Jaki ratunek dla zabytków UNESCO na Śląsku? Jest propozycja marszałka. Tarnogórskie stowarzyszenie podejmie decyzję w sobotę

- Bieżące utrzymanie kopalni srebra, sztolni i innych budynków w mieście, których jesteśmy właścicielami, kosztuje miesięcznie 200 tys. zł. Utrzymujemy się niemal wyłącznie z wpływów z biletów, więc po roku w zamknięciu jesteśmy pod ścianą. Szukamy rozwiązań, które pozwoliłyby nam przetrwać do wiosny – mówił niedawno w DZ Zbigniew Pawlak, prezes SMZT.

Stowarzyszenie to być może największy społeczny i społecznikowski fenomen na Śląsku: od lat opiekuje się najcenniejszymi zabytkami w regionie, m.in. Zabytkową Kopalnią Srebra oraz Sztolnią Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach. Utrzymuje się i wspomniane obiekty praktycznie wyłącznie dzięki wpływom z biletów. 3,5 roku temu tarnogórscy społecznicy doprowadzili do wpisania kopalni i sztolni na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Dziś przedłużany lockdown postawił Stowarzyszenie w sytuacji, w której najgorszym scenariuszem jest upadłość.

W czwartek Pawlak rozmawiał na ten temat z marszałkiem Jakubem Chełstowskim. W ubiegłym tygodniu informowaliśmy o pomyśle stworzenia nowej instytucji kultury (lub filii współprowadzonego przez województwo i miasto Zabrze Muzeum Górnictwa Węglowego).

- Mamy taką propozycję na stole. Gwarantowałaby ona stabilność finansowania i utrzymywania tarnogórskich zabytków, bo jesteśmy w stanie i chcemy przeznaczyć na to pieniądze, ale obligowałaby też Stowarzyszenie do oddania części władzy – mówił marszałek w DZ. - Nie chodzi o to, by przejąć dorobek Stowarzyszenia, przeciwnie - należałoby zachować jego dziejowe prawo wpływania na nową instytucję, ale także wprowadzić standardy, które są wymagane przez nas jako podmiot publiczny.

Jutro oficjalna propozycja marszałka powinna na piśmie trafić do Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej.
- Liczę, że poznamy szczegóły i terminy, które zakłada plan marszałka. Tworzenie nowej instytucji to plan długofalowy, a my potrzebujemy pomocy już teraz – podkreśla Pawlak i zaznacza, że równolegle Stowarzyszenie prowadzi rozmowy z ministerstwami kultury, aktywów państwowych i rozwoju.

- Być może radykalne decyzje nie będą konieczne, bo pamiętajmy, że na niezależność, na dorobek naszego stowarzyszenia pracowały cztery pokolenia tarnogórzan – mówi prezes SMZT. - Mówimy o najważniejszych zabytkach Górnego Śląska, o części dorobku cywilizacyjnego regionu, co wciąż musimy tłumaczyć. Kopalnia srebra i sztolnia to nie są tak ikoniczne obiekty jak Wielki Mur Chiński czy piramidy w Egipcie, ale jesteśmy z nimi na jednej liście: najważniejszych zabytków na świecie. Polska ratyfikowała konwencję UNESCO, w której zobowiązała się do odpowiedzialności za ochronę i ratowanie własnego dziedzictwa. Szukamy pomocy tylko dlatego, że pogrążył nas lockdown. W normalnej rzeczywistości świetnie dawaliśmy sobie radę.

Propozycja marszałka ma zostać przedstawiona na sobotnim walnym zgromadzeniu członków Stowarzyszenia i to ono demokratycznie podejmie decyzję w tej sprawie.