Jak zostać kierowcą zawodowym?

W Polsce brakuje kierowców zawodowych, zwłaszcza tych jeżdżących na trasach międzynarodowych - o problemie alarmuje Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce. Przewoźnicy muszą się ratować zatrudnianiem cudzoziemców lub emerytów. Co zrobić, żeby zostać kierowcą zawodowym?

Tomasz Kalinowski z Jaworzna od trzech lat jeździ jako kierowca zawodowy. Nie ukrywa, że to bardzo trudny zawód.

- Trzeba mieć wyobraźnię, żeby prowadzić tak wielki samochód - mówi.

Co jest minusem tego zawodu?

- Rozłąka z rodziną - podkreśla Tomasz Kalinowski. - Nie jest łatwo wytrzymać pięć tygodni poza domem. Znam osoby, które po miesiącu pracy rezygnowały, bo nie nadawały się do tego zawodu. Trzeba mieć silną wolę, motywację i lubić ten zawód, żeby tak jeździć. I ważne jest też, żeby trafić do dobrej firmy, mieć dobry kontakt ze spedytorem.

Żeby zostać kierowcą zawodowym, trzeba zrobić prawo jazdy kat. C (na prowadzenie samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony), ale można się o nie starać dopiero wtedy, gdy mamy już kat. B. Część osób decyduje się od razu na zrobienie kat. C+E (wtedy można jeździć z przyczepą lub naczepą).

Gdy już mamy takie uprawnienia, nie możemy jednak nadal być kierowcą zawodowym - co najwyżej możemy jeździć ciężarówką dla własnych potrzeb, np. przewożąc swoje meble. By stać się kierowcą zawodowym, musimy przejść odpowiednie szkolenie - jest to kwalifikacja wstępna lub kwalifikacja wstępna przyspieszona (warto pamiętać, że co pięć lat każdy zawodowy kierowca musi odnawiać uzyskane uprawnienia, czyli przechodzić szkolenia okresowe). Poza tym, trzeba zrobić badania lekarskie oraz badania psychologiczne. Wszystko trwa co najmniej pół roku i kosztuje około 7 tys. zł.

- To bardzo ciężka praca. Kierowca oddalony jest tysiące kilometrów od domu i musi umieć działać w sytuacjach awaryjnych - tak o zawodzie kierowcy mówi Jacek Janus, dyrektor Działu Eksploatacji Pojazdów w firmie Delta Trans Logistik Sp. z o.o. w Świętochłowicach. Sam jest kierowcą zawodowym, co pięć lat odnawia uprawnienia. W ubiegłym roku wybrał się ciężarówką, w załodze, do Calais we Francji, żeby zobaczyć na własne oczy, z jakimi problemami spotykają się tam polscy kierowcy.

Ofert dla kierowców jest mnóstwo.

- U nas wszystkie samochody jeżdżą, ale bylibyśmy w stanie przyjąć nawet 30 kierowców, z powodu np. urlopu czy zwolnień chorobowych pracowników - tłumaczy dyrektor. - Poza tym, kierowca może pracować przez pięć dni w tygodniu, następnie dwa dni odpoczywa. W ciągu dwóch tygodni może być w pracy 90 godzin. Te godziny pracy są bardzo ściśle przez nas kontrolowane, nie można ich przekraczać. Po 4,5 godzinach jazdy kierowca ma obowiązkową 45-minutową przerwę. Warto też dodać, że samo prawo jazdy kat. C nie wystarczy, lepiej zrobić od razu C+E, bo z tymi uprawnieniami można mieć o wiele więcej ofert pracy.

Co ciekawe, część kierowców jeździ w tzw. podwójnej obsadzie. Wtedy samochód może jechać w ciągu doby 21 godzin, ale 9 godzin musi stać. I gdy jeden kierowca prowadzi wóz, to drugi nie może spać, musi siedzieć obok niego.

- Świetnie sprawdzają się tutaj małżeństwa albo pary. Dobrze się dogadują, nie ma między nimi konfliktów. Bo dwóch mężczyzn w kabinie to czasami zbyt dużo problemów. Muszą się przyjaźnić i bardzo dobrze znać, żeby wybrać się ze sobą w dłuższą trasę - podkreśla dyrektor Jacek Janus.

Awarie, drobne usterki dużych ciężarówek w trasie - nie są dzisiaj problemem dla kierowcy. W całej Europie duże firmy mają sieć serwisów, kierowcy sami nie wymieniają nawet kół. Stresujące sytuacje w drodze to raczej problem z imigrantami, jak we francuskim Calais czy świadomość tragicznego zdarzenia, jakim była śmierć polskiego kierowcy w Berlinie. Rekompensatą za trud są zarobki - kierowcy na międzynarodowych trasach mogą zarobić nawet 7 tys. zł „na rękę”.

