Kto nauczy młodych fachu? Brakuje nauczycieli przedmiotów zawodowych - alarmują dyrektorzy techników i szkół branżowych

O problemie jest coraz głośniej odkąd dyrektor Zespołu Szkół Łączności w Poznaniu, zatrudnił... maturzystę. Był wyróżniającym się uczniem, pracował na jedną trzecią etatu i równocześnie przygotowywał się do egzaminu dojrzałości. Dyrektorzy śląskich szkół także przyznają, że z roku na rok mają coraz większy kłopot z kompletowaniem wykwalifikowanych kadr.

Zdaniem Katarzyny Musiałek, dyrektorki Zespołu Szkół nr 1 w Piekarach Śląskich, najtrudniej jest o nowych nauczycieli w zawodzie technik informatyk.

- To muszą być nauczyciele z konkretnymi kwalifikacjami, z doświadczeniem. Informatycy w firmach informatycznych otrzymają pensje bez porównania wyższe niż w szkole, dlatego trudno ich zachęcić do pracy z młodzieżą - mówi Musiałek.

Obecnie szkoła poprzez stronę internetową kuratorium poszukuje trzech nauczycieli przedmiotów zawodowych do stałej współpracy w zawodzie technik informatyk i nauczyciela przedmiotów zawodowych na pełny etat w zawodzie technik elektryk. Fachowców potrzebuje od września. Ilu dokładnie, okaże się po zakończonej rekrutacji. – Na pewno będzie mniej kandydatów w porównaniu do ubiegłego roku, kiedy mieliśmy do czynienia z podwójnym rocznikiem uczniów. Oferty pracy zamieszczamy wcześniej, żeby się rozeznać na rynku.

Rok wcześniej piekarski Zespół Szkół przyjął o 100 uczniów więcej. Otwierając więcej klas w podwójnym roczniku trzeba było dostosować pracę nauczycieli do wymogów reformy.

Za chwilę luki kadrowe dadzą się we znaki także placówkom kształcącym w zawodach technik rachunkowości czy księgowości. Monika Upława, dyrektorka Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Chorzowie, podkreśla że ma bardzo dobrą i doświadczoną kadrę, ale jej zdecydowaną większość stanowią osoby w wieku 50 plus. Aby móc prowadzić lekcje, posiłkuje się m.in. emerytowanymi już nauczycielami. – Grono starzeje się i może nie być zmiany pokoleniowej – przyznaje.

Nie widać chętnych zwłaszcza do kształcenia przyszłych ekonomistów i księgowych. – Na kierunku ekonomicznym wprowadziliśmy niedawno nowy zawód technik rachunkowości, mocno wyspecjalizowany, ale za chwilę może zabraknąć nam specjalistów chętnych do kształcenia na nim – mówi dyrektorka chorzowskiego CKZiU. – Nieco lepiej wygląda sytuacja na kierunku technik logistyk, gdzie udało nam się zatrudnić kilku młodych, ale branża rozwija się dynamicznie i za chwilę tutaj też będzie problem. Ludzie wybiorą pracę w firmach – rozkłada ręce.

Dyrektorzy i związkowcy zwracają uwagę, że w dobie rynku pracownika nie mają czym zachęcić ludzi do pracy w edukacji. – Inżynier, który chciałby zacząć pracę w szkole, dostaje wynagrodzenie minimalne – podkreśla Sławomir Broniarz, prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego.

Od początku roku 2020 wynagrodzenie zasadnicze inżyniera bez przygotowania pedagogicznego, który miałby zacząć pracę w szkole jako stażysta, wynosi 2 600 zł brutto. Podczas gdy firmy informatykom od razu po studiach są w stanie dać nawet 5 tys. zł.

MEN odbija pałeczkę podkreślając, że dał już szkołom i samorządom narzędzia. Mogą zatrudnić fachowca, który nie ma przygotowania pedagogicznego i od razu zaproponować najwyższą stawkę wynagrodzenia, jaka jest możliwa w edukacji, czyli nie musi zaczynać od nauczyciela stażysty.

Problem w tym, że dyrektorzy nie mogą podejmować takich decyzji sami. Na takie rozwiązania musi najpierw zgodzić się starosta, burmistrz czy prezydent. A z tym już bywa różnie. Związek Miast Polskich już skarży się, że z roku na rok rośnie dysproporcja między wysokością subwencji, a wydatkami gmin na oświatę.

Systematycznie pogarsza się relacja kwoty subwencji oświatowej przekazywanej samorządom do wydatków budżetu państwa. ZMP przedstawił dane, według których jest to spadek z 12,7 proc. w 2014 roku do 11,04 proc. w roku 2018.

Tymczasem nie jest tajemnicą, że na rynku pracy za chwilę zabraknie fachowców. Na liście zawodów pożądanych Ministerstwa Edukacji Narodowej znalazło się 24 pozycji, dla woj. śląskiego - nawet 102. Lista profesji deficytowych w skali kraju według najnowszego Barometru Zawodów jest pokaźna i liczy z kolei 31 pozycji. Dla woj. śląskiego - ponad 40 i wśród nich są m.in. nauczyciel przedmiotów zawodowych i nauczyciel praktycznej nauki zawodu.