Zanim zimą Wasz samolot wystartuje, bywa, że musi zostać odlodzony. Pasażerowie siedzą w środku, niecierpliwią się, że start się opóźnia albo przez okna obserwują, co się dzieje. No właśnie, co się dzieje?
Zobaczcie zdjęcia odladzania samolotów w Pyrzowicach:
O odladzaniu samolotów opowiadają specjaliści z firmy LS Airport Services, działającej na lotnisku w Pyrzowicach: Damian Kurtok, Ramp Supervisor LS Airport Services Oddział Katowice, Michał Sikora, Koordynator Obsługi Naziemnej LS Airport Services Oddział Katowice i Sebastian Grochala, rzecznik prasowy LS Airport Services. Oto co warto wiedzieć o odladzaniu samolotów.
1. Samoloty muszą być odladzane.
Samoloty, które startują w okresie zimowym, muszą być wolne od zanieczyszczeń, czyli szronu, śniegu, lodu, aby zachowały do startu swoje parametry aerodynamiczne. Wszystkie elementy ich konstrukcji dostosowywane są tak, aby w czasie lotu generować jak najmniejsze opory - muszą mieć jak najlepsze osiągi aerodynamiczne. Aby dodatkowo minimalizować opory jak najbardziej, musimy dbać o to, żeby powierzchnie skrzydeł, stateczników oraz kadłuba były gładkie – tak, jak zostało to zaprojektowane. Nie możemy pozwalać na to, aby zalegał na nich lód czy śnieg. Powietrze przepływające przez elementy samolotu musi przepływać w sposób laminarny – czyli bez zakłócenia. Niesprzyjające warunki atmosferyczne, takie jak niskie temperatury, przy których pojawia się szron, powstaje marznący deszcz lub pada śnieg, są zagrożeniem dla niezakłóconego przepływu powietrza po gładkich elementach samolotów.
Odlodzenie, a często również zabezpieczenie przed ponownym wystąpieniem tych warunków, jest skomplikowanym procesem wymagający sporej ilości czasu - co czasami faktycznie opóźnia start. Ale jest konieczne.
2. Kiedy samolot jest odladzany i kto o tym decyduje?
Oczywiście wtedy, gdy temperatura jest niska, ale niekoniecznie minusowa. Sytuacja jest dość skomplikowana.
Pracownicy LS Airport Service opisują to tak:
Podstawą do podjęcia decyzji o odladzaniu samolotu są niesprzyjające warunki pogodowe, występujące przy temperaturze mogącej powodować zanieczyszczenie powierzchni.
Niska temperatura to jednak nie jedyny czynnik, jaki wpływa na oblodzenie samolotu, bądź jego części. Na przykład, przy zajściu odpowiednich czynników, może dojść do tak zwanego naturalnego wypromieniowania ciepła – czyli ochłodzenia. Materiały, które zostają wykorzystane do konstrukcji samolotów - np. przy odpowiednim stałym wietrze oraz długim postoju, potrafią obniżyć swoją temperaturę. Może wówczas wystąpić oszronienie lub nawet powstać czysty lód (szczególnie jeśli dodatkowo pojawią się opady deszczu). Dzieje się tak niekoniecznie przy ujemnych temperaturach otaczającego powietrza. Kolejnym zagrożeniem jest przechłodzone paliwo w samolocie. Samolot lecący na wysokości przelotowej, leci w temperaturze około minus 40 stopni Celsjusza.
Podczas dłuższego lotu (najczęściej) paliwo, ale też inne płyny, obniżają swoją temperaturę. Samolot, który ląduje i ma krótki czas obsługi na ziemi - a to może być zaledwie np. 25 lub 30 minut, bo potem znów musi wylecieć w trasę - może mieć nadal ujemną temperaturę paliwa. W takiej sytuacji również może powstać oblodzenie na powierzchni skrzydła, nawet przy dodatniej temperaturze zewnętrznej. Przy wystąpieniu któregokolwiek z tych zjawisk osobą decydującą o rozpoczęcie procedury związanej z odladzaniem samolotu jest kapitan danego rejsu lub odpowiednio przeszkolony pracownik obsługi naziemnej.
3. Procedura odladzania. Sprzęt i płyny. Dlaczego odladzanie wykonuje się z pasażerami w środku (holdover time)?
Przy podjęciu decyzji o konieczności odlodzenia samolotu oraz ewentualnego zabezpieczenia pracownicy LS Airport Services rozpoczynają całą serię czynności. Pierwszą z nich jest uzyskanie dokładnych informacji od lokalnej stacji meteorologicznej, jak aktualna temperatura powietrza oraz rodzaj i intensywność opadów. Następnie, w porozumieniu między dowódcą danego rejsu oraz pracownikiem obsługi naziemnej, podejmowana jest decyzja, które elementy statku powietrznego wymagają odlodzenia. Następnie pracownicy LS Airport Services dobierają odpowiednie stężenie płynów odlodzeniowych oraz ustalają czasy ochrony.