Przynajmniej kilka tysięcy złotych trzeba wydać na niezbędne kursy i szkolenia, dzięki którym można zdobyć uprawnienia do prowadzenia ciężarówek, tirów czy autobusów.

Tymczasem istnieją możliwości dofinansowania kursu czy uzyskania świadectw kwalifikacji. Jest to możliwe dzięki Działaniu 11.3 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego „Dostosowanie oferty kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku pracy - kształcenie zawodowe osób dorosłych”. Jego oferta obejmuje najbardziej poszukiwane na rynku pracy szkolenia i kursy zawodowe, takie jak kierowca, ale także spawacz, magazynier i inne. Każdy z tych pożądanych zawodów wymaga zdobycia drogich uprawnień. Choć nazwa programu jest skomplikowana, to oznacza, że w jego ramach kursy możemy zrobić zupełnie za darmo, gdyż są finansowane ze środków unijnych. Trzeba tylko dowiedzieć się, gdzie ich szukać i jakie muszą być spełnione warunki, żeby wziąć w nich udział (patrz ramka).

Taki projekt finansowany ze środków unijnych prowadziła m.in. firma Lander’s z Tychów. Nazywał się „Przyszłość należy do ciebie - kompleksowy program rozwoju kwalifikacji w branży TSL”. - Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach ogłosił konkurs na realizację projektu, a my w nim wystartowaliśmy - mówi Maja Szołkowska z firmy Lander’s. - Zainteresowanie projektem było tak duże, że miejsca od razu się rozeszły, powstała nawet lista rezerwowa. Osoby, które ukończyły kurs, mogą teraz znaleźć pracę jako zawodowi kierowcy.

Uczestnicy projektu mogli liczyć na zdobycie wielu kwalifikacji (prawo jazdy kat. C, kwalifikacja wstępna przyspieszona, eco driving, defensive driving, ewidencja i rozliczanie czasu pracy kierowców, bezpieczne mocowanie ładunków w transporcie drogowym, kurs językowy zakończony międzynarodowym certyfikatem).

- Gdyby chcieć samemu sfinansować te kursy, które my zaoferowaliśmy w ramach projektu, to ich koszt wyniósłby około 9 tys. złotych - wylicza Maja Szołkowska. - W ramach kursu języka angielskiego lub niemieckiego kursanci poznawali język branżowy, poza tym uczyli się także rozliczania czasu pracy kierowców. Jest to bardzo skomplikowane zagadnienie, wielu kierowców zleca te rozliczenia zewnętrznym firmom, ale też warto je poznać. Nasi kursanci uczyli się eco drivingu, czyli ekologicznej jazdy, a także defensive drivingu. To nauka bezpiecznej jazdy, nauka zachowania np. po wpadnięciu w poślizg. W tym przypadku ćwiczyli na symulatorze. W ramach całego projektu, który trwał pół roku, mieli zajęcia teoretyczne i praktyczne - dodaje.

W projekcie wziął udział m.in. Jacek Zawisza z Chełmu Śląskiego.

- Miałem już prawo jazdy kat. A i B, a teraz - dzięki uczestniczeniu w projekcie - mam też kategorię C. Może w przyszłości zrobię też C+E, żeby móc jeździć z naczepami - opowiada. - Jestem żołnierzem zawodowym, nie pracuję jako kierowca, ale były wymagania, żebym posiadał też prawo jazdy kat. C. Udało mi się zrobić kompleksowy kurs. Przypuszczam, że wiele osób ze względów finansowych, jeśli myśli o zawodzie kierowcy, robi tylko kat. C oraz świadectwo kwalifikacji. Tymczasem my mieliśmy sporo dodatkowych elementów.

Podobną opinię na temat projektu ma Katarzyna Senyk z Tychów. - W szkole nauki jazdy jestem pracownikiem biurowym. Mam prawo jazdy kat. A i B, a teraz udało mi się wziąć udział w projekcie. Sama bym się na takie kursy nie zdecydowała ze względu na bardzo wysokie koszty - mówi.

Wszyscy, którzy chcą uprawiać zawód kierowcy zawodowego, muszą przejść także badania psychologiczne. - Warto wiedzieć, że te badania dotyczą nie tylko kierowców zawodowych, ale także m.in. instruktorów nauki jazdy czy motorniczych. Zawód kierowcy zaliczany jest do kategorii zawodów trudnych i niebezpiecznych - podkreśla dr Marta Stasiła-Sieradzka, psycholog, która prowadzi firmę Centrum Badań i Usług Psychologicznych S.C. oraz wykłady z tych zagadnień na Uniwersytecie Śl.

