Jastrzębie-Zdrój. Nowe życie pokopalnianej łaźni. Będzie tu Instytut Dziedzictwa i Dialogu

Tu na razie jest pobojowisko, ale będzie... być może symbol przemiany miasta odchodzącego od przemysłu ciężkiego i węgla na rzecz przemysłu tzw. czasu wolnego. W Jastrzębiu rozpoczęły się prace przy przebudowie Łaźni Moszczenica, w kopalni o tej samej nazwie. Za niespełna rok, w tym miejscu ma działać nowa miejska instytucja - Instytut Dziedzictwa i Dialogu.

Anna Hetman, prezydent Jastrzębia ocenia, że to historyczna chwila. Metamorfoza pokopalnianego budynku ma być przykładem przeobrażenia miasta.

- To symbol przemiany Jastrzębia-Zdroju. Jastrzębie-Zdrój to wciąż miasto górnicze a jednocześnie budujące drugi filar gospodarki – przemysł czasu wolnego - tłumaczy Hetman.

Czym będzie się zajmować instytucja, mająca mieścić się w miejscu łaźni byłej kopalni? Jak tłumaczy prezydent Anna Hetman będzie to instytucja, której krąg zainteresowań będzie ściśle związany z szeroko rozumianym dziedzictwem kulturowym.

- W Instytucie Dziedzictwa i Dialogu - Łaźnia Moszczenica prowadzone będzie Centrum Porozumienia Jastrzębskiego, Izba Pamięci znanych jastrzębian ważnych dla naszej społeczności, Punkt Informacji Turystycznej oraz współpraca krajowa i międzynarodowa w ramach kultywowania dziedzictwa postindustrialnego - tłumaczy Izabela Grela, naczelnik wydziału Informacji, Promocji i Współpracy Zagranicznej UM w Jastrzębiu.

- Na bazie historii naszego miasta chcemy pokazać jak można przekształcić miasto przemysłowe w miasto turystyczne i nie tylko. W nowej instytucji będziemy pokazywać całą historię Jastrzębia, począwszy od powstania miasta, kopalń, poprzez walkę o wolność w latach 80-tych. Będziemy pokazywać to w nowej formule, by zainteresować naszą historią nie tylko mieszkańców ale też turystów - wyjaśnia z kolei Anna Hetman, prezydent miasta.

Czy to oznacza, że miasto na dobre zrywa z przemysłem? Nie do końca. Prezydent Anna Hetman przekonuje, że Jastrzębie stawia na nowy przemysł. Między innymi wspomniany przemysł czasu wolnego. Włodarz miasta podkreśla, że liczy, iż na ścieżce wolności - kolejnym planowanym przez miasto projekcie - powstanie miejsce dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw.

Miasto chce postawić między innymi na branżę nowych technologii - IT. - Przygotowujemy koncepcję zagospodarowania na rzecz tego pomysłu terenów po kopalni Jastrzębie - mówi prezydent Hetman, która dodaje, że w tej kwestii miasto prowadziło już rozmowy z ościennymi gminami.

- Do zadań Łaźni Moszczenica będzie również należeć: tworzenie, gromadzenie, upowszechnianie i ochrona dóbr kultury, inicjowanie i prowadzenie badań dotyczących historii i turystyki kulturowej, ochrona i popularyzacja dziedzictwa postindustrialnego, kultywowanie tradycji, historii i zwyczajów naszego miasta - zauważa Izabela Grela, z jastrzębskiego magistratu, dodając, że jej działalność będzie skierowana na edukację kulturalną dzieci i młodzieży jako przyszłych odbiorców oraz współtwórców kultury i historii miasta.

To oznacza, że poniekąd nowa instytucja przejmie część obowiązków działającej w Jastrzębiu Galerii Historii Miasta. Pojawiły się nawet głosy o wchłonięciu GHM, krytycznie oceniane przez mieszkańców. Prezydent Anna Hetman zdementowała jednak te informacje.

Jak wyjaśniła, Galeria Historii Miasta ma w dalszym ciągu funkcjonować, ale w nieco innym miejscu. Co ciekawe, nie będzie nią Łaźnia Moszczenica jak zakładano, a Letnisko Spółki Brackie. Władze miasta zapewniają, że obie instytucje mają działać w symbiozie.

Powstająca instytucja ma się wprowadzić do Łaźni Moszczenica w maju przyszłego roku. Obecnie w dawnym budynku KWK Moszczenica trwają prace budowlane. Wyburzana jest obecnie tak zwana Nowa Łaźnia. Część, którą dobudowano w latach 80.

- W ten sposób odkrywamy pierwotną łaźnię. Potem ekipa budowlana wejdzie do wnętrza i będzie przygotowywać pomieszczenia pod przyszłe ekspozycje - przyznaje Jarosław Piechaczek, zastępca naczelnika Wydziału Infrastruktury Komunalnej i Inwestycji UM w Jastrzębiu.

Obecne prace pozwolą zaadaptować na nowo 40% całości budynku KWK Moszczenica. Obiekt stanowić będzie między innymi muzeum węgla i industrializacji regionu, z salami warsztatowymi, widowiskowymi i konferencyjnymi.

A co z pozostałą częścią, ponad połową dawnej łaźni? Miasto ma plany, ale na przeszkodzie stanęły pieniądze. Konkretnie ich brak. Prezydent Hetman zapewnia jednak, że Jastrzębie będzie czyniło starania o pozyskanie środków na pełne zaadaptowanie budynku zlikwidowanej kopalni. Dodaje, że znajdą się pieniądze i nie będą one ze stratą dla innych celów.

Całość przebudowy Łaźni Moszczenica opiewa na ponad 13 milionów złotych. Dotychczasowa dotacja, jaką otrzymało miasto to niespełna 2 miliony euro, czyli około 9 milionów złotych.