Najstarsza szkoła w Bytomiu. Odkryj architekturę i historię Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Fryderyka Chopina

Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu to miejsce, które łączy w sobie pasję do muzyki z neogotycką architekturą, tworząc przestrzeń, w której sztuka spotyka się z funkcjonalnością. Budynek szkoły, zlokalizowany w centrum Bytomia, od lat przyciąga uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Jego niezwykła bryła stała się symbolem miasta, który skrywa wiele fascynujących tajemnic.

Budynek, zaprojektowany przez architekta Paula Jackischa, to świadectwo rosnących ambicji Bytomia w drugiej połowie XIX wieku. Powstał on na potrzeby Miejskiego Katolickiego Gimnazjum, które zainaugurowano 29 kwietnia 1867 roku, decyzją Rady Miejskiej. Szkoła, początkowo jedyna średnia placówka w mieście, miała ogromne znaczenie dla lokalnej społeczności.

Budowa gmachu, który miał stać się nowym domem dla gimnazjum, rozpoczęła się w 1867 roku i trwała dwa lata. Działkę pod budowę przekazał ksiądz Józef Szafranek, proboszcz Parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, działając w imieniu biskupa wrocławskiego. Jackisch zaprojektował monumentalny budynek o imponujących wymiarach: 51,5 metra długości, 23 metry szerokości i maksymalnie 30 metrów wysokości. Koszt budowy wyniósł 190 tysięcy talarów, co na tamte czasy było znaczną sumą. 1 października 1869 roku uczniowie po raz pierwszy przekroczyli próg nowej szkoły, przenosząc się z wynajmowanej wcześniej kamienicy przy ul. Dworcowej 19.

W 1889 roku, gimnazjum zostało upaństwowione, przyjmując nazwę Królewskiego Gimnazjum w Bytomiu. Pod koniec XIX wieku, liczba uczniów wynosiła już około 600, co uczyniło szkołę jedną z największych tego typu placówek na Górnym Śląsku. W lutym 1915 roku, szkoła zyskała nowego patrona – Paula von Hindenburga, który spędził tydzień w budynku gimnazjum podczas działań wojennych. Od tego momentu szkoła funkcjonowała jako Królewskie Gimnazjum im. Hindenburga, a od 1918 roku – jako Państwowe Gimnazjum im. Hindenburga.

Do 1945 roku, szkoła pozostawała jednym z najważniejszych ośrodków edukacyjnych w Bytomiu. W 1925 roku uczyło się tam 726 uczniów, a od połowy lat dwudziestych placówka zaczęła przyjmować także dziewczęta, otwierając nowe możliwości edukacyjne dla młodzieży z całego regionu.

Bytomskie gimnazjum klasyczne może poszczycić się wieloma wybitnymi absolwentami, wśród których nie brakuje znamienitych duchownych. Do najbardziej znanych należą biskup warmiński Maksymilian Kaller, którego proces beatyfikacyjny trwa od wielu lat oraz kardynał Leo Scheffczyk, ceniony profesor teologii na uniwersytetach w Tybindze i Monachium.

Gimnazjum klasyczne było gospodarzem budynku przez 76 lat, aż do stycznia 1945 roku, kiedy to musiało opuścić gmach w obliczu zbliżającego się frontu wojennego. W tym czasie budynek uległ poważnym zniszczeniom. Jednak już w marcu 1945 roku, po zaledwie dwóch miesiącach, w zdewastowanych murach zaczęto organizować nową placówkę – Miejskie Konserwatorium, które dało początek obecnej szkole muzycznej.

Pod koniec lat 50. XX wieku szkoła przybrała swój współczesny kształt, stając się Ogólnokształcącą Szkołą Muzyczną, która łączy nauczanie ogólnokształcące na poziomie podstawowym i licealnym z edukacją muzyczną. Przez dekady szkoła wypracowała sobie renomę, stając się jednym z najważniejszych ośrodków artystycznych w regionie, znanym z bogatego dorobku i licznych osiągnięć.

Na początku lat 70. XX wieku do pierwotnego budynku dodano nowoczesną, trójkondygnacyjną dobudówkę. Ten prosty, bezstylowy łącznik, zbudowany około 1971 roku, połączył historyczny gmach z nowym pawilonem pomocniczym. Mimo że nowa część nie nawiązywała stylistycznie do oryginału, stanowiła funkcjonalne rozszerzenie szkoły. 15 maja 1975 roku budynek, będący świadkiem wielu dekad historii, został wpisany do rejestru zabytków województwa katowickiego (dziś śląskiego), co potwierdziło jego znaczenie i wartość dla regionu.

