Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Kobiety Śląska Cieszyńskiego. Zofia Kirkor-Kiedroniowa, członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, działaczka narodowa, publicystka

Władysława Magiera
Zofia Kirkor-Kiedroniowa (1872-1952), członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, działaczka narodowa, publicystka
Zofia Kirkor-Kiedroniowa (1872-1952), członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, działaczka narodowa, publicystka arc
Dzisiaj rozpoczynamy nasz cykl, w którym prezentować będziemy wybitne kobiet pochodzące ze Śląska Cieszyńskiego. Pierwszą postacią wartą przybliżenia jest Zofia Kirkor-Kiedroniowa (1872-1952), członkini Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, działaczka narodowa, publicystka. Warto podkreślić, że oprócz Zofii Kirkor-Kiedroniowej do Rady Narodowej będącej reprezentacją ludności polskiej Księstwa Cieszyńskiego i rządem tymczasowym w latach 1918–1920 wchodziły także Dorota Kłuszyńska oraz Maria Sojkowa (ich sylwetki w następnych odcinkach). W RNKC panie stanowiły 14 proc. co pokazuje jak nowoczesna i demokratyczna była to instytucja.

Zofia Grabska urodziła się w 1872 r. w Borowie, w rodzinie ziemiańskiej i otrzymała bardzo staranne wykształcenie. Już w wieku 21 znalazła się w warszawskiej Cytadeli. Oskarżono ją o działalność polityczną, a ponieważ nie zrezygnowała z pracy w kółkach socjalistycznych, trzy lata spędziła na zesłaniu, na Syberii.

Po powrocie wyszła za mąż, za Dymitra Kirkora i zamieszkała w Krakowie. Spokojne życie przerwała śmierć męża i starszego syna. Wtedy zaczęła pisać, a jej naukowe prace historyczne wydała później Akademia Umiejętności.

Zofia Kirkor-Kiedroniowa przyczyniła się do powstania kilku szkół

W 1905 r., po ślubie z inż. Kiedroniem przeniosła się do Dąbrowy (Zaolzie). I tu od razu włączyła się w nurt pracy narodowej w polskich organizacjach, pisała do Dziennika Cieszyńskiego i innych gazet. Wykorzystując znajomości wśród elit, zabiegała o pieniądze na polskie szkoły, gazety, Macierz. Przyczyniła się razem z mężem, do powstania kilku polskich szkół.

Nie przeocz

W okresie I wojny walczyła o przyłączenie Śląska do Polski, włączyła się w działalność pomocową, została członkinią Rady. Razem z mężem napisała słynną odezwę Rady o przyłączeniu Śląska do Polski. W styczniu 1919 została razem z rodziną aresztowana przez Czechów. Wiele tygodni spędziła w bardzo ciężkich warunkach, później w więzieniu znalazł się jeszcze mąż. Nie zrezygnowała jednak z działalności.

Jako żona prezesa zarządu Towarzystwa Hutniczego nie zrezygnowała z działalności w polskich stowarzyszeniach

W 1921 straciła na froncie syna, a rodzina musiała opuścić Dąbrowę. Przenieśli się do Warszawy, mąż został ministrem przemysłu i handlu. Nadal udzielała się społecznie, wspomagała finansowo polskie życie narodowe na Zaolziu. W 1926 przeprowadzili się do Siemianowic. Jako żona prezesa zarządu Towarzystwa Hutniczego nie zrezygnowała z działalności w polskich stowarzyszeniach, nadal oboje pomagali Polakom, prowadziła też działalność charytatywną.

Musisz to wiedzieć

Po śmierci męża w 1932 wycofała się z życia politycznego i zamieszkała z synem na Pomorzu, zaczęła pisać wspomnienia. Wojnę przeżyła w Warszawie, a po 1945 wróciła do rodzinnego Borowa, w czym pomogli jej przyjaciele z Cieszyńskiego. Tam na nowo odtwarzała pamiętniki, zniszczone w czasie wojny. Starszego syna i wnuków nie zobaczyła nigdy, pozostali na Zachodzie. Została pochowana rodzinnym grobie na Powązkach w Warszawie.

Była osobą o nieprzeciętnej inteligencji, zawsze fascynowała wszystkich, którzy znaleźli się w kręgu jej oddziaływania.

Zobacz koniecznie

Bądź na bieżąco i obserwuj

od 7 lat
Wideo

Wyniki II tury wyborów samorządowych

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera