Jeszcze nim zabrałem się za lekturę "Lżejszego od fotografii...", sądziłem, że będzie to klasyczna biografia, w której narrator ukaże nam koleje losu bohatera. Do książki przyciągnęła mnie początkowo tylko postać Grzegorza Ciechowskiego, którego muzyka niemal od urodzenia gdzieś tam przewijała się w moim życiu w większym bądź mniejszym stopniu. Nie spodziewałem się, że lektura książki Stelmacha wywoła u mnie tyle emocji. Wszak Ciechowski nie był idolem mojej młodości, bo gdy Republika triumfowała i się rozpadła, byłem jeszcze w pieluchach. Jednak jego muzyczne piętno odcisnęło się na mnie pomimo tego, że historią grupy i jej liderem niespecjalnie się interesowałem.
Odpryski wspomnień
Piotr Stelmach, dziennikarz radiowej Trójki, spróbował się zmierzyć z legendą Ciechowskiego w dość oryginalny sposób. Po pierwsze biografia składa się niemal wyłącznie z wypowiedzi osób znających artystę i współpracujących z nim, po drugie "narracja" ich opowieści prowadzona jest wstecz. Zaczynamy od nagłej śmierci Ciechowskiego w 2001 roku i cofamy się, poznając kolejne etapy życia i kariery muzyka, aż do jego młodości, dzieciństwa i dnia narodzin. Wraz z osobami, które wypowiadają się w książce, a jest ich aż 62, płyniemy przez fascynującą historię producenta, muzyka, poety - po prostu wszechstronnego artysty. Chłoniemy atmosferę lat 80. i 90., współdzielimy emocje, odnajdujemy fragmenty Ciechowskiego także w swoim życiu.
Szczególnie przejmujące są wypowiedzi najbliższej rodziny muzyka, która wspomina ostatnie spędzone z nim chwile, ale i sięga do momentów przełomowych w jego życiu i karierze. Mamy tu także świadectwa muzyków Republiki, ale i Jana Borysewicza, Roberta Brylewskiego, Zbigniewa Hołdysa, Kayah, czy Muńka Staszczyka. Wszyscy przefiltrowują przez siebie Ciechowskiego i opowiadają o odpryskach spotkań z nim, tworząc niejako kolaż całej postaci.
Mozaika świadectw tworzy obraz wszechstronnego artysty
Setki wspomnień o istotnych momentach, ale i błahych sprawach składa się na mozaikę wszechstronnego artysty. Widzimy Grzegorza jako ciepłego, acz stanowczego ojca, wymagającego od siebie i innych muzyka, dowcipnisia, ale i intelektualistę, z którym można rozmawiać o literaturze i filozofii. To zebrane w całość świadectwo uderza prosto w serce. Nigdy wcześniej nie czytałem tak przejmującej biografii. Jej zaletą jest także to, że Stelmach potrafił zszyć wszystko w jedną spójną całość wypowiedzi tak wielu osób i nic nie "rozłazi w szwach". Wypowiedź jednej postaci rezonuje we wspomnieniu kolejnej, historie przeplatają się ze sobą i wzajemnie uzupełniają, rzucając pełniejsze światło na postać Ciechowskiego. Wszystko opowiedziane jest tak, jakby rozmówcy Stelmacha siedzieli wspólnie wokół kominka i opowiadali sobie nawzajem historie związane z muzykiem.
Subiektywne spojrzenie
Jedyną wadą tego sposobu opowiadania jest fakt, że mamy tu tylko to, co rozmówcy chcieli ujawnić, bez drążenia tematu i odbrązawiania postaci. Portret Ciechowskiego, który wyłania się po lekturze pozycji, jest mocno subiektywny, ale na ten kompromis musiał pójść autor, gdyż inaczej mógłby nie zdobyć tylu cennych wypowiedzi. Warto też wspomnieć o niezliczonej ilości zdjęć, pojawiających się w książce Stelmacha- wcześniej mało znanych, bądź w ogóle niepublikowanych. To niewątpliwie jej dodatkowy atut.
"Lżejszy od fotografii..." jest wspaniałym hołdem dla niezwykłego artysty, który niczym kometa przemknął po muzycznym firmamencie i pozostawił ślady w życiu wielu osób. Jedni musnęli odrobinę jego ciepła, inni niemal spłonęli w blasku jego niesamowitej osobowości. Pewna rzecz jest jednak wspólna dla tych świadectw - to spotkanie z Grzegorzem Ciechowskim i jego nagła śmierć pozostawiła pustkę, niedającą się niczym innym wypełnić. To pustka na polskiej scenie muzycznej, pustka po przyjacielu, koledze i najbliższym członku rodziny.
Ja już znalazłem miejsce na swojej półce dla tej książki...
W nowym życiu znajdziesz mi miejsce
Gdzieś na półce, czy parapecie
Raz na miesiąc kurz ze mnie zetrzesz
Grzegorz Ciechowski
Lżejszy od fotografii - o Grzegorzu Ciechowskim, Piotr Stelmach, Wydawnictwo Literackie 2018
POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?