Kościół jednej doby w Ciścu. Uroczysta msza i otwarcie wystawy plenerowej na jubileusz 50-lecie budowy świątyni. Zobacz ZDJĘCIA

W sobotę 5 listopada kościół pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Ciścu wypełnił się po brzegi. Powodem była uroczysta msza święta z okazji 50-lecia zbudowania świątyni w ciągu jednej doby. Odprawił ją ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej bp Roman Pindel. Eucharystię w jubileuszowej świątyni celebrowało około 30 kapłanów, w tym budowniczy kościoła, emerytowany proboszcz cisieckiej parafii ks. prałat Władysław Nowobilski.

Obecni byli m.in. wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed, poseł Kazimierz Matuszny, starosta żywiecki Andrzej Kalata, przedstawiciele Związku Podhalan, Ochotniczych Straży Pożarnych. Po modlitwie odbyło się spotkanie w budynku Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Ciścu.

Podczas kazania bp Roman Pindel przypomniał, że na przestrzeni wieków chrześcijanie nie zawsze mogli swobodnie wznosić świątynie, np. w Cesarstwie Rzymskim do 313 roku w ogóle nie mogli stawiać budowli, których wierni mogliby się gromadzić i modlić. Z kolei kiedy chrześcijanie byli prześladowani, burzono świątynie, tak było po rewolucji październikowej w Rosji.

- W Polsce po II wojnie światowej władze komunistyczne nie ośmieliły się burzyć, ale za to nie pozwalały budować nowych świątyń - przypomniał bp. Roman Pindel.

Dodał, że starania o budowy nowych świątyni niejednokrotnie trwały wiele lat, tak było w przypadku kościoła w Ciścu. Kościół w Ciścu jest jednym z siedmiu w Polsce określanych mianem kościoła jednej doby czy jednej nocy. Podczas budowy takich świątyni spieszono się z budową, wychodząc z założenia, że raz postawiony kościół, w którym odprawia się mszę świętą, władzy ludowej ciężko będzie zamknąć lub zburzyć.

- Niech ten jubileusz będzie okazją do przebaczenia i pojednania. Niech dzieci i młodzi nie będą zgorszeni podziałami, podstępem i gniewem – zaapelował bp Roman Pindel.

Asystent prasowy IPN Katowice Monika Kobylańska przypomniała, że czasie komunizmu Kościół katolicki był zwalczany przez władze na wiele sposobów. Przejawiało się to m.in. w utrudnianiu odbudowy kościołów zniszczonych podczas wojny oraz w piętrzeniu przeszkód podczas prób uzyskania pozwoleń na wznoszenie nowych świątyń.

Decyzje odmowne uzasadniano brakiem materiałów budowlanych lub wystarczającą liczbą kościołów na danym terenie. Jednocześnie wiara była impulsem dla wielu inicjatyw społecznych powstających pod patronatem Kościoła katolickiego oraz fundamentem dla buntu i oporu wobec totalitarnej władzy.

W Ciścu polem konfliktu między lokalną społecznością a aparatem władzy komunistycznej była budowa kościoła we własnej miejscowości, zainicjowana ze względu na kilkukilometrową odległość od dotychczasowego kościoła parafialnego w Milówce. Wobec braku oficjalnej zgody Wydziału do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach na budowę świątyni mieszkańcy Ciśca w ciągu jednej doby – 5 listopada 1972 r. – wybudowali zasadniczą część swojego kościoła.

- Przykład Ciśca obrazuje politykę władz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w odniesieniu do Kościoła katolickiego, a także formy represji stosowane przez państwo wobec nieposłusznych obywateli. Dla mieszkańców budowa kościoła stała się jedną z najważniejszych spraw, bezpośrednio rzutującą na pozostałe sfery codziennego życia. Mnogość relacji zebranycod uczestników budowy pozwala na dokładne przedstawienie jej przebiegu oraz ukazanie represji, z którymi spotykała się lokalna społeczność -dodała Monika Kobylańska.

Bielska kuria przypomina, że krótko po zakończeniu budowy władze przystąpiły do represji. Szykanowano wiernych, karano ich mandatami, zwalniano z pracy, piętnowano. Kilkakrotnie komuniści nosili się z zamiarem zburzenia świątyni. Przez dwa lata jednak parafianie na zmianę w dzień i w nocy czuwali wewnątrz kościoła.

Metropolita krakowski Karol Wojtyła w grudniu 1977 r. konsekrował ołtarz kościoła. Władze zalegalizowały świątynię ostatecznie w 1979 roku. Kościół konsekrowano w roku 1982, a dwa lata później metropolita krakowski kardynał Franciszek Macharski erygował samodzielną parafię w Ciścu.

Autorami scenariusza wystawy pt. „Kościół jednej doby. Społeczna budowa kościoła 5 listopada 1972 r.” są Marek Łukasik i Adrian Rams. Projekt graficzny opracował Bogusław Nikonowicz. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów: ks. prałata Władysława Nowobilskiego, wójta Węgierskiej Górki Piotra Tyrlika oraz Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.