Katowice. Pierwszy dzień konferencji PRECOP 27 w MCK. Wojna i pandemia nie zatrzymały zielonej transformacji

Podczas dwóch dni debat w katowickim Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach odbędzie się 21 sesji dyskusyjnych, w których udział weźmie ponad 100 prelegentów. W obecności przedstawicieli Komisji Europejskiej, Organizacji Narodów Zjednoczonych i władz samorządowych, we wtorek 18 października o godzinie 9.30 zainaugurowano PRECOP 27.

- To kolejny element sztafety, która ma nas doprowadzić do pełnego wdrożenia porozumień paryskich i tego, co w ramach systemu ONZ nazywamy polityką klimatyczną - mówi Kamil Wyszkowski, dyrektor wykonawczy UN Global Compact Network Poland, które współorganizuje PRECOP 27. - Katowice są najlepszym miejscem, żeby o tym rozmawiać, bo to miasto udowodniło, że da się przejść od gospodarki opartej na górnictwie i węglu, w kierunku nowoczesności, rozwiązań IT i tego wszystkiego, co w ONZ nazywamy nową Urban Agenda – dodaje.

Śląsk i Katowice nieprzypadkowo zostały gospodarzami debaty klimatycznej, o czym przekonywał Jakub Chełstowski, marszałek województwa śląskiego.

- Śląsk jest nadal definiowany w Europie jako miejsce sektora węglowego gdzie dymią kominy, ale prawda jest zupełnie inna, a Katowice, miasto transformacji, pokazują to najlepiej. Cieszę się, że Śląsk jest bardzo pozytywnie oceniany przez pryzmat zmian klimatycznych. Niezależny think tank Polski Alarm Smogowy podkreśla, że najwięcej wymian nieekologicznych źródeł ciepła ma miejsce na Śląsku. Baza emisyjności pokazuje też, że najmniej tzw. „kopciuchów” jest również na Śląsku. Jesteśmy liderami tych ważnych zmian - mówi Jakub Chełstowski. - Musimy przyspieszać. Dwa lata COViD-u, kryzys energetyczny, inflacyjny i wojna w Ukrainie pokazują, jak wiele się może wydarzyć i jak nasz kruchy świat, może się mocno zmienić – dodaje.

W ocenie Wojciecha Kuśpika, przedstawiciela drugiego z organizatorów PRECOP 27, Grupy PTWP, komplikująca się sytuacja geopolityczna powinna zmobilizować świat do przeciwdziałania kryzysowi klimatycznemu.

- Zadania, z jakimi musimy się mierzyć, usiłując powstrzymać kryzys klimatyczny, nie tylko nie zostały anulowane przez pandemię i kompleks problemów związanych z wojną w Ukrainie, ale mam wrażenie, że powinny nam dodać energii do przyspieszonych działań - mówi Wojciech Kuśpik, prezes zarządu Grupy PTWP. - Wysokie ceny energii, konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i żywnościowego nadają zmianom klimatycznym nowej wagi – przekonuje.

Inny z przedstawicieli samorządu, Mariusz Skiba, wiceprezydent Katowic, przekonywał, że uwagę opinii publicznej w Polsce przykuwa to, co dzieje się za naszą wschodnią granicą.

- Widzimy dramatyczne sceny walki Ukrainy o niepodległość. Widzimy też, że orężem w agresji stały się ataki w krytyczną infrastrukturę energetyczną i szantaże w kwestii nośników energetycznych. To bardzo niebezpieczne zjawiska skutkujące tym, że dziś mierzymy się z rosnącymi cenami energii i zastanawiamy się, jak będzie wyglądało nasze bezpieczeństwo. Potrzeba nam teraz tak, jak nigdy wcześniej, solidarności i wspólnego działania na rzecz wypracowania innowacyjnych rozwiązań, które będą gwarantowały bezpieczeństwo energetyczne i ochronę klimatu – apeluje Mariusz Skiba.

Z gośćmi PRECOP 27 zdalnie połączyła się Sandra Ojiambo,zastępczyni sekretarza generalnego ONZ i dyrektor wykonawcza UN Global Compact.

