Katowice. Konferencja "Bezpieczeństwo energetyczne Polski i Europy - co dalej z polityką klimatyczną Unii Europejskiej?"

Ideą cyklu konferencji Silesia 2030 było, aby w tej kadencji Europarlamentu rozpocząć rozmowy o przyszłości województwa śląskiego. Mieliśmy program związany z projektami inwestycyjnymi dla Śląska do roku 2030, stąd właśnie ta data w tytule naszego cyklu. To jest już 6 konferencja, akurat tym razem ma ona inny, szczególny wymiar. Znacznie szerszy, nie tylko nasz regionalny. Przy okazji jest kontynuacją tematyczną z okresu sprzed pandemii. W lutym 2020 roku mieliśmy zagranicznych gości z europarlamentu. Dyskutowaliśmy z nimi o transformacji energetycznej. W skład polskich panelistów weszli wtedy między innymi, premier Beata Szydło, wicepremier Jacek Sasin, przedstawiciel prezydenta. W gronie międzynarodowym rozmawialiśmy o wyzwaniach dla Śląska, ale też wyzwaniach w polskiej energetyce. Pandemia zmieniła możliwości dotyczące organizowania konferencji, te zmiany dostrzegalne są oczywiście również w aspekcie społecznym i gospodarczym. Dzisiaj mamy sytuację bez precedensu - związany z wojną kryzys energetyczny w Europie. Znaleźliśmy się w miejscu, w którym powinniśmy na nowo zdiagnozować sytuację energetyczną w Europie. Zdefiniować co może dać bezpieczeństwo energetyczne Europejczykom i zobaczyć jak Polska się w tych przełomowych zmianach odnajduje. Pojawia się w Europie szansa na powrót do potencjałów gospodarek krajowych. To samo dotyczy węgla, mamy własne tradycyjne źródła energii, z których powinniśmy w miksie energetycznym, korzystać. W jego skład powinno wchodzić:

-Rozwój odnawialnych źródeł energii
-Inwestycje w rozwój elektrowni jądrowych
-Gazoporty
-Węgiel kamienny, o którym wspominał premier Mateusz Morawiecki.

Chcielibyśmy by nasz rodzimy węgiel ze Śląska, Lubelszczyzny, były zapleczem miksu energetycznego w okresie przejścia do nowych technologii w energetyce. Węgiel powinien nam dawać poczucie bezpieczeństwa energetycznego. Dlatego dzisiaj w tak zacnym gronie o tym rozmawiamy.

Poseł Grzegorz Tobiszowski podczas wystąpienia zwrócił uwagę na zobowiązania jakie zostały podjęte w katowickim Centrum Solidarności w 2015 roku, przed wyborami prezydenckimi i parlamentarnymi. W sali, w której odbywała się konferencja, doszło wtedy do spotkania ze stroną społeczną, podczas którego politycy PiS zobowiązali się do wspierania polskich źródeł energii.

Stąd też pomysł by uczestnicy dzisiejszej debaty, stali się sygnatariuszami "Rezolucji Energetycznej 2022" która powinna stać się zarzewiem dyskusji o zmianie całej europejskiej polityki energetycznej.

Była premier polskiego rządu zwróciła uwagę na bankructwo polityki energetycznej Unii Europejskiej, która od wielu lat polegała na realizacji interesów niemieckich i francuskich. W tej strategii chodziło jedynie o biznes. Beata Szydło podkreśliła, że teraz jest czas, w którym można zrobić bardzo dużo dobrego dla polskiego i europejskiego bezpieczeństwa energetycznego. Była premier zaznaczyła w swoim wystąpieniu, że Nasz rząd pokazywał i cały czas pokazuje, że wie jak to robić. Zauważa również, że Polska pokazała, że można znaleźć rozwiązanie, które zabezpiecza nas przed problemami, z drugiej strony można dbać o środowisko. Przyszedł czas na budowę strategi związanej z nowoczesnymi technologiami węglowymi. Bezpieczna i suwerenna Polska to bezpieczna i suwerenna Europa. Beata szydło wieszczy również koniec pakietu Fit for 55, którego jej zdaniem już nie ma. Wciąż co prawda pracuje biurokratyczna maszyna, która stara się zaciemnić obraz sytuacji.

Teraz nadchodzi moment, by zrewidować polityką klimatyczną, należy stanąć twardo na ziemi i doprowadzić do sytuacji, w której pójdą za Polską inne kraje. Te koncepcje powinny stać u podstawy zmian w Unii Europejskiej.

To nie będzie łatwe, można jednak to zrobić poprzez konsekwentne spotkania, wyjaśnianie, organizowanie takich wydarzeń jak dzisiejsza konferencja. Staramy się z ministrem Tobiszowskim perswadować i wyjaśniać. Wprowadzamy odpowiednie poprawki podczas prac legislacyjnych w komisjach, w których razem zasiadamy. Musimy stworzyć polskie lobby. Szczęśliwie nie jesteśmy osamotnieni, państwa naszego regionu myślą podobnie. Do tej pory niemiecka wizja polityki klimatycznej i energetycznej, była narzucona bardzo zdecydowanie. W tej chwili doszliśmy do momentu wywołanego przez wojnę na Ukrainie, w którym trzeba próbować to zmienić. To wymaga konsekwencji ze strony polskiego rządu, który musi bardzo jasno prezentować nasze priorytety i ich bronić.

