Katowice. Kongres Oświaty na Uniwersytecie Śląskim. Edukacja powinna być strategicznym celem mądrego państwa

Twórcy kongresu i autorzy jego programu swą uwagę skoncentrowali na temacie - „szkoła jako relacja". Rektor Uniwersytetu Śląskiego prof. dr hab. Ryszard Koziołek uważa, że to bardzo ważne zagadnienia, szczególnie w momencie, gdy wychodzimy ze świeżym doświadczeniem epidemii, które nas rozczłonkowało, odseparowało i wpędziło w rodzaj samotności edukacyjnej przed ekranami komputerów. Ryszard Koziołek uważa, że teraz trzeba odbudować unikalny sposób współistnienia jaki daje wymiana wiedzy, dyskusja czy stawianie problemów. To jest fundament szkoły.

Kongres stara się zauważyć, co straciliśmy i co jest do odzyskania. Równie ważny jest aspekt obywatelski szkoły, czyli to, w jaki sposób poprzez wiedzę i poprzez wspólnoty szkolne ludzie uczą się żyć ze sobą razem.

- Proszę pamiętać, że szkoła to jest jedyna społeczność, która jest prawdziwym społeczeństwem. Ludzie z różnych grup społecznych i światopoglądów spotykają się ze sobą jako dzieci i jako rodzice. To unikalny trening życia obywatelskiego - oświadczył prof. Koziołek

Rektor zwrócił również uwagę na słabnący prestiż zawodu, nie tyle prestiż jego misji i roli co uwarunkowania ekonomiczne. Zarobki nauczycieli, które są skandalicznie niskie, zwłaszcza ich dysproporcja w stosunku do innych zawodów. Edukacja powinna być strategicznym celem mądrego państwa.

- Bez względu na stopień tego kryzysu, którego nikt nie jest w stanie przewidzieć, czym on będzie w najbliższych miesiącach, to na pewno nie będzie zamknięcia na taką skalę jakiej doświadczyliśmy podczas pandemii. Myślę, że to będzie kryzys punktowy. Pytanie jaka będzie reakcja rządu jeżeli chodzi o ceny energii, czy powstanie „tarcza dla edukacji", która uchroni szkolnictwo publiczne i prywatne przed skutkami kryzysu energetycznego. Myślę, że powinno się zrobić wszystko, by do ponownego zamknięcia nie doszło.

- Same dyskusje rzadko przekładają się na zmiany. Wiele spraw kongresowych owocuje potem konkretnymi działaniami. Takim przykładem może być podjęta wraz z Górnośląsko - Zagłębiowską Metropolią decyzja o ufundowaniu nagrody dla najwybitniejszego nauczyciela województwa śląskiego. Co roku nagrodą 20 tys zł. będziemy honorować najwybitniejszego nauczyciela, zgłoszonego przez wszystkie możliwe podmioty - uczniów, rodziców, środowiska społeczne, kluby, indywidualne osoby... i zawsze w Dzień Nauczyciela, mam nadzieję, że to już będzie tradycja, będziemy tę osobę honorować. Chcemy wywołać coś w rodzaju ruchu społecznego na razie regionalnego, który by starał się o uznanie dla swoich nauczycieli. To jest jedna z praktycznych konsekwencji kongresu.

Podczas rozmów z panelistami usiłowaliśmy dowiedzieć się, czy nie pora pomyśleć o zmianach systemowych w polskiej edukacji. Czy szkoła prawie niezmieniona od czasów bismarckowskich, oparta na pruskim modelu edukacji wprowadzonym podczas zaborów, nie zasługuje na coś więcej niż tylko na dyskusję o relacjach w niej panujących i poszukiwaniu przestrzeni dla różnorodności. Niestety na te pytania nie znaleźliśmy odpowiedzi wśród uczestników tego spotkania. Różnorodność wydaje się być tematem znacznie łatwiejszym, mniej wymagającym. Sam sukces kongresu o wieloletniej tradycji wskazany przez rektora Ryszarda Koziołka - wręczenie nagrody jednemu nauczycielowi rocznie - wskazuje, że kierunki w jakich zmierza kongres nie rokują dobrze na przyszłość. A szkoda bo tak poważne gremium mogłoby stać się siłą sprawczą przynajmniej do początku dyskusji o sprawach znacznie poważniejszych niż dobre samopoczucie. Oczywiście ten temat też może być istotny, jednak jako element znacznie większej zmiany, na którą polska edukacja czeka od wielu lat.