Odladzać samolot lub jego części można tylko w wyznaczonych miejscach portu lotniczego; jest specjalna płyta, która jest położona możliwie najbliżej progu drogi startowej, aby maksymalnie skrócić czas od końca odladzania do startu samolotu. I to jest odpowiedź na pytanie, dlaczego odladzanie wykonuje się, gdy pasażerowie samolotu są w środku.
Do odladzania LS Airport Service używa specjalistycznych płynów typu I do temperatury minus 33 stopnie i płynu typu II do temp. minus 29 stopni. Wykorzystywane są też specjalnie tworzone do odladzania pojazdy – na lotnisku w Pyrzowicach mamy do dyspozycji odladzarki produkcji fińskiej, marki Kiitokori, modele EFI 2000 i EFI 4000. Pojazdy wyposażone są w dwa zbiorniki na płyn do odladzania o pojemności 1250 litrów i 2200 litrów oraz jeden zbiornik na wodę o pojemności 4500 litrów.
4. Odladzanie samolotu. Etapy
Odladzanie samolotów można realizować w dwóch stopniach. Pierwszy stopień to oczyszczenie powierzchni samolotu, w trakcie którego nie występują zjawiska, które mogą ponownie zanieczyszczać powierzchnię statku powietrznego. Jeżeli jednak występują takie zjawiska (np. pada śnieg), to po pierwszym stopniu (czyli oczyszczeniu) następuje drugi stopień – dodatkowe zabezpieczenie powierzchni. Polega na pokryciu powierzchni samolotu płynem o specjalnej konsystencji. Ma on za zadanie utrzymać w określonym czasie czystą powierzchnię, a opad, który występuje w międzyczasie, ma zostać odizolowany. Stosowany w tym wariancie płyn jest tak gęsty, że śnieg gromadzi się na jego górnej powierzchni nie przywierając do samolotu. Ta warstwa płynu jest usuwana wraz z zanieczyszczeniem bezpośrednio podczas startu samolotu przez powietrze, które przy odpowiedniej prędkości podczas startu zrzuca warstwę płynu zabezpieczającego odsłaniając czystą powierzchnię samolotu.
W przypadku drugiego stopnia odladzania istotną rolę odgrywa czas. Zależnie od warunków atmosferycznych płyn jest w stanie spełnić swoje zadanie i zapewnić odpowiednią ochronę w czasie od kilku do kilkudziesięciu minut. Dlatego proces odladzania jest najczęściej ostatnim etapem w obsłudze samolotu i tuż po jego zakończeniu następuje odlot. W razie przekroczenia czasu ochrony zapewnionego przez płyn cały proces odladzania musi zostać powtórzony.Przykładowo - czas ochronny przy warunkach atmosferycznych: opad śniegu, temperatura 0 stopni C, odladzanie dwustopniowe płynem Type I i zabezpieczenie płynem Type II wynosi od 25 do 50 min.
5. Procedury w odladzaniu przed startem
Odladzanie na lotnisku w Pyrzowicach przeprowadzają pracownicy LS Airport Services, którzy ukończyli odpowiednie, specjalistyczne szkolenia, a sam proces odladzania to tylko jeden z elementów realizowanych przez obsługę naziemną w trakcie obsługi rejsu.
Wszystko zaczyna się podczas standardowej obsługi na płycie. Kapitan statku wraz z koordynatorem obsługi naziemnej podejmują decyzję o odladzaniu. Ustalają które elementy muszą być odlodzone oraz w jaki sposób. Mając takie informacje koordynator ma za zadanie poinformować kierownika zmiany. Kierownik zmiany informuje służby operacyjne lotniska o zamiarze odladzania. Koordynator przekazuje taką informację do Shift Leadera obsługi płytowej. Jego zadaniem jest wyznaczenie operatorów do odladzania. Zazwyczaj odladzanie odbywa się dwoma pojazdami. Każdy pojazd ma kierowcę oraz operatora, który za pomocą odpowiednich pistoletów przeprowadza proces odladzania.
Po zakończeniu standardowej obsługi na stanowisku postojowym samolot kołuje na płytę do odladzania. Koordynator rejsu nawiązuje kontakt z załogą i potwierdza gotowość załogi do odlodzenia. Jeżeli samolot jest gotowy, przystępujemy do procesu oczyszczenia zanieczyszczeń oraz zabezpieczenia. Cały przebieg tego procesu nadzoruje koordynator rejsu. Po zakończeniu tego procesu następuje podanie meldunku do załogi o prawidłowym wykonaniu całego procesu oraz potwierdzeniu niezbędnych danych. Jeżeli załoga stwierdzi, że wszystko jest w porządku, daje pozwolenie na rozłączenie kontaktu z załogą i samolot jest wówczas gotowy do startu.
POLECAMY PAŃSTWA UWADZE:
Sylwester z Polsatem na Stadionie Śląskim
Dni wolne w 2019 roku
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