W 2021 roku, zakończono rewitalizację budynku. Wieloetapowy remont, którego koszt wyniósł 4,5 miliona złotych, przywrócił blask jednemu z najważniejszych zabytków architektury neogotyckiej w mieście. Najbardziej spektakularnym elementem renowacji była odnowa fasady budynku, która przez lata uległa znacznemu zniszczeniu. Dziś znów możemy podziwiać pierwotną kolorystykę, uzupełnione tynki, naprawione obróbki blacharskie oraz odnowione orynnowanie. Neogotycka fasada, która jest wizytówką szkoły, teraz prezentuje się w pełnej krasie, oddając hołd historycznemu projektowi Paula Jackischa.

Jednak to wnętrze budynku, a zwłaszcza aula, przeszło prawdziwą metamorfozę. Aula, która pierwotnie pełniła funkcję szkolnej kaplicy, zachwyca nie tylko swoją architektoniczną formą, ale także pieczołowicie odrestaurowanymi detalami. Stolarka drzwiowa, konstrukcja balkonów oraz scena zostały starannie odnowione, a wymiana foteli nadała temu miejscu nowoczesnego komfortu, zachowując jednak jego historyczny charakter.

Ciemnozielone ściany, złote polichromie, zachowana w ciemnobrązowym odcieniu podłoga oraz odrestaurowana boazeria tworzą wnętrze o niesamowitym klimacie. Dzięki temu aula stała się prawdziwą perłą szkoły, łącząc w sobie bogactwo historycznych detali z nowoczesną funkcjonalnością.

- Efekt dopełnia gra światła przenikającego z witraży. Jesteśmy zachwyceni rezultatem prac. W takim wnętrzu muzyka nabierze szczególnego wyrazu - mówiła tuż po zakończeniu remontu Zuzanna Sucharowska, dyrektorka Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej.

Budynek szkoły w Bytomiu to imponujący, ceglany gmach wolnostojący, który wyróżnia się wyraźnymi cechami neogotyckimi. Detale wykonane ze sztucznego kamienia dodają mu charakteru, a wąskie skarpy podkreślają wertykalizm całego projektu. Na południowej fasadzie, w ryzalicie frontowym, znajduje się ostrołukowy portal z brązowymi, dębowymi drzwiami, ozdobionymi oryginalnymi okuciami. Nad drzwiami można dostrzec czterolistny maswerk z witrażem, a także dwie gładkie gotyckie tarcze herbowe oraz trzy witrażowe okna auli zakończone ślepymi maswerkami. Nad środkowym oknem znajduje się XIX-wieczny kartusz herbowy z orłem w koronie, przypominający polskiego orła.

Gmach wieńczy schodkowy szczyt zwieńczony pinaklami, które dodają mu elegancji. Północna elewacja budynku stylistycznie przypomina południową, choć zdobią ją dwa, a nie trzy ostrołukowe okna. Boczna elewacja wschodnia, niegdyś ozdobiona neogotyckim portalem, dziś ma podwójne okno, które powstało po usunięciu portalu przed 1973 rokiem. Zachodnia elewacja jest częściowo zasłonięta przez dobudówkę z lat 70. XX wieku.

Górne części ścian zdobi poddachowy fryz arkadkowy, nad którym znajduje się stylizowana attyka w formie ostrołukowej arkadkowej balustrady, rozdzielanej przez pinakle z kwiatonami. Dach budynku pokryto dachówką oraz częściowo papą, a całość jest chroniona instalacją odgromową, która pierwotnie była połączona z rurociągiem miejskiego wodociągu.

Wnętrze budynku kryje w sobie aulę o pierwotnej kubaturze niemal 2500 m³, która zachwyca neogotycko-neorenesansowymi cechami. Aula ta, przekształcona z dawnej szkolnej kaplicy, jest jednym z najbardziej charakterystycznych elementów wnętrza. W czasie II wojny światowej, około 1941 roku, w piwnicach budynku powstał schron przeciwlotniczy, zdolny pomieścić około 300 osób.

Obecnie w budynku szkoły odbywają się także liczne wydarzenia i koncerty. Od 28 do 30 listopada tego roku, odbędzie się tam IV Ogólnopolski Konkurs Puzonistów i Tubistów im. Pawła Waloszczyka.