Katowice. Już w najbliższy czwartek wręczenie Nagrody im. Kazimierza Kutza. Poznaj nominowanych w III edycji wyróżnienia

- W tym roku będziemy wręczać Nagrodę Kutza już po raz trzeci. Ani w tym roku, ani w poprzednich latach, Kapituła nie miała łatwego zadania – za każdym razem pojawiały się nazwiska kilkunastu osobistości, z których tak naprawdę każdy zasługiwał co najmniej na nominację. Obrady są dość burzliwe - mówi przewodniczący kapitule dyrektor Teatru Śląskiego Robert Talarczyk.

Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach wraz z samorządem Katowic i Uniwersytetem Śląskim jest organizatorem Nagrody im. Kazimierza Kutza. Wyróżnienie upamiętnia zmarłego w grudniu 2018 r. reżysera i promotora Śląska, honorując nietuzinkowe postaci, które swoją postawą, działalnością i codzienną pracą w jakiś sposób przypominają patrona nagrody. 

- Kapituła nagrody spotyka się kilkukrotnie, by wybrać pięcioro nominowanych i ostatecznie wybrać laureata. Ostateczny wybór często jest nieoczywisty, a dyskusje i głosowania trwają dosłownie do ostatniej chwili. Tegorocznych nominowanych łączy odwaga i nieoczywistość, niezwykły talent i umiłowanie wolności, czujność i szybkość reakcji, charyzma i humanizm. To spośród nich dokonaliśmy ostatecznego wyboru laureata - dodaje dyrektor Teatru Śląskiego.

W zamyśle organizatorów nagroda dotyczy działalności prowadzonej w nieodległej przeszłości. Laureat otrzymuje statuetkę zaprojektowaną przez Erwina Sówkę oraz 50 tys. zł - ufundowane przez samorząd Katowic. O wyborze laureata zdecydowała kapituła, w której skład, obok dyrektora Talarczyka, wchodzą także: Halina Bieda, Antoni Cygan, Krystyna Doktorowicz, Andrzej Gwóźdź, Jerzy Illg, Aleksandra Klich, Dariusz Kortko, Ryszard Koziołek, Marcin Krupa, Olgierd Łukaszewicz, Ewa Niewiadomska, Jacek Siebel, Edyta Sytniewska, Iwona Świętochowska-Kutz i Piotr Zaczkowski.

- Nagroda im. Kazimierza Kutza honoruje osoby, które najpełniej reprezentują idee ważne w życiu i działalności Kazimierza Kutza: uniwersalność lokalności, połączenie krytyki i afirmacji, wolność twórcza, godzenie ludzi za pomocą sztuki. Nagradza tych, którzy zajmują się światem innym niż tylko własny i ludźmi odmiennymi od nich, którzy troszczą się o innych, są gotowi pracować dla dobra wspólnego i dla lepszej przyszłości nas wszystkich - wskazują pomysłodawcy wyróżnienia.

Prezydent Katowic Marcin Krupa zaważył, iż Kazimierz Kutz zapisał się w historii nie tylko jako wybitny reżyser, ale i "osoba, która zawsze w duszy miała Śląsk". "Nagroda jego imienia jest przyznawana za wybitne dokonania artystyczne, które odgrywają istotną rolę w aktualnej debacie publicznej, przyczyniając się do budowania społeczeństwa demokratycznego i tolerancyjnego" - zaznaczył prezydent miasta, którego Kutz jest honorowym obywatelem.

Nagroda zostanie wręczona 16 lutego br. - w dniu 94. urodzin Kutza (zmarłego w 2018 r.) - podczas gali w katowickim Teatrze Śląskim. Po ceremonii tradycyjnie zaprezentowany będzie spektakl „Piąta strona świata” na podstawie bestsellerowej, debiutanckiej powieści Kutza w reżyserii Roberta Talarczyka. Przedstawienie otrzymało "Złotą Maskę" za spektakl roku.

W uzasadnieniu nominacji do trzeciej edycji nagrody kapituła zwróciła uwagę na zawodowe dokonania nominowanych, oraz ich działalność społeczną.

Marta Frej jest rysowniczką, ilustratorką, malarką i autorką memów. W pracy artystycznej porusza takie kwestie jak: prawa kobiet i feminizm, prawa mniejszości, a także problem wykluczenia i nietolerancji. 

Maja Ostaszewska, popularna aktorka, od wielu lat walczy o prawa zwierząt. Gdy w Polsce rozpoczął się kryzys uchodźczy, włączyła się w pomoc na granicy polsko-białoruskiej. Od wybuchu wojny w Ukrainie działa na rzecz uchodźców z tego kraju. 

Maja Kleczewska wielokrotnie nagradzana reżyserka teatralna, ceniona także za granicą – jej spektakle prezentowano m.in. w Seulu, Paryżu, Tbilisi czy Madrycie. 

Robert Konieczny jest architektem. Hans Ibelings, autor prestiżowej publikacji „European Architecture since 1980”, jako jedyną polską pracownię, która wniosła wkład w rozwój architektury europejskiej, wymienił właśnie biuro prowadzone przez Roberta Koniecznego – KWK PROMES. Jest autorem słynnej Arki, w której mieszka, a także m.in. Domu Aatrialnego, Domu Kwadratowego, bloku UNIKATO i wielokrotnie nagradzanego Centrum Dialogu „Przełomy” w Szczecinie. 

Henryk Waniek jest malarzem, grafikiem, pisarzem, tłumaczem i eseistą. W centrum jego zainteresowań są zagadnienia związane z ezoteryką, fantastyką, alchemią i magią. Ma w dorobku ok. stu wystaw indywidualnych i tyle samo zbiorowych. Jego działalność literacka skupia się na szeroko pojętym Śląsku – jak w tytule jednej z książek Wańka, „od Oświęcimia do Zgorzelca”.

Nagrodę im. Kazimierza Kutza po raz pierwszy wręczono w 2021 r. – otrzymała ją wtedy Anna Dymna, aktorka teatralna i filmowa (występująca także w filmach Kazimierza Kutza), od 2003 r. prezes Fundacja Anny Dymnej "Mimo Wszystko". Głównym celem prowadzonej przez Dymną Fundacji jest pomoc dorosłym osobom niepełnosprawnym intelektualnie, wspieranie ich leczenia, rehabilitacji i edukacji. 

Laureatem drugiej edycji Nagrody został Szczepan Twardoch, pisarz i publicysta, autor m.in. „Dracha”, „Morfiny”, „Króla”, „Królestwa” i „Pokory”. Wtedy też po raz pierwszy wręczono wyróżnienie „Ambasador Śląska” – otrzymał je prof. Tadeusz Sławek, literaturoznawca, tłumacz, prozaik, rektor Uniwersytetu Śląskiego w latach 1996–2002. 

Patron nagrody, Kazimierz Kutz to reżyser, scenarzysta, publicysta, pisarz i polityk - pamiętany w regionie jako artysta i promotor spraw śląskich, twórca śląskiej trylogii - "Sól ziemi czarnej" (1969), "Perła w koronie" (1971) i "Paciorki jednego różańca" (1979). Inne znane filmy Kutza to m.in. "Na straży swej stać będę" (1983) - o konspiracji na włączonym do III Rzeszy Górnym Śląsku podczas II wojny światowej; "Śmierć jak kromka chleba" (1994) - o pacyfikacji kopalni Wujek; komedie "Zawrócony" (1994) i "Pułkownik Kwiatkowski" (1995). Zmarły 18 grudnia 2018 r. artysta spoczywa na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza w Katowicach.

PAP/mab/ amac/