Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jak obliczyć opłacalność produkcji rolnej? Koszty i zyski warto notować, przydadzą się tabela albo aplikacja

Agata Wodzień-Nowak
Agata Wodzień-Nowak
pixabay.com
Wciąż nie wszyscy rolnicy prowadzą precyzyjny wykaz kosztów i zysków ze swojego gospodarstwa. Opłacalność produkcji rolniczej można dokładnie obliczyć dopiero na podstawie twardych danych. Jakich dokładnie? Pomocne mogą być podpowiedzi ośrodków doradztwa rolniczego i prowadzone przez nie wyliczenia.

Spis treści

Według najnowszych danych o koniunkturze w gospodarstwach rolnych – nie jest najlepiej. Wśród rolników dominuje pesymizm i związany jest właśnie z opłacalnością. Najmniej powodów do narzekania w badaniu GUS przejawiali producenci rzepaku. Gospodarze specjalizujący się w produkcji roślinnej oceniali sytuację korzystniej niż ci zajmujący się produkcją zwierzęcą.

Najbardziej negatywne oceny o opłacalności produkcji rolniczej odnotowano u rolników prowadzących uprawy ziemniaków, plantacje drzew i krzewów owocowych, hodowców specjalizujących się chowie drobiu nieśnego oraz prowadzących chów trzody chlewnej.

W grudniu 2021 roku opinie optymistyczne wyrażali użytkownicy gospodarstw rolnych prowadzący uprawy pod osłonami, a także rolnicy specjalizujący się w uprawach rzepaku i rzepiku oraz w chowie drobiu rzeźnego.

Jakie koszty ponosi rolnik, produkując żywność, np. zboże?

Przyjrzyjmy się wydatkom, jakie ponosi rolnik, zanim sprzeda plony. Trzeba rozróżnić dwie sprawy, na co wskazuje Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego:

„Kalkulacje stanowią narzędzie rachunku ekonomicznego i ułatwiają przewidywanie efektów różnych rozwiązań organizacyjnych i ekonomicznych. Nie należy utożsamiać kalkulacji z obliczeniami. W zasadzie kalkulacje dotyczą przyszłości, natomiast obliczenia opierają się na faktycznych zaszłościach lub wielkościach, które można ściśle określić”.

KPDOR wyjaśnia, że do kosztów bezpośrednich produkcji roślinnej zalicza się: materiał siewny, nawozy mineralne, nawozy organiczne z zakupu i inne koszty tj. sznurek, folia, doniczki, worki itp.

Koszty pośrednie produkcji roślinnej obejmują:

  • usługi (usługi mechanizacyjne związane ze zbiorem ziarna, słomy inny produktów, suszenia ziarna kukurydzy, siew, itp),
  • pracę maszyn własnych (amortyzacja, remonty, ubezpieczenia i koszty garażowania),
  • koszty utrzymania budynków,
  • podatki i ubezpieczenia (podatek rolny, OC, ubezpieczenie upraw, KRUS),
  • pozostałe koszty (np. koszty eksploatacji samochodu osobowego, korzystania z telefonu, koszty nawożenia wapnem magnezowym), pracę najemną.

ODR kalkuluje opłacalność produkcji zboża i zwierząt

Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego co pół roku przygotowuje kalkulacje kosztów produkcji dla poszczególnych upraw czy hodowli (pełna lista kalkulacji dostępna tutaj).

I tak na przykład dla jęczmienia ozimego uwzględnia koszty materiału siewnego, nawożenia, środków ochrony roślin, koszty specjalistyczne i inne, do tego koszty pośrednie, jak koszty ogólnogospodarcze, ciągnik własny, usługi prasą do słomy i kombajnem zbożowym, a także dopłaty. Wskaźnik opłacalności w grudniu 2021 na hektarze uprawy skalkulowano od 163 do 174 proc.

Ośrodek doprecyzowuje: Cena zakupionego materiału siewnego - jesień 2021 r., cena ziarna zbóż dotyczy średniej ceny w województwie mazowieckim na podstawie notowań w okresie 13 - 19 grudnia 2021 r. prowadzonych przez MRiRW w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej.

W wariancie I do kosztów materiału siewnego z własnego zbioru należy doliczyć opłatę uiszczaną na rzecz hodowcy zgodnie z ustawą o ochronie prawnej odmian roślin z 26 czerwca 2003 r. Dopłaty do produkcji obejmują płatności bezpośrednie według stawek za 2021 r., dopłatę do paliwa rolniczego oraz w wariantach II i III dopłatę do materiału siewnego.

Stawki płatności obszarowych na poziomie z 2021 r. wynoszą 999,42 zł (JPO - 487,62 zł/ha, płatność za zielenienie - 327,26 zł/ha, dodatkowa - 184,54 zł/ha., dopłaty do materiału siewnego 74,76 zł/ha). Dopłata do paliwa - 100,00 zł/ha.

Koszty bezpośrednie w produkcji bydła to m.in. zakup cielęcia (koszt odnowienia stada), pasze:

  • koncentrat dla opasów,
  • śruta zbożowa własna,
  • zielonka własna,
  • siano własne,
  • kiszonka z kukurydzy,
  • lizawki,
  • mleko w proszku,
  • mieszanka dla cieląt.

Następnie koszty specjalistyczne, usługi specjalistyczne, najem dorywczy do pracy spec., opieka weterynaryjna, koszty ogólnogospodarcze, ciągnik własny, dopłaty. Wskaźnik opłacalności w grudniu 2021 r. wyniósł w kalkulacjach MODR od 95 do 100,6 proc.

W przypadku prosiąt własnych w rubryce dochód z działalności wskaźnik jest ujemny: zależnie od wariantu od 135 do 148. Wskaźnik opłacalności od 68 do 73 proc.

Opłacalność produkcji. Arkusz kalkulacyjny albo rozbudowana aplikacja dla rolnika

Do obliczenia opłacalności produkcji rolnej we własnym gospodarstwie rolnik może wykorzystać prosty arkusz kalkulacyjny albo aplikację – specjalistyczne kalkulatory i systemy wspomagające zarządzanie gospodarstwem.

Aplikacje pozwalają na ewidencję prac w czasie rzeczywistym i gromadzenie informacji np. o:

  • rodzaju wykonywanej pracy i wykorzystaniu konkretnej maszyny,
  • uprawie i działkach, na których wykonywane są prace,
  • czasie wykonania pracy,
  • wykorzystanym materiale, np. automatyczna ewidencja nawożenia azotem czy zastosowania środków ochrony roślin.

W takich narzędziach uzyskamy także raporty o powierzchni upraw, wielkości zbiorów, plonach. Aplikacje asystują rolnikom także w hodowli zwierząt, np. w zakresie karmienia, wysyłają alerty, wykrywają ruję, analizują stan zdrowia.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Rolnicy zapowiadają kolejne protesty, w nowej formie

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Jak obliczyć opłacalność produkcji rolnej? Koszty i zyski warto notować, przydadzą się tabela albo aplikacja - Strefa Agro