Jaki wpływ ma demografia na rynek pracy i system ubezpieczeń społecznych? Konferencja w Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach

"Demografia, nauka, rynek pracy w świetle nowych technologii i ich wpływ na system ubezpieczeń społecznych" - taki tytuł nosiła debata, którą zorganizowano w Regionalnej Izbie Gospodarczej w Katowicach.

Jednym z ciekawszych wykładów podczas debaty było wystąpienie Grażyny Witkowskiej, zastępcy dyrektora Urzędu Statystycznego w Katowicach. - Jesteśmy województwem, które się wyludnia. Od roku 2000 do 2018 ubyło nas około 5 proc. Zniknęło miasto wielkości Częstochowy, która ma 224 tys. mieszkańców, a co za tym idzie mniej przez to jest osób na rynku pracy - podkreślała dyrektor Grażyna Witkowska. - Rok 2010 w naszym regionie był nietypowy, bo wtedy liczba osób mających 65 lat i więcej przewyższyła liczbę osób do lat 14. Jesteśmy starzejącym się społeczeństwem. Na 100 wnuków w woj. śląskim przypada 128 dziadków. Dla demografa jest to bardzo niekorzystne zjawisko - dodała.

Na stan ludności wpływa liczba urodzeń, a ta w naszym regionie będzie malała (tylko w 2016 i 2017 roku współczynnik dzietności poszedł w górę). Drugim czynnikiem są migracje - zwłaszcza w roku 2006, gdy następowały duże zmiany w kopalniach, sporo osób opuściło nasz region.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz - mediana wieku wynosi w naszym regionie 42 lata i 3 miesiące. Połowa ludności ten wiek ma już za sobą, a do 2050 roku dalej tak będzie. - Rodzi się mniej dzieci, na rynek pracy wchodzi coraz mniej młodych ludzi - tłumaczyła Grażyna Witkowska. - Ale "do zagospodarowania" będzie więcej osób 40 plus - zakończyła.

Czy demografia wpływa nie tylko na rynek pracy, ale i system ubezpieczeń społecznych?
- Na pewno. Demografia jest jednym z tych elementów, które w dość istotny sposób determinują to jak wygląda i jak będzie wyglądał system ubezpieczeń społecznych, a już w znacznej mierze system emerytalny - mówił Paweł Jaroszek, członek zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. - Osoby aktywne zawodowo funkcjonujące na rynku pracy wytwarzają określony majątek, opłacają składki, podatki. I właśnie z tych środków możemy przeznaczyć część, która potem trafi do osób, które znajdą się na zasłużonej emeryturze. Im więcej pracujących, tym lepiej, bo więcej środków można przeznaczać dla osób, które już zakończyły karierę zawodową. ZUS jest tak pomyślany, żeby opłacał się wszystkim. Nie tylko tym, którzy partycypują, jako ubezpieczeni opłacający składki - bo większości osób, gdy myśli o ZUS-ie, to zwraca uwagę głównie na świadczenia długoterminowe, jak emerytury. Warto pamiętać, że mamy bardzo dużo wypłat zasiłków chorobowych czy chociażby zasiłków macierzyńskich. W każdej chwili naszego życia korzystamy z tych składek, które opłacamy - wyjaśniał.

Praca przyszłości. Jaka będzie?

Co ciekawe, coraz większe znaczenie na naszym rynku będzie miała automatyzacja i robotyzacja. - Dzisiaj w Polsce 32 roboty przypadają na 10 tys. pracowników. W Niemczech tych robotów jest aż 309 - wyliczał Maciej Kaszyca, dyrektor AKE ROBOTICS. - Niektóre firmy nie są przygotowane do tego, by wdrażać automatyzację i robotyzację. Tymczasem przedsiębiorstwa musza się zmieniać, to, co dzieje się na rynku wymusza zmiany - dodał.

Czym się więc będzie charakteryzować praca przyszłości?

- Praca zmienia się, przyczyną jest miedzy innymi postęp technologiczny. Dzisiaj mamy nowe zawody, jak operator drona. Pewnie niektóre zawody, które łatwo dadzą się zastąpić maszynami zostaną ograniczone, ale powstaną też nowe i to nie tylko takie, jak te oparte o wysoką technologię wykorzystywaną w informatyce, cyberbezpieczeństwie, obsłudze wysokowyspecjalizowanych maszyn. Pojawią się też zawody otwarte na kontakt z drugim człowiekiem. Myślę, że to jest ten kierunek, w którym pójdzie świat - mówił Paweł Jaroszek.

- Moim zdaniem aktywność zawodowa będzie dłuższa, bo żyjemy coraz dłużej, a rynek pracy już dzisiaj wymusza inne podejście do rzeczywistości - zauważyła dr Zdzisława Dacko-Pikiewicz, profesor Akademii Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej. - Z jednej strony brakuje dzisiaj pracowników, z drugiej aspiracje społeczeństwa są wyższe. My już teraz w naszej uczelni tworzymy zespoły wielopokoleniowe, by przygotować osoby do wykonywania różnych zadań. Myślę, że praca jest wartością i określa tożsamość każdego z nas - podkreślała.