy 2017” znaczna część studentów podejmuje pracę już na pierwszym roku studiów. Młodzi ludzie decydują się na taki krok, ponieważ chcą zarabiać pieniądze. Wśród studentów I roku 84% osób pracujących wskazało właśnie na taki powód, podczas kiedy tylko 52% pierwszoroczniaków pracowało, aby zdobyć doświadczenie zawodowe.

Polscy studenci bardzo poważnie podchodzą do biznesu. Jak podano w raporcie pt. „Badanie przedsiębiorczości wśród młodych – wyniki ogólnopolskie” Akademii Liderów Fundacji B. Federa, 53,2% studentów rozważało prowadzenie własnej działalności gospodarczej.

Jednak nie wszyscy młodzi ludzie garną się do zarabiania pieniędzy. Z badania Urzędu Statystycznego w Gdańsku pt. „Osoby młode na rynku pracy w 2016 r.” wynika, że ponad połowa osób w wieku od 15 do 34 lat nie pracowała w trakcie nauki na najwyższym poziomie edukacji. (W raporcie uwzględniono dane za II kw. 2016 roku.) Osoby niepracujące, a kończące szkołę czy studia, stanowiły 59,3% badanych, podczas kiedy tylko 40,7% uczestników badania łączyło pracę z nauką. Wśród tych 40,7% pracujących uczniów i studentów można wyodrębnić trzy grupy.

• 18,% – osoby wykonujące nieodpłatną pracę
• 10,4% – osoby wykonujące odpłatną i nieodpłatną pracę
• 11,8% – osoby wykonujące tylko odpłatną pracę

Dla blisko ¾ osób łączących zdobywanie doświadczenia zawodowego z nauką praca stanowiła element formalnego programu edukacji, z czego w 95,1% przypadków praca była obowiązkowa. W II kw. 2016 r. tylko 3,870 mln osób w wieku od 15 do 34 lat pracowało w trakcie nauki, z czego 2,840 mln osób robiło to w ramach programu realizowanego w obrębie formalnego systemu edukacji. Osoby zmuszone do pracy ze względu na program studiów lub szkoły stanowiły 73,4% wszystkich pracujących uczniów i studentów do 34. roku życia.

• 1,764 mln – osoby wykonujące wyłącznie nieodpłatną pracę (45,6%)
• 987 tys. – osoby wykonujące płatną i nieodpłatną pracę (25,5%)
• 1,119 mln – osoby wykonujące tylko odpłatną pracę (28,9%)

- Pracę z nauką najczęściej łączyli ludzie młodzi z wykształceniem zasadniczym zawodowym (73,7% ogólnej liczby osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym) oraz z wykształceniem wyższym (62,2% ogólnej liczby osób z wykształceniem wyższym – można przeczytać w opracowaniu urzędu statystycznego.

Z raportu US w Gdańsku wynika, że w II kw. 2016 r. w Polsce żyło 9,518 mln osób młodych, tj. w wieku od 15 do 34 lat. 6,464 mln badanych z tego grona nie było ani studentami, ani uczniami (67,9%). 4,760 mln uwzględnionych w badaniu osób młodych stanowili pracownicy najemni. W różny sposób znaleźli oni swoją pierwszą pracę.

• 2,116 mln osób (44,5%) – przy pomocy przyjaciół, znajomych lub rodziny
• 1,278 mln osób (26,9%) – przez bezpośredni kontakt z pracodawcą
• 933 tys. osób – przez ogłoszenie
• 192 tys. osób – przez powiatowy urząd pracy
• 108 tys. osób – przez szkołę lub uczelnię

Pomoc przyjaciół, znajomych lub rodziny nie miała znaczenia wyłącznie w sektorze publicznym. Tutaj kluczową rolę odrywał bezpośredni kontakt z pracodawcą, podczas kiedy w pozostałych przypadkach istotne były znajomości.

Co piąty pracujący respondent w wieku od 15 do 34 lat utrzymywał, że zdobyte wykształcenie nie pomaga mu w wykonywaniu zadań w pracy. 77,4% badanych uznało doświadczenie zawodowe za przydatne. Spośród osób z wykształceniem wyższym 58,1% respondentów wskazywało na przydatność wykształcenia, w przypadku osób z wykształceniem ogólnokształcącym było to 31,3%, a w przypadku osób z wykształceniem gimnazjalnym – 54,4% uczestników badania. Zdobyte wykształcenie uznało za przydatne 75,6% specjalistów, ponad 50% techników i osób pracujących jako średni personel oraz 47,1% wyższych urzędników i kierowników.

• 17,8% – wykształcenie pomaga w stopniu niewielkim
• 20,2% – wykształcenie pomaga w stopniu średnim
• 22,6% – wykształcenie nie pomaga w wykonywaniu zadań służbowych
• 39,4% – wykształcenie pomaga w stopniu niewielkim

Większość osób pracujących w trakcie pobierania nauki nie musiała zmieniać miejsca zamieszkania w celu podjęcia pracy. W tak komfortowej sytuacji znalazło się 94,3% respondentów w wieku od 15 do 34 lat. Jednak 316 tys. studentów i uczniów przeprowadziło się ze względu na zatrudnienie, z czego 58,9% stanowili mężczyźni, a 69,9% – mieszkańcy miast. 71,2% przypadków objęło zmianę mieszkania w obrębie Polski, a ponad połowę osób, które zdecydowały się na wyprowadzkę do innego miasta, stanowiły te z wykształceniem wyższym. Jednocześnie tylko ponad 1/3 uczących się lub studiujących delikwentów bez pracy (35,3%) zadeklarowała chęć zmiany miejsca zamieszkania w celu podjęcia zatrudnienia.

Porównaj najlepsze oferty pracy

Jednym ze sposobów na podreperowanie studenckiego budżetu jest mieszkanie z rodzicami. Chociaż dla niektórych Polaków uniwersytet to znakomity pretekst, aby wyrwać się spod maminych skrzydeł, inni zostają w domu z konieczności. Co kraj, to obyczaj – dane ZBP mówią same za siebie. O ile w Polsce mieszkanie z rodzicami wybiera 40 proc. studentów, o tyle w Skandynawii życie na matczynym garnuszku to ostateczność. Na taki krok decydują się tylko nieliczni – zaledwie 4 proc. studiujących Finów, 8 proc. Duńczyków, 9 proc. Norwegów i 13 proc. Szwedów. Na przeciwnym biegunie znajdują się Maltańczycy, którzy w porównaniu ze Skandynawami mogą robić wrażenie prawdziwych mamisynków. Na Malcie z rodzicami mieszka aż 73 proc. studentów, na Łotwie jest to 69 proc., a w Gruzji – 66 procent. Nasuwa się prosty wniosek: polscy studenci należą do jednych z najbardziej zaradnych w Europie.