Jak podarować nieruchomość? Jakie warunki trzeba spełnić? [PORADNIK]

Nasz Czytelnik (dane personalne do wiad. DZ) poprosił o odpowiedź na takie pytanie. - Jakie dokumenty należy złożyć u notariusza, aby mój brat mógł przepisać na mnie - w formie darowizny - budynek gospodarczy, udostępnić dojazd i niedużą działkę. Dodam, że swoją własność dostał od rodziców przed zawarciem związku małżeńskiego, a teraz jest w separacji.
Szczegółowej odpowiedzi na pytanie udzielił DZ Wojciech Michalewicz, notariusz z Kancelarii Notarialnej w Katowicach.

Jakie inne warunki musisz spełnić

Jeżeli darczyńca chce podarować spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, powinien przynieść do notariusza stosowne zaświadczenie wydane przez spółdzielnię mieszkaniową i - w sytuacji, gdy dla takiego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu prowadzona jest księga wieczysta - odpis tej księgi wieczystej.

W sytuacji, gdy darczyńca nabył nieruchomość - lokal stanowiący odrębną nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do  lokalu na podstawie spadkobrania-dziedziczenia, powinien przedło-żyć notariuszowi zaświadczenie z  urzędu skarbowego o uregulowaniu podatku od spadków oraz prawomocne postanowienie o stwie-rdzeniu nabycia przez niego spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza zarejestrowany w Rejestrze Aktów Poświadczenia Dziedziczenia.

Jeżeli darczyńca nabył nieruchomość - lokal stanowiący odrębną nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu na podstawie darowizny dokonanej po 1 stycznia 2007 r., powinien przedłożyć notariuszowi zaświadczenie z urzędu skarbowego o uregulowaniu podatku od darowizny.

Należy zwrócić uwagę, że gdy darowizna dokonywana jest pomiędzy osobami najbliższymi, czyli rodzicami i dziećmi, rodzeńst-wem, dziadkami a wnukami i prawnukami, małżonkami oraz pomiędzy macochą lub ojczymem i pasierbem - nabycie przedmiotu darowizny pomiędzy tymi osobami, bez względu na wartość przedmiotu darowizny, zwolnione jest z obowiązku zapłaty przez osoby obdarowane podatku od darowizny. Gdy jednak darowizna dokonywana jest pomiędzy osobami, które łączą dalsze więzy pokrewieństwa lub są to dla siebie osoby całkowicie obce, na stronie obdarowanej spoczywa obowiązek zapłaty należnego podatku od darowizny.

Wysokość tego podatku uregulowana jest w przepisach us-tawy o podatku od spadków i darowizn i wynosi - w zależności od  stopnia pokrewieństwa między stronami umowy darowizny - dla I grupy podatkowej - od 3 do 7 proc., dla II grupy podatkowej - od  7 do 12 proc. i dla III grupy podatkowej - od 12 do 20 proc. - obliczanej od wartości rynkowej przedmiotu umowy darowizny.

Ekspert podpowiada

Wojciech Michalewicz, notariusz z Katowic: Podarujesz, ale także odwołasz

Umowa darowizny jest - obok dziedziczenia - najczęstszym sposobem przeniesienia własności nieruchomości, własności lokali i spółdzielczych własnościowych praw do lokali pomiędzy osobami należącymi do najbliższej rodziny. Taka umowa jest nieodpłatna, co oznacza, że osoba darująca nie otrzymuje żadnych pieniędzy z tytułu dokonanej przez siebie darowizny, a obdarowany, który otrzymuje na podstawie darowizny na przykład nieruchomość lub spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, z tytułu nabycia przedmiotu darowizny nie płaci osobie darującej żadnych pieniędzy.

Nakłada jednak na stronę obdarowaną obowiązek należytego zachowania się w stosunku do osoby darują-cej. W sytuacji, gdyby obdarowany zachował się w stosunku do darczyńcy w sposób niegodny, to z tytułu takiej niewdzięczności darowizna może być odwołana.

Odwołanie darowizny może nastąpić także po śmierci darczyńcy, gdy obdarowany umyślnie pozbawił darczyńcę życia lub umyślnie wywołał rozstrój zdrowia, którego skutkiem była śmierć darczyńcy.

Umowa darowizny nieruchomości, lokali mieszkalnych i użytkowych stanowiących odrębną nieruchomość i spółdzielczych własnościowych praw do lokali - dla swojej ważności - wymaga formy aktu notarialnego.

Osoba chcąca dokonać darowizny nieruchomości powinna przynieść do notariusza odpis księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości i - ewentualnie, gdyby okoliczności wymagały tego - również dokumenty geodezyjne, takie jak np. wypis z rejestru gruntów, wypis z kartoteki budynków, przy czym na dokumentach tych powinien się znajdować odcisk pieczęci o treści: "Dokument ten stanowi podstawę wpisu do księgi wieczystej", oraz zaświadczenie o planie zagospodarowania terenu, na którym znajduje się nieruchomość, która ma być przedmiotem darowizny.

W sytuacji, gdyby z darowizną wiązał się podział nieruchomości, należałoby również dołączyć do powyżej wskazanych dokumentów także decyzję podziału nieruchomości.

Gdy przedmiotem darowizny jest lokal stanowiący odrębną nieruchomość, czyli lokal, z którym związany jest udział w nieruchomości wspólnej - osoba, która chce podarować taki lokal, powinna przynieść do notariusza odpis księgi wieczystej prowadzonej dla tego lokalu.

Bez względu na okres, jaki upłynął od nabycia przez darczyńcę przedmiotu darowizny, nie płaci on - z tytułu dokonanej przez siebie darowizny - żadnego podatku. Do zapłaty podatku od darowizny zobowiązana jest strona obdarowana.