Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Po co nam dziś centra handlowe? Jaką rolę pełnią w Zabrzu, Dąbrowie Górniczej a jaką w Gdańsku?

OPRAC.:
Piotr Sobierajski
Piotr Sobierajski
Centra handlowe Pogoria i Platan mają do zaoferowania klientom znacznie więcej niż tylko zakupy
Centra handlowe Pogoria i Platan mają do zaoferowania klientom znacznie więcej niż tylko zakupy mat. prasowe
Odwiedzamy je średnio kilka razy w miesiącu. Robimy w nich zakupy, polujemy na promocje lub po prostu szukamy rozrywki. Centra handlowe wrosły już na stałe w polski krajobraz, nie tylko ten wielkomiejski. Według danych CBRE najwięcej centrów i parków handlowych buduje się obecnie w małych miastach. Zdaniem analityków miasta małe i średnie to miejsca o największym potencjale dla rozwoju tego typu placówek. Dlaczego centra handlowe są potrzebne właśnie małym ośrodkom?

Zakupy i więcej
Dla warszawiaków czy gdańszczan wybór odwiedzanego centrum handlowego podyktowany jest przede wszystkim dogodnością lokalizacji i dostępnością oferowanych marek,natomiast w Białymstoku, Opolu czy Zabrzu miejsca te pełnią dodatkową rolę społeczną, a nawet kulturotwórczą. W mniejszych ośrodkach, w znacznie wyższym stopniu niż w dużych aglomeracjach, centra handlowe zaspokajają nie tylko potrzeby konsumpcyjne, ale też uzupełniają lokalną ofertę rozrywkową i gastronomiczną. Choć ich ekspansja w małych i średnich miastach trwa od ponad 10 lat, nic nie wskazuje na to, by miała się zatrzymać. Już teraz galerie zajmują prawie trzy czwarte całej powierzchni handlowej w Polsce, a rodacy odwiedzają je tłumnie. Tuż przed pandemią centra handlowe notowały nawet do 170 mln odwiedzin, przy czym około jedną trzecią tego wyniku generowały obiekty mniejsze, o powierzchni do 30 tys. m kw., a więc takie jak np. opolskie Solaris Center, Focus Mall w Zielonej Górze czy Galeria Wołomin.

Lepsza dostępność, wyższa jakość życia

Socjologowie badający zwyczaje zakupowe zauważają, że centra handlowe zmieniły nasz wzorzec konsumpcji. Widać to wyraźnie na przykładzie mniejszych miast – dzięki galeriom handlowym ich mieszkańcy zyskali dostęp do szerokiej gamy produktów oraz nowych form spędzania wolnego czasu. Czterdziestolatkowie pamiętają jeszcze czasy, gdy po ubrania z popularnych sieciówek trzeba było jechać do dużego miasta. Dziś tę samą modę mamy wszędzie na wyciągnięcie ręki, podobnie jak produkty do aranżacji wnętrz, najnowsze gry komputerowe czy perfumy. Dzięki galeriom handlowym mieszkańcy mniejszych miast mogą korzystać z tych samych usług, co w aglomeracjach, w tym choćby z dobrych siłowni, restauracji czy prywatnych sieci medycznych. Wszystko to w estetycznej oprawie, z komfortowym dojazdem i parkingiem, lecz bez wielkomiejskiego pośpiechu i korków.

Odpowiedź na zmieniające się potrzeby

To, co istotnie przemawia na korzyść centrów handlowych, to między innymi wygoda oraz oferta odpowiadająca na zmieniające się potrzeby klientów. Robiąc zakupy w lokalnej galerii, można załatwić przy okazji wiele innych spraw – oddać ubrania do pralni, dorobić klucze, zjeść obiad lub kolację. Lokale gastronomiczne stanowią w niektórych centrach handlowych nawet 20 proc. najemców. Nie są to już tylko bary typu fast food, ale restauracje z obsługą kelnerską, serwujące kuchnie z różnych zakątków świata czy dania wegetariańskie lub wegańskie, na które zapotrzebowanie wzrosło w ostatnich latach także w małych miastach. Nadążając za potrzebami współczesnych klientów, centra handlowe zapewniają coraz ciekawsze formy rozrywki dla całej rodziny. Synergia różnych gałęzi handlu, usług, rozrywki i innych funkcji komercyjnych w centrach handlowych stanowi niezaprzeczalny atut dla klientów, niespotykany w żadnym innym koncepcie retailowym.

Centra kultury, sportu i zdrowia

Szeroki zakres rozrywek, jaki oferują centra handlowe, sprawia, że w wielu mniejszych miastach stają się one także centrami kultury. W coraz lepiej zaprojektowanych przestrzeniach łatwo znaleźć miejsce na wystawy lokalnych artystów, targi rękodzieła, warsztaty dla dzieci, a nawet bezpłatne koncerty. W większych galeriach standardem stały się kina, w których można obejrzeć nowości filmowe tuż po premierze i wartościowo wykorzystać czas wolny.

Centra handlowe nie zapominają też o fanach aktywności fizycznej – dla nich oprócz klubów fitness są organizowane różnego typu zawody sportowe. Mówiąc o sporcie, warto wspomnieć o zdrowiu, bo centra handlowe to doskonałe miejsca do realizacji akcji profilaktycznych. Odbywają się w nich bezpłatne badania wzroku czy piersi, w dużej mierze cykliczne, jak np. akcja Pink Lips! opolskiego CH Karolinka, podczas której studenci medycyny zachęcają kobiety do badań w kierunku nowotworów. Choć są to działania lokalne, mają ogromne zasięgi – z centrów handlowych w małych miastach korzystają przecież także mieszkańcy okolicznych wsi i miasteczek. Badania prowadzone na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach pokazały, że centra handlowe w średnich miastach obsługują klientów mieszkających nawet w odległości do 100 km!

