Łukasz Kohut: To nasza tożsamość. Państwa się zmieniały, a Ślązacy zawsze są. Zadeklaruj narodowość śląską w Narodowym Spisie Powszechnym

Patryk Osadnik: Dlaczego deklaracja narodowości śląskiej jest ważna?
Łukasz Kohut: To nasza tożsamość, która od wieków jest na terenie Śląska. Państwa się zmieniały, a Ślązacy zawsze są pod tą samą szerokością geograficzną, choć z uznawaniem naszej tożsamości bywa różnie. Dla mnie to jeden z najważniejszych tematów działalności politycznej. Mówiłem o tym niedawno podczas dyskusji dotyczącej mniejszości w Parlamencie Europejskim. Definicja mniejszości w Unii Europejskiej jest bardzo szeroka. Tym bardziej osoby, które czują się Ślązakami, powinny zadeklarować to w Spisie Powszechnym.

Podczas wspomnianej debaty Pan nie mówił, ino godoł po ślonsku. Jak to jest, że mamy narodowość, a języka wciąż nie?
To tylko i wyłącznie sprawa polityczna. Kaszubi sobie z tym poradzili, ponieważ było ich mniej i mieli dobre lobby, w postaci chociażby ówczesnego premiera Donalda Tuska. Po prostu trafili na dobry moment. My mamy problem, ponieważ występuje jakiś lęk przed Ślązakami, wynikający z naszej skomplikowanej historii. Mam wrażenie, że coś drgnie za sprawą książki „Kajś” Zbigniewa Rokity, który proponuje zupełnie inne spojrzenie na śląskość. Mam nadzieję, że kolejne wybory wygra opozycja i nie będzie unikała tego tematu.

23 osoby i organizacje podpisały się pod śląskim porozumieniem w sprawie Narodowego Spisu Powszechnego. Domyślam się, że niełatwo było to wszystko zebrać do kupy.
Rozmowy trwały prawie rok, a wszystko zaczęło się w miejscu dość symbolicznym, bo podczas „Marszu na Zgodę”, podczas upamiętnienia ofiar Tragedii Górnośląskiej. Wtedy mówiłem, że musimy zacząć mówić jednym głosem. Później organizowałem wspólne spotkania, zarówno twarzą w twarz, jak i online, kiedy wymagała tego sytuacja. Dyskutowaliśmy między sobą, zapraszaliśmy ekspertów ze świata nauki czy kultury, a ostatecznie doszliśmy do porozumienia.

Jakie są Pana przewidywania? W ciągu ostatniej dekady przybyło tożsamościowych Ślązaków czy ubyło?
Trudno powiedzieć, jakie będą wyniki, ponieważ zupełnie zmieniła się formuła spisu. W całości przeniesiono go do internetu, więc będzie też problem z dotarciem do wielu osób, zwłaszcza starszych, ale jesteśmy od tego, żeby zrobić wszystko co w naszej mocy i dotrzeć do każdego. Mamy zamiar prowadzić szeroką kampanię w mediach społecznościowych, ale planujemy też kolportaż ulotek, plakaty, a może nawet bilbordy. Przed nami sporo pracy u podstaw, ale jesteśmy tego świadomi i jak to się mówi… jadymy z tym koksem!

***

Jak wyglądały wyniki Spisu Powszechnego w 2011 roku pod kątem narodowości śląskiej?

• 846,7 tys. osób zadeklarowało narodowość śląską,
• 435,8 tys. osób zadeklarowało narodowość śląską jako pierwszą,
• 375,6 tys. osób zadeklarowało narodowość śląską jako jedyną,
• 411,0 tys. osób zadeklarowało narodowość śląską jako drugą,
• 430,8 tys. osób zadeklarowało narodowość śląską oraz polską.

Narodowy Spis Powszechny rozpocznie się 1 kwietnia i potrwa do 30 czerwca 2021 roku.