Jeżeli pożyczać, to z głową

W ubiegłorocznym badaniu „Diagnoza Społeczna 2015” 34 proc. polskich gospodarstw domowych deklarowało korzystanie z pożyczek i kredytów. Najczęściej zobowiązania finansowe rodzin przewyższały wartość ich rocznych dochodów (36 proc.). Dane wskazują jednocześnie, że od 2011 r. odsetek zadłużonych gospodarstw domowych spadł o 8 pp. Tylko w ciągu ostatnich dwóch lat spadek wyniósł 4 pp. Największą liczbę rodzin mających długi stanowiły te z dwojgiem dzieci (44 proc.), jednakże w tym aspekcie zanotowano niewiele mniej rodzin wielodzietnych lub posiadających jedno dziecko (po 43 proc.). Największy spadek liczby zobowiązanych do uregulowania należności finansowych zanotowano właśnie w tych dwóch ostatnich grupach (odpowiednio 12 i 9 pp.).
W podziale regionalnym można zauważyć, że najbardziej zadłużone jest województwo lubuskie. Tutaj aż połowa gospodarstw domowych deklaruje posiadanie kredytu lub pożyczki. Na drugim biegunie jest województwo podlaskie (21 proc. gospodarstw domowych).

Gotówki najczęściej dostarczają polskim rodzinom banki. Tam kredyty spłaca 90 proc. gospodarstw posiadających zadłużenie. Co ciekawe, odsetek rodzin zadłużonych w parabankach oraz u osób prywatnych jest zbliżony (odpowiednio 5 i 4 proc.). Badania socjologiczne pokazują, że najczęściej na spłatę pożyczki lub kredytu przeznaczamy od 10 do 20 proc. miesięcznego wynagrodzenia. Jednak jest grupa gospodarstw domowych (ok. 2 proc.), która wydaje na ten cel ponad połowę miesięcznych przychodów.

Czy program 500+ zwiększy zdolność kredytową?

Jak szacują eksperci Lion’s Banku w ciągu roku zdolność kredytowa przeciętnej polskiej rodziny spadła aż o 69 tys. zł. Trzyosobowe gospodarstwo rodzinne o dochodzie netto w wysokości 5 tys. zł może liczyć na kredyt na 30 lat w wysokości 380 tys. zł.

Coraz częściej eksperci przyznają, że program Rodzina 500+ zaowocuje zwiększeniem zdolności kredytowej polskich gospodarstw domowych. Niektóre wyliczenia pokazują, że rodzina z dwójką dzieci (z dofinansowaniem na jedno z nich) przez 18 lat będzie mogła dzięki temu programowi uzbierać nawet 108 tys. zł. Jak obliczyła ANG Spółdzielnia Doradców Kredytowych, pięcioosobowa rodzina, w której oboje rodzice zarabiają średnią krajową (łącznie ok. 8 tys. zł brutto) bez tego wsparcia mogłaby liczyć na kredyt w wysokości ok. 250 tys. zł. Rodzina z trójką dzieci otrzyma jednak dodatkowy dochód w wysokości 1000 zł miesięcznie, co zwiększy jej zdolność kredytową o kolejne 209 tys. zł.

Częściej pożyczamy na konsumpcję niż na mieszkanie
Badania socjologiczne wykazują jednak, że najczęściej gospodarstwa domowe biorą pożyczki na zakup dóbr trwałego użytku, wycieczki (wczasy), remont domu lub mieszkania albo inne wydatki konsumpcyjne. Tego rodzaju skumulowane wydatki wymagają szybkiego dofinansowania, a nie zawsze mamy wystarczającą ilość czasu, by oczekiwać na decyzję kredytową banku. Przy takich wydatkach alternatywą są pożyczki ratalne, jednak w przypadku szybkich pożyczek niekiedy okazuje się, że nie jesteśmy wystarczająco przygotowani, by w racjonalny sposób zaciągnąć takie zobowiązanie. Co zatem zrobić, by pożyczając mniejsze kwoty nie popaść w spiralę zadłużenia?

Zanim podpiszemy umowę z firmą pożyczkową, warto sprawdzić jej wiarygodność. W tym celu można przejrzeć dane na przykład na stronie Komisji Nadzoru Finansowego, gdzie zamieszczono listę firm objętych nadzorem. Znajduje się tam także kalkulator, za pomocą którego obliczymy całkowity koszt tego zobowiązania finansowego. Trzeba bowiem pamiętać, że poza odsetkami niekiedy w grę wchodzą inne, dodatkowe opłaty zwiększające koszt pożyczki (jak opłata przygotowawcza, ubezpieczenie, opłata za wysłanie wezwania do zapłaty raty, opłata za monit telefoniczny itp.).

Dobrym rozwiązaniem jest także kierowanie się renomowanymi rankingami firm pożyczkowych. Na przykład na stronach Loan Magazine można znaleźć zestawienia najlepszych ofert pożyczkowych na rynku. Ranking przygotowany na bazie opinii dotychczasowych klientów wykazuje między innymi, że aż 97 proc. osób, które miały okazję skorzystać z usług firmy Aasa, ocenia pozytywnie kontakt z tą firmą. Konsumenci doceniają szybką procedurę przyznawania pożyczki, pełny i jasny wykaz kosztów składający się na całkowity koszt zobowiązania oraz dobrą obsługę klienta. Warto też dodać, że produkt tej firmy został wybrany przez Loan Magazine najlepszą pożyczką gotówkową roku 2015.

Przygotowując się do podjęcia zobowiązania finansowego, pamiętajmy, by dokładnie przeczytać warunki umowy. Warto skonsultować ten krok z osobą dobrze orientującą się w gąszczu przepisów prawnych i kwestiach zawierania pożyczek. Kierujmy się zasadą, by nie podpisywać umów, gdy nie rozumiemy choćby tylko niektórych jej zapisów. W przypadku rynku firm pożyczkowych warto opierać się na zaufaniu. Jeżeli organizacja, z której usług chcemy skorzystać, nie wzbudza naszego zaufania, wówczas lepiej poszukać innej oferty.