Szeroka rola społeczna

Rola społeczna centrów handlowych w mniejszych ośrodkach miejskich nie kończy się na rozrywce oraz edukacji zdrowotnej. Można wręcz powiedzieć, że tu dopiero się zaczyna. Twórca pierwszego centrum handlowego na świecie chciał połączyć w nim zakupy z aktywnością publiczną, zatem funkcje społeczne dzisiejszych galerii są niejako wpisane w ich DNA. Na przykład Galeria Warmińska w Olsztynie angażuje się w promocję projektów finansowanych z budżetu partycypacyjnego, Focus Mall w Piotrkowie Trybunalskim edukuje mieszkańców o roli pszczół i prowadzi pasiekę na dachu, a zabrzańskie CH Platan zorganizowało na swoim terenie miejski finał WOŚP. Centra handlowe wspierają lokalne schroniska dla zwierząt (Focus Mall w Zielonej Górze przez 22 dni zgromadził 500 kg karmy!), zachęcają do oddawania krwi, a podczas pierwszej fali pandemii przekazywały maseczki, rękawiczki i środki do dezynfekcji dla lokalnych szpitali, m.in. w Zabrzu, Białymstoku, Zielonej Górze i Tomaszowie Mazowieckim. CH Pogoria w Dąbrowie Górniczej angażuje się natomiast m.in. w akcję zbiórki krwi oraz społeczną akcję o światowym zasięgu One Billion Rising.

Wpływ na infrastrukturę miast

Nie każde centrum handlowe zasługuje na miano perły architektury, ale i tak budynki o funkcjach handlowych stały się ostatnio ciekawsze, ładniejsze i bardziej kompatybilne z miejską zabudową. Dzięki wielu z nich nasze miasta zyskują na estetyce, zwłaszcza gdy inwestorzy biorą pod uwagę także zagospodarowanie przestrzeni wokół samych centrów. Niektórzy stawiają na zieleń, inni także na aranżację publicznych miejsc spotkań, zdarzają się też rzeźby i instalacje, jak ta odsłonięta przy wejściu do Solaris Center w Opolu. Choć centra handlowe bywają nowoczesne, a nawet futurystyczne, jednym z trendów w ich budowie jest rewitalizacja i adaptacja starych, pofabrycznych obiektów. Przyszłość natomiast należy do miejsc, które połączą handel i rozrywkę z funkcjami mieszkaniowymi – takie centra handlowe powstają już w dużych miastach i pewnie za kilka lat upowszechnią się także w tych mniejszych.

Przyszłość małomiejskich galerii handlowych

Jedną z kwestii, która przewija się w przestrzeni publicznej w dyskusjach o centrach handlowych, jest pytanie o ich dalsze losy. Analiza rynku pokazuje, że większe miasta już się centrami nasyciły, te mniejsze jednak wciąż deklarują otwartość na nowe inwestycje z bogatą ofertą handlowo-usługową. Co ciekawe, centra handlowe, także te małomiejskie, nadal wygrywają w walce o klienta ze sklepami internetowymi. Choć sprzedaż online rośnie, wraz z nią rozwija się trend ROPO (research online purchase offline), czyli zakupy stacjonarne po wcześniejszym obejrzeniu produktu w Internecie. Centra handlowe nie znikną więc z naszych miast w najbliższych latach. Będą dalej powstawać w tych średnich oraz małych i kreować tam styl życia, który polubiliśmy tak bardzo, że nie zamierzamy z niego rezygnować. Najdobitniej potwierdzają to dane zebrane po zakończeniu ostatniego lockdownu – już w drugim tygodniu po odmrożeniu funkcjonowania sklepów w centrach handlowych, wskaźnik odwiedzalności osiągnął 84 proc. w porównaniu do analogicznego okresu w 2019 roku (przed pandemią).

Źródła:
1. CBRE, Polski rynek handlowy 1 kw. 2021 r., https://www.cbre.pl/pl-pl/raporty/Polski-rynek-handlowy-1-kw--2021 [dostęp 13.05.2021].
2. Heffner K., Twardzik M., Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, SPOŁECZNE ODDZIAŁYWANIE NOWOCZESNYCH CENTRÓW HANDLOWO--USŁUGOWYCH NA MAŁE MIASTA W ZEWNĘTRZNEJ STREFIE AGLOMERACJI ŚLĄSKIEJ.
3. Klich P., Zmiana roli centrów handlowych, blog Arvato Polska, https://blog.arvato.pl/zmiana-roli-centrow-handlowych/ [dostęp 13.05.2021].
4. Makowski G., Dinozaury handlu. Czy koronawirus uderzył w centra handlowe niczym meteoryt?, Gazeta SGH, https://gazeta.sgh.waw.pl/meritum/dinozaury-handlu-czy-koronawirus-uderzyl-w-centra-handlowe-niczym-meteoryt [dostęp 13.05.2021].
5. NEPI Rockcastle, Annual report 2020.
6. Pasek A., Centrum handlowe w strukturze miasta – „miasto w mieście” czy „wyspa handlowa”?. Analiza na przykładzie funkcji centrów handlowych [w:] „Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne” XV (4)/2019.
7. Polska Rada Centrów Handlowych i Ernst & Young, Społeczno-ekonomiczne znaczenie rozwoju nowoczesnych nieruchomości handlowych w Polsce, październik 2018.
6. Twardzik M., Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, TYPOLOGIA I ZNACZENIE CENTRÓW HANDLOWYCH DLA MIAST WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO, [w:] „Studia Miejskie” tom 16 (2014).

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera