Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Marek Zieliński o ESK2029: Ani Karolczak ani Krupa nie będą budować stolicy kultury ROZMOWA

Justyna Przybytek - Pawlik
Justyna Przybytek - Pawlik
Marek Zieliński (trzeci od prawej) i ekipa katowickiego Biura ESK krótko po tym, jak Katowice awansowały na krótką listę miast walczących o ESK2016. Zdjęcie zrobiliśmy w 2010 roku
Marek Zieliński (trzeci od prawej) i ekipa katowickiego Biura ESK krótko po tym, jak Katowice awansowały na krótką listę miast walczących o ESK2016. Zdjęcie zrobiliśmy w 2010 roku Mikołaj Suchan
Pomysł zgłosił Łukasz Kohut, europarlamentarzysta z Rybnika, a przyklasnęli mu Kazimierz Karolczak, szef Górnośląsko – Zagłębiowskiej Metropolii i Marcin Krupa, prezydent Katowic. A chodzi o to, by Metropolia i Katowice wspólnie starały się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029. Na ile ta inicjatywa ma szansę na sukces, zapytaliśmy Marka Zielińskiego, który dziesięć lat temu prawie zdobył dla Katowic tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Wtedy Katowice o włos przegrały z Wrocławiem, ale zyski ze starań o ESK okazały się dla miasta nie do przecenienia.

Europejska Stolica Kultury 2029 dla Katowic i Metropolii?

Dziesięć lat temu Katowice walczyły o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Choć mało kto wierzył, że stolica Górnego Śląska ma szanse na sukces, miasto najpierw awansowało na krótką listę kandydatów do tytułu, potem weszło do finału i dopiero na ostatniej prostej o włos przegrało z Wrocławiem. Mimo przegranej zyski ze starań o ESK okazały się dla miasta nie do przecenienia: m.in. udało się zaktywizować mieszkańców, którzy uwierzyli w potencjał Katowic. To również wtedy zainicjowano wydarzenia kulturalne i inicjatywy społeczne, z których spora część realizowana jest do dziś. Ukoronowaniem tych działań było przyznanie Katowicom w 2015 roku tytułu Miasta Kreatywnego UNESCO w dziedzinie muzyki.

O to, czy tamten sukces uda się powtórzyć i Katowice wraz z Metropolią powinny starać się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029, zapytaliśmy Marka Zielińskiego, autora sukcesów w staraniach Katowic o tytuł ESK 2016 i ówczesnego dyrektora katowickiego biura ESK, które przekształcono następnie w Miasto Ogrodów.

Katowice i Metropolia miałyby starać się o tytuł ESK 2029. Jest pan na tak?
Ani na tak, ani na nie. Poza pewnym pomysłem rzuconym przez polityka, nie ma żadnych szczegółów. Nie wiadomo, co za tym pomysłem miałoby pójść. Możemy jutro ogłosić: zbudujmy rakietę i lećmy na Księżyc.

Na konkrety jest chyba jeszcze za wcześnie.
Problem leży gdzie indziej. Rzucanie takiego hasła przez polityka, gdy ludzie z dużą rezerwą i dystansem podchodzą do polityki, sprawia, że to nic nie znaczy, oczywiście poza tym, że jest to pewna propozycja. Baza powinna być poza administracyjna: ludzie, stowarzyszenia, organizacje z różnych miast, instytucje. Trzeba zacząć od rozmowy, co ludzie mogą na tym zyskać i na czym to polega. Dziesięć lat temu była łatwiejsza sytuacja, bo dotyczyła mniejszej przestrzeni i wówczas w Katowicach było środowisko bardzo aktywne, które czekało i potrzebowało tego impulsu, jakim była walka o ESK. Wtedy to hasło wpisało się w pewien intuicyjny trend, a nasze działania polegały na tym, że daliśmy wizję tego, w jakim kierunku starania powinny pójść, reszta już nie leżała po naszej stronie, bo na to nie mieliśmy wtedy pieniędzy.

Katarzyna Jendrośka - rybniczanka, która uwierzyła w miasto ogrodów. Tworzy je w Superjednostce

Katowice już są Europejską Stolica Kultury 2016! [ZDJĘCIA]

Czyli chce pan polityków z walki o ESK2029 wykreślić?
Starania o Europejską Stolicę Kultury nie polegają na tym, że urząd miasta, albo Metropolia będą kandydować. Jednym z warunków startu jest niezależność projektu. Oczywiście on może mieć wsparcie polityczne, ale ważne w jego ocenie, aby był niezależny. Ani Kazimierz Karolczak ani Marcin Krupa nie będą budować stolicy kultury, oni mogą udzielić wsparcia, ale starania musi podjąć niezależny od polityków zespół. Dostrzegam tu też pewien paradoks: Metropolia w zakresie swoich działań ma kulturę praktycznie pominiętą, a ESK – jak nazwa wskazuje – dotyczy kultury, przestrzeni duchowej, zmiany mentalnej. Tymczasem Metropolia nie ma żadnych narzędzi do tworzenia kultury.

Dziesięć lat temu politycy odpuścili?
10 lat temu wiele rzeczy przekroczyło wyobrażenia wszystkich. Politycy też wtedy byli ważni (wówczas Katowicami rządził Piotr Uszok – przyp. Red.), ale w pewnym momencie przestali przeszkadzać, wycofali się z tego wszystkiego. Byli ważni w kwestiach decyzyjnych finansowych, ale tak naprawdę projekt ESK stworzyli przede wszystkim zaangażowani w to działanie ludzie. Teraz powinno być podobnie: to ludzie muszą w tym procesie zaistnieć.

Jeśli jednak zapadnie decyzja „tak, staramy się o ESK2029”, jakie są trzy kluczowe działania, które należy podjąć?
Konieczna jest zmiana filozofii myślenia, czym jest Metropolia, czym jest region. To o filozofii należy pomyśleć i nie w kategoriach dnia dzisiejszego, a w perspektywie roku 2029. To podstawowa rzecz. Jeśli tej zmiany nie będzie, jeśli nie powstanie pewna spójna wizja, szansy na powodzenie tej inicjatywy nie ma.

To pierwsze działanie, a drugie i trzecie?
Zmiana filozofii myślenia i zmiana filozofii myślenia. Na dzień dzisiejszy Metropolia nie pokazała, że łączy ludzi. Robią autobusy, ale one ludzi wożą, a nie łączą. A to podstawa.

A pieniądze? Ile kosztowały starania o ESK2016?
Paradoksalnie, mimo mitów i legend na ten temat, cały ten projekt nie był aż tak kosztowny, jak się dziś mówi. Pieniądze były, ale później. Najważniejsza jest idea, pomysły, pieniądze mogą wejść później, ale i tak niczego nie zmienią. Nie są tu wartością najważniejszą, trzeba zmienić model myślenia, aby Metropolia przestała być tworem jedynie administracyjnym.

Nie przegap

Zobacz koniecznie

Bądź na bieżąco i obserwuj

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Powrót reprezentacji z Walii. Okęcie i kibice

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera