Bitwa pod Verdun zaczęła się 21 lutego 1916 roku, trwała do grudnia. Zginęło w niej 348 tysięcy żołnierzy francuskich i 338 tysięcy poddanych cesarza niemieckiego. W tej drugiej armii służyli Ślązacy. Wspomnienia tych, którzy ocaleli, zebrał Alojzy Lysko i zamieścił w książce „To byli nasi dziadkowie”. Obszerne fragmenty tej publikacji przedrukowujemy w najnowszej „Naszej Historii”.
„Jak sie na frontach zrobiło źle, nos, muzykantów wziyni do okopów pod Verdun. Nojprzód grołech tam za hornisty - wygrywołech na trombce smutne pożegnania, potym feldfebel kozoł grać na tym bymbnie, bo trombka pogiyno, jak roz przyszeł do okopu ciyżki granat.
Na bymbnie żech żegnoł zabitych abo straconych kamratów. Som żech se ułożył to grani. Zrazu cicho i drobno jakbych zabitego kamrata przywoływoł do życio, potym donośnij, ale wolnij, jakby kamrat ożył, a na koniec prołech w skóra wiela żech mioł sił. Tela żech bił, wiela zabity wojok mioł lot. Mioł dwadzieścia - toch dwadzieścia razy wybijoł w równych odstympach. Wojoki w okopach, nawet jak byli ranni, stowali wtynczos na baczność i odliczali te lata” - przytacza Alojzy Lysko wspomnienia Bartłomieja Świergolika (rocznik 1892), który miał szczęście cało wrócić do domu, do rodzinnych Bojszów. Wojna nie dawała mu jednak długo o sobie zapomnieć.
Świergolik wspomina, jak na koniec wojny dowódca zebrał całą orkiestrę i jak polecił im na koniec zagrać „Ich hatte eine Kameraden”, a potem pozwolił muzykom zabrać ze sobą instrumenty do domów rodzinnych.
- I jo tyż wzion swój bymbyn, alech na nim niy bymbnił, bo zawdy mi stoli przed oczami chopcy, kierych żech żegnoł pod Verdunym - wspomina.
Takich historii, jak ta o bębniście spod Verdun, publikujemy w „Naszej Historii” więcej. Polecamy ten numer miesięcznika - jest do kupienia w kioskach województwa śląskiego.
Marcowa „Nasza Historia” pełna ciekawych tekstów.
Nie wszyscy Ślązacy zgodzili się na wpis na volkslistę. Co się z nimi stało?
Bytomska miłość Henryka Sienkiewicza - Maria Radziejewska z „Katolika”
Maciej Szczepański. Zanim został wszechwładnym szefem Radiokomitetu, rządził propagandą na Śląsku
Historia ORMO - peerelowskiej milicji ludowej
Ostatnich dziewięć miesięcy Związku Radzieckiego
*Salon Maserati w Katowicach otwarty! Poznaj tajemnice legendarnych samochodów
*Abonament RTV na 2016: Ile kosztuje, kto nie musi płacić SPRAWDŹ
*Horoskop 2016 dla wszystkich znaków Zodiaku? Dowiedz się, co Cię czeka
*Jesteś Ślązakiem, czy Zagłębiakiem? Rozwiąż quiz
*1000 zł na dziecko: JAK DOSTAĆ BECIKOWE? ZOBACZ KROK PO KROKU
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?