Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Patryk Białas: Naród śląski, czyli dlaczego Ślązacy chcą metropolii

Patryk Białas
Patryk Białas
Patryk Białas arc
Minister Błaszczak przywiózł na Śląsk projekt ustawy metropolitalnej. Ponownie przemyślałem pojęcie "narodu śląskiego". Górny Śląsk zasługuje na metropolię.

Po pierwsze, polskie słowo "naród" pochodzi z "rodu", a "ród" wywodzi się z "rodziny". Gdy mówię "naród" mam na myśli nie tyle więzy krwi, co więzi o charakterze kulturowym. Jedną z głównych więzi stanowiących "naród" jest język. Nie chodzi tylko o jednobrzmiące słowa, ale o treści, które członkowie "narodu" przekazują sobie bez pomocy słów. Słowo "naród" jest ściśle powiązane ze słowem "ojczyzna". "Ojczyzna" to bycie "sobą u siebie". Bardziej Heimat, niż Vaterland. "Ojczyzna" jest decyzją i wyborem.

Po drugie, w narodzie relacja polega nie tylko na "ja z innym" lub "ja obok innych". Zdarza się, że ta relacja stwarza napięcia. Oznacza to gotowość oddania życia za innych. Powstają relacje "jeden dla(za) innych" i "inni dla(za) innego".

Po trzecie, naród to więzi konkretnych ludzi z konkretnymi ludźmi. Więzi osobistych przyjaźni i nieprzyjaźni, więzi rodzinne, więzi wspólnie wykonywanej pracy, więzi religijne, etyczne. Więzi to zobowiązanie. Nie tylko człowieka z człowiekiem, ale również z tym, co jest "ponad człowiekiem", a co zazwyczaj nazywa się "dobrem wspólnym".

W końcu, nikt nie rodzi się Polakiem, Czechem, Niemcem, Ślązakiem. Człowiek "staje się" Polakiem, Czechem, Niemcem, Ślązakiem, gdy wchodzi w historyczną rzeczywistość swojego narodu. Naród jest wytworem dziejów. W jakimś momencie historii pojawia się i w jakimś momencie, może z tej sceny zniknąć. Bez uznania narodu, może on przestać istnieć. Wzmaga to naszą za niego odpowiedzialność.

Narodu śląskiego nie da się zrozumieć w oderwaniu od historii Śląska. A historia narodu śląskiego jest zmieniającym się w określnym czasie i przestrzeni związkiem wielu "ja", którego efektem jest powstanie określonego "my". Dlatego, jeśli ktoś chce zrozumieć, czym jest naród śląski, powinien zrozumieć "historyczny dramat", jaki był i jest udziałem narodu śląskiego.

Historia Górnego Śląska jest burzliwa i wypełniona walkami o przynależność państwową Górnego Śląska. W dziejach Górnego Śląska niejednokrotnie sąsiad musiał stawać przeciwko sąsiadowi, a kolega przeciw koledze. W czasach powstań śląskich nasi dziadkowie i pradziadkowie nie walczyli przeciwko innemu narodowi, ale przeciwko tyranii, która w jednakowy sposób gnębiła "innych" i "swoich".

Myślenie o narodzie śląskim jest mocno zakorzenione w historii Śląska. Ślązacy byli przez dłuższy czas narodem walczącym o niepodległość. Pozbawieni własnego państwa, podzielenie pomiędzy trzy mocarstwa, skazani na walkę o wolność i zachowanie własnej tożsamości. Dla Ślązaków naród był zawsze doświadczeniem przeszłości i nadzieją przyszłości.

Fundamentalnym prawem narodu jest prawo do istnienia. Prawo do istnienia sprawia, że każdy naród, w tym również naród śląski, może cieszyć się prawem do własnego języka, kultury, tradycji i edukacji. To fundamentalne prawo nie oznacza jednak suwerenności państwowej. Dzisiaj jest wiele możliwości prawnego zjednoczenia narodów, tak jak to się dzieje w panstwach federalnych, konfederacjach, czy panstwach charakteryzujących się dużą autonomią regionalną. Śląską specyfiką może stać się ustawa metropolitalna.

Sęk w tym, że prawa narodów to również zobowiązania. Najważniejszym jest zobowiązanie do życia w duchu pokoju, poszanowania i solidarności z innymi narodami. Spór o metropolię dla Śląska jest sporem o podstawowe wartości narodu śląskiego. Historia pokazała, Ślązacy potrafią wiele poświęcić dla dobra wspólnego, suwerenności i tożsamości śląskiej. Metropolia daje nam nadzieję na lepszą przyszłość.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!