Leksykon Panteonu Górnośląskiego bez Kazimierza Kutza, Zbigniewa Religi, Jerzego Ziętka, Jerzego Dudy Gracza

Czy autorzy obawiają się społecznej reakcji na tę publikację? Wśród osób budujących markę śląską jest rzesza mało komu znanych nazwisk, a zabrakło m.in. Kazimierza Kutza, Jerzego Ziętka, Zbigniewa Religi, Jerzego Dudy Gracza.

Emocji było dużo, gdy tylko pojawił się przed dwoma laty pomysł stworzenia w przyziemiach katowickiej katedry Panteonu Górnośląskiego. Dotyczyły i kwoty, za jaką ma powstać ta inwestycja – ponad 40 mln zł, i kto jest godny takiego upamiętnienia. W „Leksykonie Panteonu Górnośląskiego”, na 158 haseł, księży katolickich jest ponad 70, do tego dwoje świętych i dwie zakonnice. Pastorów odnotowano trzech, a rabina – jednego.

Na wyróżnienie zasłużyły osoby związane z życiem kościelnym, choć nieobecne w publicznej przestrzeni – organiści, dyrygenci chórów, autorzy prasy katolickiej.

Bez jakiejkolwiek chęci publicznej debaty, 18 lutego 2020 roku podpisano umowę powołującą Panteon Górnośląski. Jej sygnatariuszami zostali: metropolita katowicki abp Wiktor Skworc, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Jarosław Sellin, marszałek województwa śląskiego Jakub Chełstowski i wicemarszałek Wojciech Kałuża oraz prezydent Katowic Marcin Krupa. Obecny był premier Mateusz Morawiecki.

We wstępie „Leksykonu...” jest wzmianka o „przeprowadzeniu konsultacji środowiskowych”, ale konsultacje były fikcją. Owszem, władze województwa śląskiego formalnie takie konsultacje społeczne ogłosiły, od 11 do 25 marca 2020 roku, i odnotowały, że „żaden z uprawnionych podmiotów nie zgłosił uwag”. Przypomnijmy: 20 marca 2020 roku w Polsce został wprowadzony stan epidemii. Nieczynne uczelnie, instytucje kultury nie debatowały o inwestycji w piwnicach katedry.

Instytucja kultury marszałka śląskiego: Panteon Górnośląski działa od wiosny ubiegłego roku. Jej dyrektorem, bez konkursu, został Ryszard Kopiec. W połowie lutego br. odmówił DZ prośbie zapoznania się z treścią „Leksykonu...”.

– Publikacja zostanie zaprezentowana mediom w ciągu 2-3 tygodni – zapewniał, ale słowa nie dotrzymał.

Pieniądze na opracowanie biogramów do „Leksykonu...” wyłożyło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Ile? Na to pytanie także odmawia odpowiedzi ks. dr hab. Henryk Olszar z UŚ, pod którego kierunkiem powstała ta publikacja. Nie wiemy, kto wskazywał osoby godne odnotowania w leksykonie. Wiemy choć, kto pracował nad ich biogramami, w sumie 46 badaczy, w tym: 11 duchownych, dodatkowo 2 osoby z Wydziału Teologicznego UŚ, 5 pracownic Biblioteki Teologicznej UŚ, 2 pracowników z Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach i z KUL w Lublinie. Ponadto naukowcy IPN, historycy UŚ, inni.

Jak czytamy we wstępie „Leksykonu...” dzięki tej pracy, tej instytucji kultury zwiedzający będą mogli dotrzeć „do oryginalnie śląskiej syntezy śląskości, która jest możliwa do zaistnienia w tej formie tylko w tym miejscu Europy, dzięki dziejom, stykowi narodów i kultur, jakiejś też tajemnicy ukrytej ze śląskim człowiekiem i czasem”.

Leksykon, zawierający wiadomości encyklopedyczne, samego zwiedzania nie ułatwi, bo nikt nie chodzi z encyklopedią po wystawie. W prosty sposób księga nie daje odpowiedzi na pytanie, dlaczego ta czy inna osoba jest godna Panteonu. A w ogóle, kim była? Biogramy są schematyczne: wszystkie zaczynają się od tego, że się ktoś urodził z mamy i taty, chodził do szkoły, poznał przyjaciół, że czytał, zwiedzał, dużo pracował itd.

