Jak stosować olej rycynowy na rzęsy, brwi, włosy i twarz? Zobacz, jakie ma właściwości i dlaczego nie jest bezpiecznym środkiem na zaparcia

Olej rycynowy pozyskuje się z nasion rącznika pospolitego (Ricinus communis), nazywanego też rycynusem. Ta popularna jednoroczna roślina z rodziny wilczomleczowatych najlepiej rośnie w rejonach tropikalnych i podzwrotnikowych, choć występuje (i jest uprawiana) również w wielu krajach o chłodniejszym klimacie.

Nasiona rącznika zawierają 35-58 proc. tłuszczu, a ok. 80 proc. stanowią glicerydy kwasu rycynolowego. Występują w nich również substancje trujące. Pierwsza to rycyna, której dawka śmiertelna dla dorosłego człowieka wynosi 0,2 g – tyle, ile zawarte jest w trzech nasionach. Drugą toksyczną substancją zawartą w rączniku pospolitym jest alkaloid o nazwie rycynina.

Podczas przetwarzania oleju rycynowego stosuje się proces wygotowywania, który pozwala pozbyć się szkodliwych związków. Według raportu „International Journal of Toxicology” olej rycynowy nie zawiera substancji trujących.

Czy olej i olejek rycynowy są tym samym? Teoretycznie tak, choć przy zakupie tego środka warto zwrócić na jego skład. Może się bowiem zdarzyć, że producent nazwał olejkiem mieszankę różnych tłuszczów, która zawiera tylko dodatek rycynusa.

Bezpiecznym i skutecznym sposobem zastosowania olejku rycynowego jest pielęgnacja urody. Do popularnych zastosowań należy nakładanie go na włosy, paznokcie, rzęsy, brwi oraz twarz. Wykazuje skuteczne działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne oraz wspomagające nawilżenie skóry. Z tego powodu stanowi ważny dodatek wielu kosmetyków gotowych (głównie mydeł i olejków do masażu), a także tych przygotowywanych w domu.

W składzie olejku rycynowego znajdują się substancje cenne dla włosów, m.in. wielonienasycone kwasy tłuszczowe i witamina E. Badania wykazują, że u osób stosujących olejek rycynowy na włosy efekty obejmują wzmocnienie, zagęszczenie i nawilżenie, a także pobudzenie krążenia w skórze głowy.

Jak używać olejku rycynowego na włosy? Wieczorem, przed planowanym porannym myciem, wystarczy rozprowadzić olej na całej długości włosów (omijając skórę głowy), zabezpieczyć czepkiem, pozostawić na noc, a rano zmyć szamponem. Olej można stosować także na skórę głowy, np. zmieszany z olejem kokosowym lub migdałowym. Można nałożyć go na godzinę przed planowanym myciem. Dzięki temu pomoże pobudzić krążenie krwi w skórze głowy, wpływając korzystnie na tempo wzrostu włosów i ich gęstość. Warto jednak pamiętać, że olej rycynowy może przyciemnić jasne włosy.

Zobacz: Jak przeprowadzić zabieg z olejkiem na włosy?

W tym zastosowaniu działa podobnie, jak używany na włosy. Olejek rycynowy na brwi i rzęsy należy nakładać ostrożnie – tak, by nie dostał się do oka. Aby je wzmocnić i zmniejszyć tendencję do ich wypadania, odrobinę oleju rycynowego warto stosować codziennie przed snem przez co najmniej kilka tygodni.

Kwas rycynolowy zawarty w oleju rycynowym działa antybakteryjnie i przeciwwirusowo. Dlatego stosowanie go na twarz wspomaga leczenie zmian trądzikowych, a także łagodzi stany zapalne. Wymieszany z olejem lnianym i winogronowym świetnie sprawdza się w metodzie mycia twarzy olejami. Doskonale usuwa zanieczyszczenia, w tym silikony i nagromadzone sebum.

Olej rycynowy do twarzy można stosować także jako specyfik rozjaśniający przebarwienia. Zasada jest prosta – oczyszczoną skórę należy posmarować cienką warstwą w miejscu, w którym jest ciemniejsza. Za ten efekt odpowiadają między innymi potwierdzone naukowo właściwości przeciwutleniające.

