MPiT: przedsiębiorcy mają możliwość swoistego wymuszania na administracji zasady pewności prawa

W środę, w pierwszym dniu 8. Europejskiego Kongresu Małych i Średnich Przedsiębiorstw, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości zorganizowała kolejną ze swoich konferencji z cyklu „Prawo do przedsiębiorczości - małe firmy, wielkie zmiany”.

Jak zaznaczyła prezes PARP Jadwiga Lesisz, dotąd odbyło się już ponad 70 spotkań z cyklu, w których wzięło udział ponad 5 tys. osób. „Konstytucja dla biznesu, 100 zmian dla firm i rozwiązania rozszerzające zachęty inwestycyjne na terenie całej Polski tworzą spójny system wspierania przedsiębiorczości w Polsce. Zmiany obejmują również prawo podatkowe, prawo zamówień publicznych” - wymieniała Lesisz.

Jak zasygnalizowała szefowa PARP, choć część zmian już wprowadzono, a część jest na etapie prac legislacyjnych, wraz ze zmianami otoczenia gospodarczej wprowadzane będą kolejne.

Prezentując m.in. podstawy prawa przedsiębiorców (jednej z pięciu ustaw Konstytucji Biznesu, która weszła w życie 30 kwietnia br.) ekspert MPiT Mateusz Marciniak wskazał, że jedną z kluczowych tzw. zasad ogólnych Prawa przedsiębiorców jest klauzula pewności prawa.

„To jedna z najważniejszych zasad ogólnych tworzenia prawa gospodarczego, czyli pewnej zmiany i uzupełnienia procedury legislacyjnej, aby przepisy tworzone w przyszłości, które dotyczą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce były zgodne z zasadami ogólnymi Prawa przedsiębiorców” - zaznaczył Marciniak.

Wyjaśnił, że tzw. zasady ogólne regulują zasady tworzenia prawa gospodarczego i określają kryteria, jakim mają odpowiadać relacje między administracją publiczną a przedsiębiorcami. Wynikająca z ich wprowadzenia praktyczna zmiana polega na tym, że zachowanie sprzeczne z daną zasadą ogólną powoduje naruszenie przez organ administracji konkretnego przepisu.

„Celem wprowadzenia klauzuli pewności prawa jest walka z sytuacjami, w których w tym samym stanie faktycznym organa administracji wydają różne rozstrzygnięcia, co szczególnie widoczne było w działalności gospodarczej prowadzonej w różnych regionach Polski” - przyznał ekspert.

Jak wyjaśnił, zasada pewności prawa ma wykluczyć takie sytuacje: po pierwsze – poprzez wprowadzenie zakazu odstępowania od przyjętej dotychczas praktyki oraz - w dalszej kolejności – zakazu wydawania różnych orzeczeń w tym samym stanie faktycznym.

„Zasada ta jest o tyle istotna, że przedsiębiorcy zostali wyposażeni w pewne narzędzia, które umożliwiają niejako wymuszenie na organach administracji publicznej stosowanie tej zasady – mówię tu o objaśnieniach prawnych i interpretacjach indywidualnych” - wskazał.

Jak uściślił, objaśnienia prawne to pisane prostym językiem wyjaśnienia skomplikowanych przepisów. „Oznacza to, że organa administracji, w tym ministerstwa, zobowiązane są do wydawania wyjaśnień w granicach własnej właściwości czy własnego działania – w praktyce ma to znaczenie takie, że jeżeli wydane zostanie objaśnienie prawne, które ma charakter generalny i przedsiębiorca zastosuje się do tego wyjaśnienia, będzie mógł oczekiwać i domagać się, aby organ postępował zgodnie z wydaną przez siebie interpretacją przepisów” - tłumaczył Marciniak.

„Nawet, jeżeli zostanie wydane objaśnienie prawne i przedsiębiorca zastosuje się do niego, a następnie organ administracji zmieni zdanie i zacznie interpretować przepisy w sposób odmienny, wówczas przedsiębiorca ma możliwość powołania się na owe objaśnienia prawa” - dodał..

Instytucja interpretacji indywidualnych ma – w przeciwieństwie do objaśnień prawnych – charakter jednostkowy.

„Oznacza to, że każdy przedsiębiorca jest uprawniony, by zadać organowi administracji pytanie dotyczące interpretacji danych przepisów. Takie interpretacje wydawane są na wniosek przedsiębiorcy” - podał specjalista ministerstwa.

„Przedsiębiorca może w dowolnej formie takie pytanie zadać, opisać stan faktyczny – to istotne, aby stan faktyczny opisany był w sposób szczegółowy, ponieważ pominięcie jakiejś okoliczności może powodować, że sytuacja prawna będzie nieco inna. Następnie przedsiębiorca musi w tym wniosku przedstawić własne stanowisko. Po otrzymaniu takiego wniosku organ administracji zobowiązany jest do tego, aby wydać interpretację indywidualną w formie decyzji” - wskazał.

Według eksperta przedsiębiorca nie ma obowiązku zastosowania się do takiej interpretacji indywidualnej, niemniej – jeżeli zastosuje się do niej – jest niejako tą interpretacją chroniony i nie może być w stosunku do niego wydana decyzja sprzeczna z wcześniej wydanymi interpretacjami.

Marciniak przypomniał, że opłata wiążąca się z wydaniem takiej interpretacji to 40 zł.(PAP)

autor: Mateusz Babak

mtb/ amac/
Materiał specjalny we współpracy z PARP