Leksykon Panteonu Górnośląskiego. Spis treści:

A

• Rudolf Adamczyk
• Stanisław Adamski
• Kurt Alder

B

• Irena Bajerowa
• Paweł Barański
• Herbert Bednorz
• Maciej Bieniasz
• Juliusz Bieniek
• Stanisław Bista
• Franciszek Blachnicki
• Teofil Bromboszcz

C

• Józef Cebula OMI
• August Chełkowski
• Gerard Cieślik
• Jakob Cohn
• Józef Czempiel

D

• Tadeusz Dobrowolski
• Czesław Domin
• Józef Dreyza
• Emil Drobny
• Roman Dwornik
• Adolf Dygacz
• Dziewięciu z Wujka

F

• Grzegorz Fitelberg

G

• Józef Gawlina
• Józef Gawor
• Julian Gembalski
• Kornel Gibiński
• Karol Golda
• Kazimierz Gołba
• Henryk Mikołaj Górecki
• Alfons Górnik
• Maria Goeppert-Mayer
• Michał Grażyński
• Franciszek Grudniok
• Grupa Janowska

H

• Stanisław Hadyna
• Franciszek Harazim
• Krystyna Heska-Kwaśniewicz
• August Hlond
• Helena Hoffmann
• Karol Hoppe
• Józef Huchracki
• Józef Huwer

J

• Św. Jacek Odrowąż
• Św. Jadwiga Śląska
• Józef Jakac
• Andrzej Jasiński
• Tadeusz Jedynak
• Ignacy Jeż

K

• Józefa Kantor
• Jan Kapica
• Ewald Kasperczyk
• Roman Kempny
• Tadeusz Kijonka
• Wojciech Kilar
• Antoni Klejnot
• Adam Kocur
• Franciszek Kokot
• Bolesław Kominek
• Norbert Kompalla
• Joachim Kondziela
• Paweł Kontny
• Jacek Koraszewski
• Antoni Korczok
• Wojciech Korfanty
• Zofia Kossak-Szczucka
• Roman Kozubek
• Teodor Kubina
• Stanisław Kubista
• Karol Kubisz
• Jadwiga Kucianka
• Jerzy Kukuczka
• Karol Kulisz
• Józef Kurpas

L

• Stanisław Ligoń
• Alojzy Liguda
• Arkadiusz Lisiecki
• ózef Londzin
• Konrad Lubos
• Roman Lutman

M

• Jan Macha
• Teresa i Eugeniusz Maliccy
• Jan Malicki
• Konrad Marklowski
• Stanisław Maśliński
• Matka Eva z Miechowic
• Maria Luiza Merkert
• Andrzej Mielęcki
• Jan Miodek
• Franciszek Miśka
• Gustaw Morcinek
• Karol Musioł
• Ludwik Musioł
• Wincenty Myszor
• Ludwik Mzyk

N

• Alfons Nossol

O

• Robert Oszek

P

• Walerian Pańko
• Jerzy Pawlik
• Maria i Kazimierz Pawłowiczowie
• Franciszek Pieczka
• Leopold Pietroszek
• Zbigniew Pietrzykowski
• Stanisław Pisarek
• Franciszek Pisula
• Wilhelm Pluta
• Kazimierz Popiołek
• Paweł Pośpiech
• Wilhelm Prokop
• Jan Przewłocki
• Józef Pukowiec

R

• Rudolf Ranoszek
• Tomasz Reginek
• Michał Rękas
• Józef Rymer

S

• Anna Sekudewicz
• Franciszek Serafin
• Janusz Sidło
• Stanisław Sierla
• Stefan Siwiec
• Tadeusz Sławek
• Henryk Sławik
• Józef Słupina
• Remigiusz Sobański
• Adolf Sobotta
• Paweł Steller
• Otto Stern
• Jerzy Stroba
• Karol Stryja
• Bolesław Szabelski
• Wilhelm Szewczyk
• Alfred Szklarski
• Emil Szramek
• Konrad Szweda

Ś

• Józef Świder
• Jan Świerc
• Kazimierz Świtoń

T

• Alojzy Targ
• Stanisław Tkocz

W

• Jan Wagner CM
• Teodor Walenta
• Jan Wałach
• Pastor Andrzej Wantuła
• Szczepan Wesoły
• Wilibald Winkler
• Mikołaj Witczak
• Ludwik Wojtyczko
• Konstanty Wolny
• Antoni Woryna
• Ludwik Wrodarczyk
• Ludwik Wrzoł
• Tomasz Wuwer
• Jan Wypler

Z

• Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk”
• Alfons Zgrzebniok
• Jerzy Zieliński