- Konferencja zaczyna się w krytycznym czasie. Kryzys klimatyczny już nadwyrężył gospodarkę. Susze, pożary lasów i powodzie niszczą społeczności i ekosystemy na świecie. Zmiany klimatyczne stanowią największe zagrożenie dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Jeśli chcemy spowolnić globalny wzrost temperatury do naszego celu, jakim jest 1,5 stopnia, musimy ograniczyć o połowę emisję gazów do końca dekady, a do 2050 roku musimy osiągnąć zeroemisyjność. To naprawdę czas, na odwrócenie globalnej katastrofy klimatycznej – mówi Sandra Ojiambo. - Dobrą wiadomością jest to, że wiele rozwiązań dla kryzysu klimatycznego możemy znaleźć w sektorze prywatnym – zaznacza.

W tym kontekście dyrektor wykonawcza UN GC zwróciła uwagę na rosnące zaangażowanie polskiego sektora prywatnego. - Od 2020 rok nawiązano wiele partnerstw na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju, biznes ściśle współpracuje z sektorem finansowym, a polskie firmy rozwinęły rozwiązania dążące do dekarbonizacji transportu i skalowania transformacji energetycznej – podkreśla Sandra Ojiambo.

O solidarność i zaangażowanie sektora prywatnego w Katowicach apelowała również Maimunah Mohd Sharif, dyrektor wykonawcza UN-Habitat.

- Wyzwania przed jakimi stoimy, jako międzynarodowa społeczność to niewątpliwie pandemia COViD-19, katastrofa klimatyczna i wyłaniające się konflikty, które popychają zmarginalizowane społeczności w jeszcze głębsze ubóstwo - mówi Maimunah Mohd Sharif. - Musimy przebić się z naszymi działaniami na rzecz środowiska. Kryzys klimatyczny zmusza nas by myśleć długofalowo i wprowadzać zmiany systemowe, co wymaga współpracy na wszystkich szczeblach zarządzania, od globalnego po lokalne, razem z wieloma partnerami, w tym z sektora prywatnego – podkreśla.

Na inauguracji PRECOP 27 obecny był także Jend Wandel, dyrektor wykonawczy biura ONZ ds. obsługi projektów, który przekonywał, że obecnych kryzysów nie możemy rozpatrywać osobno.

- Nie możemy teraz nie myśleć o kryzysie energetycznym, w jakim się znaleźliśmy, ale wciąż musimy się przemyśleć wyzwania wynikające z długotrwałego kryzysu klimatycznego. Co gorsza, kryzys bezpieczeństwa na wiele sposobów może się przenikać z kryzysem klimatycznym – przestrzega Jens Wandel. - To wysyła sygnał alarmowy. Zazwyczaj wybrzmiewa on krótko, a sytuacja po chwili wraca do normy. Sygnał, który teraz słyszymy ma bardziej stałą naturę, a to oznacza, że już dziś musimy wymyślić krótkoterminowe odpowiedzi te kryzysy, a w tym samym czasie musimy opracować systemowe rozwiązania, które wyprowadzą nas z miejsca, w którym jesteśmy – tłumaczy.

Jens Wandel przekonywał również, że jedynie globalny wysiłek, pozwoli przezwyciężyć obecne kryzysy. Jednocześnie, zaznaczył, że w ciągu ostatnich dwóch dekad, kraje najbardziej narażone na zmiany klimatyczne w ich skutku straciły 1/5 swojego dobrobytu.

Na otwarciu PRECOP 27 pojawiła się także reprezentacja Młodzieżowego Strajku Klimatycznego, która przytoczyła wyniki tegorocznego raportu opublikowanego przez Polski Instytut Ekonomiczny.

- Żadna z największych gospodarek świata, które łącznie odpowiadają za sześćdziesiąt sześć procent globalnej emisji, nie jest na drodze do osiągnięcia deklarowanych celów klimatycznych. Łącznie do zainwestowania jest sześćdziesiąt siedem bilionów dolarów, żeby zostać na drodze do celów z porozumień paryskich. Proszę nie mówić ile działań zostało już podjętych, tylko ile jest jeszcze do zrobienia. Nasza przyszłość zależy od tego, czy uda się osiągnąć te cele w stu procentach, a nie na jakimkolwiek niższym poziomie – mówi Szymon Kacprzak z Młodzieżowego Strajku Klimatycznego.