Uważam, że polityka klimatyczna proponowana przez Unię Europejską, komisarza Timmermansa, nie jest dobrym pomysłem nie tylko dla Polski, dla naszego regionu, ale jest również błędem dla całej Europy. Oczywiście południowa Europa żyje w innych realiach, a inne one są na północy. To co może nam dziś w Unii Europejskiej bardzo pomóc, to pozostawienie dowolności państwom członkowskim. My cały czas podkreślamy, że Polska chce dążyć do ambitnych celów klimatycznych. Mówimy o tym, że zmieniające się otoczenie wymaga od nas zmian w obszarze energetyki. Chcemy tor obić, jednak potrzebujemy czasu. Z drugiej strony, trzeba podkreślić, że realizujemy stawiane nam cele energetyczne, a nawet często realizujemy je w sposób bardziej ambitny, niż się tego od nas wymaga. Jednak co bardziej istotne, nie możemy być zakładnikami tylko jednej strategii i tylko jednego źródła. Musimy mieć ich w miksie energetycznym wiele. Powinniśmy stawiać na dywersyfikację. To jest droga do bezpieczeństwa energetycznego.

Minister zauważyła, że od niedawna z Europy płyną do Polski głosy, mówiące o słuszności naszej polityki. To gorzki sukces, który powinniśmy wykorzystać. Anna Moskwa w swoim wystąpieniu podkreśliła konieczność zmian w PEP 2040 (polityka energetyczna Polski do roku 2040). Poinformowała również, że podczas unijnego spotkania ministrów do spraw energii 17 ministrów zgłosiło konieczność zaostrzenia polityki klimatycznej. Powodem takich działań jest brak dostępu do węgla. To co dla nich jest wyjątkową sytuacją, dla nas jest uprzywilejowaniem, z którego powinniśmy skorzystać.

Rzeczywiście polityka energetyczna jest częścią polityki klimatycznej. Celem polityki energetycznej jest dekarbonizacja. Nie rozmawia się o suwerenności, niezależności, czy bezpieczeństwie energetycznym. Oczywiście są w dokumentach zapisy dotyczące bezpieczeństwa, jednak w obszarze działań, jest pakiet "Fit for 55", który zajmuje się dekarbonizacją, próżno w nim szukać zapisów dotyczących niezależności, czy bezpieczeństwa energetycznego. Tego zresztą nie ma w polityce Unii Europejskiej. W naszej polityce te zapisy istnieją od bardzo dawna. Pyta pan z czego to wynika… myślę, że z braku refleksji, z pędu w kierunku zielonych technologii i transformacji za wszelką cenę. Zapewne za tym wszystkim kryją się również zachodnie technologie, rynki i gospodarka. Przez ostatnie lata nie doceniano również roli Rosji i tego, że nie tylko kapitał ma narodowość, energia ją również posiada. Energia i surowce mogą stać się narzędziem polityki nacisku i wojny. Doświadczaliśmy tego z Gazpromem w miesiącach jesienno - zimowych, kiedy to dostawy na teren UE, Gazprom zapewniał w stopniu minimalnym i na warunkach, które sam dyktował. Już jesienią ubiegłego roku byliśmy w stanie wojny energetycznej z Federacją Rosyjską, która się przekształciła w regularną wojnę na terenie Ukrainy. Wtedy Unia Europejska nie dostrzegała zależności energetycznej od rosyjskiego giganta gazowego. Nie wiązała tej sytuacji z żadnymi ryzykami. Dziś widzimy, że mieliśmy rację nie tylko w europejskiej debacie, ale również przygotowując infrastrukturę i dywersyfikując dostawy energii z różnych kierunków.

Na pytanie o upływające dziś rosyjskie ultimatum, dotyczące rozliczeń finansowych w rublach, minister Moskwa odpowiada, że w zasadzie dla polskiego rządu jest to poboczny temat.

Jesteśmy gotowi na niezależność energetyczną od Rosji już w dniu dzisiejszym. Ostatni kontrakt z Gazpromem obowiązuje do końca roku. Jego zapisy jasno regulują wszystkie kwestie związane ze sposobami rozliczeń i walutami w jakich te rozliczenia się odbywają. W przypadku niewywiązywania się z tych umów przez stronę rosyjską, będziemy wysuwać stosowne roszczenia do organów odpowiedzialnych za arbitraże w takich sprawach.

To najważniejsze pytania, na które konferencja "Bezpieczeństwo energetyczne Polski i Europy" starała się znaleźć odpowiedzi. Najważniejsza wydaje się być kwestia "Rezolucji Energetycznej 2022", która została podczas tego wydarzenia podpisana. Teraz nadchodzi czas by mocny głos, który wyszedł z katowickiego Centrum Solidarności, został usłyszany w całej Europie.