Maas: Dobrze, gdyby Śląsk uczył się z doświadczeń Zagłębia Ruhry

Wśród pozostałych tematów konferencji znalazły się m.in. rewitalizacja miast, programowanie polityki miejskiej oraz miasta polskie w unijnej polityce spójności. Wśród prelegentów znaleźli się przedstawiciele Związku Miast Polskich, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Banku Gospodarstwa Krajowego.

Znany holenderski architekt Winy Maas był gościem odbywającej się w Katowicach konferencji "Miasta 2013". Postanowiliśmy zapytać go o śląską architekturę.

Czy miał pan już okazję zapoznać się z architekturą Śląska? Jak wrażenia?
Nie byłem tutaj wcześniej. Pierwszy raz przyjechałem na Śląsk. Jestem pozytywnie nastawiony do nowych powstających tutaj budynków. Bardzo podoba mi się koncepcja budowy muzeum na terenie dawnej kopalni. Jestem bardzo ciekawy, ponieważ Wasz region to dwanaście połączonych miast. Chciałbym zobaczyć, jak odnosicie się do przestrzeni. Chcę zobaczyć zwłaszcza tereny poprzemysłowe, żeby zobaczyć, jak radzicie sobie z nimi. Bardzo mnie interesuję, co region robi na takich obszarach.

Śląsk często porównuje się w tym kontekście z Zagłębiem Ruhry. Czy to dobry pomysł, aby stare kopalniane obiekty adaptować na nowe cele?
Oczywiście. Ważne jest, aby coś takiego robić. Jest oczywiście różnica między Polską a Niemcami, szczególnie jeśli chodzi o poziom rozwoju, w związku z tym nie będzie to ten sam system. Dobrze byłoby, gdyby Śląsk uczył się z doświadczeń Zagłębia Ruhry ze względy na to, że tam było bardzo dużo inwestycji, ale nie udało im się tego postkopalnianego obszaru zredukować. W tym aspekcie w planach w Zagłębiu Ruhry nie zostało uwzględnione to, co powinno zostać zrobione. Mowa o powrocie do
naturalnego stanu danego obszaru. Polska gospodarka z racji tych różnic też będzie działać w tym zakresie trochę inaczej.

Czy w takich aglomeracjach jak nasza potrzebne są granice między poszczególnymi miastami, czy raczej powinien to być jeden organizm?
Potrzebna jest koncepcja takiego działania. Może być tak, że te granice istnieją, ale każde miasto ma wówczas swoją specyfikę. Niesie to jednak również zagrożenie, że każdy będzie miał swoje muzeum czy swój stadion. Także po pierwsza, musi być koncepcja i wizja tego, jak to powinno być zagospodarowane.
Czy dobra i funkcjonalna architektura miejska może być receptą na wyludnianie się miast?
Na pewno trzeba odróżnić dwa różne rynki: rynek na sprzedaż i rynek na wynajem, bo to dwie różne rzeczy i rządzą się swoimi prawami. Jeśli chodzi o rynek na sprzedaż, chodzi także o jakość miejsca, w którym się żyje. Jeśli chodzi o ten na wynajem, to są też inni ludzie, którzy wynajmują lokale i to do różnych celów. W tym drugim przypadku jeśli ktoś rezygnuje z wynajmu, zwalnia przestrzeń i można tam zrobić coś innego. Generalnie, trzeba pokazać, że w mieście są różne możliwości dla jednych i dla drugich i do tego się to wszystko sprowadza. Jestem zwolennikiem mieszanki na rynku i jestem także zwolennikiem budownictwa socjalnego, dlatego że w tym przypadku też jest możliwość sprzedaży i innego zagospodarowania budynków. Granicą powinno być 30-40 procent budynków socjalnych - tak jak to jest w Holandii.

W każdym polskim mieście są bloki z wielkiej płyty z lat 70. i 80. Czy takie osiedla mają przyszłość, czy bardziej będziemy się skłaniać do domków z ogródkiem?
Potrzebne są działania innowacyjne dla takich obszarów, bo mamy tego za dużo. Nie chodzi tutaj tylko o wyburzanie, można też zaadaptować takie budynki. Trzeba też pamiętać, aby były one lepiej połączone, bo wiele z nich jest odizolowanych. Z nich ewentualnie można by zrezygnować. Trzeba też pamiętać, by zrobić je bardziej przyjaznymi dla ludzi, którzy tam mieszkają. Jest to również część historii obszaru, więc nie należy się ich wszystkich pozbywać. Trzeba koncentrować się na centrach miast, które powinny być bardziej skompaktowane. Niektóre bloki można wyburzyć i na przykład zasadzić tam las i to też będzie przecież piękno.

Architektura przeszła drogę od małej chatki, poprzez kilkupiętrowe domy, betonowe bloki do szklanych wieżowców. Do czego zmierza teraz?
Myślę, że będzie o wiele więcej zróżnicowania, bo ludzie bardzo sobie je cenią. Będzie też o wiele silniejsza dyskusja, jeśli chodzi o tożsamość miasta. Podobnie, jeśli chodzi o niezależność. Oczekiwane będą też projekty, które będą dostosowane do konkretnego miejsca, a mniej jednolita.

Rozmawiał: Tomasz Szymczyk

*Kutz: Autonomia okazała się oszustwem. Ślązakom należy się status mniejszości etnicznej [WYWIAD RZEKA]
*TYLKO W DZ: Niesamowite zdjęcia górników i kopalń z XIX w. Maxa Steckla
*Cygańskie wesele w Rudzie Śl. On - 21 lat, ona 16 lat. ZOBACZ ZDJĘCIA Z ZABAWY
*Serial Anna German [STRESZCZENIA ODCINKÓW]