Co ciekawe, badania psychologiczne kierowców odbywają się zgodnie z metodyką badań ściśle określoną przez ustawodawcę. Oznacza to, że psycholog nie może przeprowadzić dowolnych badań psychologicznych, ale musi działać zgodnie z przepisami. W skład badań wchodzą następujące elementy: ocena sprawności intelektualnej i procesów poznawczych, ocena funkcjonowania w sytuacjach trudnych i niebezpiecznych, ocena dojrzałości społecznej. Warto wiedzieć, że do procesów poznawczych zaliczana jest koordynacja wzrokowo-ruchowa oraz czas reakcji (w jaki sposób reagujemy np. na bodźce, takie jak światło czy dźwięk).

- Kandydat na kierowcę powinien być bardzo sprawny pod względem procesów poznawczych, intelektualnym, a także fizycznym - wyjaśnia dr Marta Stasiła-Sieradzka. - W obszarze całościowej diagnostyki kandydatów na kierowców i osób, które realizują już ten zawód, prowadzone są także badania lekarskie, w ramach których przechodzą badania okulistyczne, neurologiczne i wiele innych.

Jeżeli chodzi o sprawdzanie reakcji na sytuacje trudne oraz dojrzałość społeczną, to chodzi tutaj o wszystko, co wiąże się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo kierowcy i innych na drodze.

- Psycholog bada, jaką dana osoba ma empatię, jak sobie radzi w sytuacjach stresowych - wyjaśnia dr Stasiła-Sieradzka. - Ze statystyk wynika, że najwięcej wypadków powodują młodzi kierowcy, między 18. a 25. rokiem życia. Tymczasem, gdyby poddać ocenie ich sprawność, to okaże się, że jest ona najczęściej bardzo dobra. Problem mają jednak z empatycznością na drodze, czyli nie potrafią dobrze ocenić zagrożeń związanych z ruchem drogowym. Z biegiem lat spadają procesy poznawcze, ale obniża się za to np. skłonność do ryzyka. Co ciekawe jednak, najmniej wypadków powodują kierowcy zawodowi. Wiąże się to z pewną selekcją - są sprawdzani, czy nadają się do zawodu, szybko nabywają też doświadczenia. A poza tym, badania psychologiczne przechodzą co pięć lat i są bardzo zainteresowani ich wynikami. Od razu porównują je z poprzednimi, analizują, co się u nich poprawiło, a co pogorszyło. To psycholog decyduje, czy dany kierowca ma taką sprawność, która da mu szansę bezpiecznej pracy przez najbliższe pięć lat. Badania są całościowe i dają informację, czy kierowca może pracować, czy nie. Gdyby się okazało, że badane obszary sprawności u kierowcy nie osiągają właściwego poziomu, to może on stworzyć niebezpieczeństwo na drodze. Taki kierowca nie powinien prowadzić samochodu.

Chcesz podwyższyć swoje kompetencje i kwalifikacje zawodowe? Skorzystaj z oferty bezpłatnych szkoleń dla osób dorosłych (zarówno pracujących, jak i nieaktywnych zawodowo).

Po pierwsze wejdź na stronę WUP Katowice:
Bezpłatne szkolenia informatyczne

Zobacz, z jakich form wsparcia możesz skorzystać (kwalifikacyjne kursy zawodowe, kursy umiejętności zawodowych, kształcenie w formach szkolnych osób dorosłych, w tym licea, technika i szkoły policealne dla dorosłych, kursy, inne niż wymienione, umożliwiające pozyskanie kwalifikacji zawodowych, np. kursy spawania, zawodowe kursy prawa jazdy (kat. C, D), możliwość potwierdzenia kwalifikacji uzyskanych w sposób pozaformalny poprzez odpowiednie egzaminy (np. egzamin mistrzowski, czeladniczy).

Następnie wybierz projekt dla siebie, który znajduje się na liście projektów. Skontaktuj się z podmiotem realizującym projekt i weź udział w rekrutacji.

Kwota przeznaczona na wszystkie projekty w 2016 r. wyniosła aż 64 814 784 zł, a w 2017 r. - 53 460 755 zł. Wyniki konkursu są w tym przypadku planowane na październik 2017 r., a w jego wyniku zostanie wyłoniona kolejna pula projektów oferujących szkolenia zawodowe.

Koszmarny wypadek na DK1 w Brudzowicach: BMW się rozpadło ZDJĘCIA

Wielki test wiary: Czy jesteś dobrym katolikiem? SPRAWDŹ TUTAJ

KLIKNIJ PONIŻEJ I POBIERZ
500 ZŁ NA DZIECKO WNIOSKI + FORMULARZE
KLIKNIJ W OBRAZ I ZOBACZ JAK PRAWIDŁOWO WYPEŁNIĆ WNIOSEK

NOGA Z GAZU: Raport z dróg woj. śląskiego