Należy przy tym pamiętać, że olej rycynowy ma działanie komedogenne – stosowany w nadmiarze zatyka pory skóry i sprzyja powstawaniu wyprysków. Dlatego najlepiej nakładać go na twarz cienką warstwą i raz na jakiś czas robić przerwy w jego stosowaniu.

Natomiast olej rycynowy stosowany na paznokcie wspomaga mikrokrążenie krwi w macierzy paznokcia, wpływając na poprawę jej dotlenienia i odżywienia. Najpopularniejszym sposobem wzmacniania paznokci za pomocą olejku rycynowego jest bezpośrednie wcieranie w paznokieć i otaczającą go skórę. Polecane jest też moczenie całych dłoni w olejku rycynowym podgrzanym w kąpieli wodnej, ponieważ wywiera korzystny wpływ nie tylko na kondycję paznokci, ale też zniszczonej skóry.

Olej z rącznika wykazuje także skuteczne działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe. Stymuluje też układ limfatyczny. Dlatego stosuje się okłady z oleju rycynowego, między innymi w dolegliwościach takich jak:

• bóle w okolicy krzyżowej kręgosłupa,
• bóle mięśniowe,
• bóle głowy,
• bóle brzucha.

Okład z olejku rycynowego wykonuje się z użyciem dużego kawałka flaneli, nasączonego ciepłym olejem. Należy przyłożyć go w bolącym miejscu (najczęściej to brzuch czy plecy), okryć folią i z wierzchu położyć termofor. Tak przygotowany okład można stosować kilkukrotnie, za każdym razem nasączając flanelę dodatkową porcją oleju. Można także wykonać masaż olejem rycynowym na zimno. Jego skuteczność w zmniejszaniu bólu potwierdziły badania naukowe.

Zobacz także: Właściwości olejku arganowego i jego zastosowanie w kosmetyce.

Olej rycynowy najbardziej znany jest jako doraźny środek na zaparcia i w przypadku osób dorosłych jego dawka wynosi 1-2 łyżki stołowe. Olej pobudza do pracy trzustkę, a jej enzymy powodują jego zmydlenia. Produkty tej reakcji działają drażniąco na błonę śluzową jelit, co powoduje przyspieszenie ruchów robaczkowych i wywiera efekt przeczyszczający. Substancją odpowiedzialną za to działanie jest kwas rycynolowy.

Olej rycynowy jest obecnie środkiem niezalecanym przy zaparciach, ponieważ jego przyjmowanie doustne prowadzi do uszkodzenia błony śluzowej jelit i pogłębienia problemu zaparć. Zaleca się jego stosowanie sporadyczne i doraźne, a jak określiła komisja ekspertów ds. Dodatków do Żywności WHO, maksymalna dzienna dawka olejku rycynowego nie może przekroczyć poziomu 0,7 mg/kg masy ciała.

Istnieją też inne ścisłe przeciwwskazania do przyjmowania oleju rycynowego:

• ciąża,
• karmienie piersią,
• miesiączka,
• wiek do lat 7 (w przypadku starszych dzieci zastosowanie jest dopuszczalne wyłącznie po konsultacji z lekarzem i w odpowiednio małych dawkach),
• alergia na rącznik,
• zespół jelita drażliwego,
• wrzody,
• zapalenie okrężnicy,
• podejrzenie zapalenia wyrostka robaczkowego,
• bóle brzucha nieznanego pochodzenia,
• nagła zmiana regularności perystaltyki jelit, która trwa powyżej 2 tygodni,
• krwawienie z odbytu,
• hemoroidy,
• niedrożność jelit,
• zapalenie uchyłków jelit.

Działanie olejku rycynowego doustnie w większości przypadków wiąże się z bólem brzucha i gwałtownymi biegunkami. Olej rycynowy na przeczyszczenie działa więc skutecznie, ale ceną jest krótkotrwałość efektów i kiepskie samopoczucie. Podanie zbyt dużej dawki oleju rycynowego może skutkować także nudnościami, wymiotami, silną biegunką, odwodnieniem. Jeśli wystąpią takie objawy, trzeba szybko skonsultować się z lekarzem.

Należy też pamiętać, że regularne stosowanie oleju rycynowego doustnie osłabia naturalną perystaltykę jelit. Efektem jest spowolnienie ich pracy i jeszcze poważniejsze problemy z zaparciami. Dlatego w takich przypadkach nie poleca się środków przeczyszczających, tylko wzbogacenie diety w błonnik, np. zastosowanie diety bogatoresztkowej.