Knurów. Groby powstańców śląskich oznaczone. Instytut Pamięci Narodowej uhonorował weteranów wojennych odznaczeniem „Tobie Polsko”

IPN przygotowania do obchodów setnej rocznicy powstań podjął już w 2018. Instytut obrał za cel działania skierowane bezpośrednio do rodzin powstańców.

- Zwróciliśmy uwagę na cmentarze i zaczęliśmy zastanawiać się, gdzie spoczywają powstańcy. Nasze zdumienie wzbudziła liczba znanych nam grobów. Było ich niecałe 150 w ewidencjach samorządowych. To bardzo mało w zestawieniu z 60 tys. osób, które wzięły udział w powstaniach. Pomyśleliśmy, że warto wystąpić z apelem do mieszkańców, by zgłosili nam rodzinne groby, w których spoczywają osoby, które brały udział w powstaniach śląskich – mówił na knurowskim cmentarzu przedstawiciel IPN.

Tak narodziła się akcja „Powstańcy to wiara, nadzieja i cud. Ocalmy groby powstańców śląskich od zapomnienia”, w ramach której miejsca pochówku Ślązaków walczących w powstaniach są oznaczane znakiem pamięci „Tobie Polsko”. Symbol został opracowany specjalnie na tę okoliczność. Jest wzorowany na proporcu znajdującym się na Górze św. Anny, który był niesiony przez Ślązaków uczestniczących w manifestacji patriotycznej 3 maja w 1920.

IPN oznaczył znakiem „Tobie Polsko” miejsca, w których spoczywają ppor. Wilhelm Machulik, Karol Piszczek oraz kpr. Piotr Kocur.

- To potrzebna nam wszystkim lekcja historii. Gdy słuchałem krótkiego życiorysu pana Machulika, jestem pewny, że byli kolegami z moim przodkiem, również powstańcem. Łączyło ich z pewnością jedno – miłość do Polski. Chwała bohaterom! – mówił Adam Rams, prezydent Knurowa.

Jak informuje IPN, ppor. Wilhelm Machulik urodził się 19 listopada 1899 r. w Załężu. Od kwietnia 1919 r. należał do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Brał udział w II i III powstaniu śląskim oraz akcji plebiscytowej. W okresie międzywojennym działał ponadto w Związku Powstańców Śląskich oraz Towarzystwie Obrony Kresów Zachodnich. W 1939 r. brał udział w wojnie obronnej w Knurowie. Został odznaczony Śląskim Krzyżem Powstańczym oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 24 grudnia 1981 r. Jest pochowany na cmentarzu komunalnym przy ul. Słonecznej.

Karol Piszczek urodził się 31 października 1887 r. w Dolnej Wsi. Według informacji przekazanych przez IPN, podczas I wojny światowej przebywał w angielskim obozie jenieckim. W 1919 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w Knurowie. Podobnie, jak ppor. Machulik, Karol Piszczek brał udział w II i III powstaniu śląskim oraz akcji plebiscytowej. W czasie II wojny światowej przebywał w obozie w Gliwicach, a później w KL Dachau oraz KL Buchenwald. Został odznaczony Krzyżem Walecznych oraz Gwiazdą Górnośląską. Zmarł 12 listopada 1971 r. w Knurowie. Jest pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. 1-go Maja.

Kpr. Piotr Kocur urodził się 28 czerwca 1883 r. w Żernicy. Jak informuje IPN, kpr. Kocur w lutym 1919 r. wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Następnie zaangażował się w działalność plebiscytową i brał udział we wszystkich trzech powstaniach śląskich. Został odznaczony Krzyżem na Śląskiej Wstęgą Waleczności i Zasługi, Brązowym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych oraz Śląskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 24 grudnia 1962 r. Jest pochowany na cmentarzu parafialnym przy ul. 1-go Maja.

Osoby chcące, by groby ich bliskich, którzy brali udział w powstaniach, również zostały oznaczone, mogą przesłać wniosek do Instytutu Pamięci Narodowej. W przypadku pozytywnej weryfikacji, miejsce pochówku trafi do ewidencji IPN i zostanie objęte przepisami ustawy o grobach weteranów walki o wolność i niepodległość Polski. Ustawa pozwala na wsparcie materialne opiekunów oznaczonych grobów.