"Korzeniec" wyjątkowy. Ballada o Sosnowcu [Z notatnika recenzentki DZ]

Efekt pracy dramaturga Tomasza Śpiewaka, reżysera Remigiusza Brzyka, zespołu aktorskiego, kompozytora Jacka Grudnia i grupy scenografów jest fascynujący. A jednocześnie stanowi samoistne dzieło teatralne, bo choć wykorzystuje wątki i postacie pierwowzoru literackiego, nieco inaczej rozkłada akcenty, inny proponuje sposób narracji i klimat.

Książkę Zbigniewa Białasa, bogatą w dygresje, wspomnienia i urokliwie stylizowaną na niegdysiejsze artykuły prasowe, można jednak nazwać realistyczną. Przedstawienie w Teatrze Zagłębia odchodzi od tej konwencji. To raczej sen; odrealniona rzeczywistość, w której przenikają się dawno minione postacie i zdarzenia. Jakby projekcja starego filmu lub oglądanie pocztówek, które zachowały kontury miejsc, ale tu i ówdzie wyblakły, dopełniamy więc obraz wyobraźnią czy fragmentami zasłyszanych opowiadań.

KONIECZNIE ZOBACZ:
Korzeniec w Teatrze Zagłębia ZOBACZ ZDJĘCIA ARKADIUSZA GOLI
Korzeniec - kryminał z Sosnowca wg Zbigniewa Białasa

I choć na scenie akcja układa się w logiczną, momentami zabawną całość, to emanuje z niej nostalgia, rodzaj emocjonalnego zawieszenia widza w historii. Bo przecież wiemy, że tamto miasto, tamten Sosnowiec, już nie istnieje. Że oglądamy małą, miejską, ale jednak epopeję. Zapis wielobarwnej, skomplikowanej narodowościowo i wyznaniowo społeczności w przełomowej dla niej i dla miasta chwili. Jest rok 1913, za chwilę wybuchnie wojna, która zmieni Europę, ale zmiecie też wszystkie, poważne i banalne, zatargi między tymi ludźmi. Bezsensowne uprzedzenia i wielkie marzenia też.

Autorzy inscenizacji nie próbują jednak mamić publiczności dosłownością. Nie udają, że spektakl ma paradokumentalny charakter. To jest teatr, w którym dziś ożywają duchy przeszłości. Zza scenografii wyzierają surowe mury obudowy sceny, a w sposobie gry aktorów sporo jest dystansu. Spektakl ma znakomicie kontrolowany rytm. Pełne dynamizmu sceny przerywane są długimi, wygłaszanymi nieomal bez emocji monologami kilku bohaterek, spinającymi fragmenty fabuły w całość.

Motywem przewodnim scenicznego "Korzeńca" jest oczywiście zagadka kryminalna. Jej rozwiązanie obnaża bezmyślność i grozę wszelkich teorii spiskowych, śmierć bohatera następuje bowiem z przyczyn zdecydowanie bardziej przyziemnych niż zaangażowanie ideowe. W spektaklu do kryminału dołącza rozbudowany motyw exodusu ludności, uciekającej z trójkąta trzech zaborców do Ameryki. Ucieczka ku lepszemu życiu to dla wielu ucieczka w niebyt, co w spektaklu akcentowane jest z goryczą.

Nie do przecenienia jest udział aktorów, którzy pomysły inscenizatorów wyszlifowali do maksimum. Grzegorz Kwas porusza widza w finale, gdy grany przezeń redaktor Monsiorski, jako jedyny dostrzega w śmierci Korzeńca efekt bezpodstawnych podejrzeń. Jadwiga Marii Bieńkowskiej to modelowe skrzyżowanie pretensjonalności i egoizmu. Przejmujące w monologach są Agnieszka Okońska (Emma) i Edyta Ostojak (Ester). Wojciech Leśniak - klasa sama w sobie; i jako kolejarz Ociepa, i jako Kerszenblat, i jako Goździk. Z kolei Samuel Lubelski w interpretacji Piotra Bułki to znakomicie zagrany przez młodego aktora wyrachowany drań, szermujący ludzkim życiem z uroczym uśmiechem etatowego uwodziciela. I wszyscy inni aktorzy też są świetni! Kto nie zna "Korzeńca" - serdecznie polecam. I książkę, i spektakl, bo w obydwu wersjach to rzecz wyjątkowa.

Juwenalia Śląskie 2012: program, wydarzenia, zdjęcia, filmy
Kanon książek śląskich: Debata Dziennika Zachodniego
* WEŹ UDZIAŁ W PLEBISCYTACH:
CHUDNIESZ - WYGRYWASZ ZDROWIE
NAJSYMPATYCZNIEJSZY ZWIERZAK ŚLĄSKIEGO ZOO

* BUDYNEK JAK TITANIC? JEDNA Z NAJWIĘKSZYCH ZABRZAŃSKICH TAJEMNIC ODKRYTA [ZDJĘCIA + FILM]
* OSTATNI CASTING MISS ZAGŁĘBIA 2012 [ZOBACZ ZDJĘCIA!]