Połomia: Pamiętacie ten przepiękny drewniany kościółek? Przypominają go ARCHIWALNE ZDJĘCIA

Konserwacja i digitalizacja 175 archiwalnych zdjęć, które zachowały się w postaci szklanych klisz, były możliwe dzięki projektowi Klisze pamięci – śladem górnośląskiego sacrum, na który w 2016 roku Muzeum Górnośląskie otrzymało dotację Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w wysokości 55 tysięcy złotych. Kwota ta pozwoliła na przeprowadzenie pierwszego etapu zaplanowanych prac – digitalizację części zborów.

Trzyletni projekt Klisze pamięci – śladem górnośląskiego sacrum zakłada analizę, digitalizację i udostępnienie archiwalnych fotografii zachowanych w postaci szklanych klisz w zbiorach Muzeum Górnośląskiego. Na większości z około 1600 kliszach z lat 1900–1939 zarejestrowane zostały górnośląskie obiekty sakralne wraz z ich wyposażeniem.

Wśród 175 zdigitalizowanych zdjęć można zobaczyć m.in. dawny drewniany kościółek w Połomi. Fotografie wraz z opisami prezentujemy w galerii. Poniżej przypominamy też tekst sprzed kilku lat o historii świątyni.

Dzisiaj drewniany kościół z Połomi byłby wizytówką całego regionu, ale także niesamowitą atrakcją turystyczną. Dziś coraz mniej osób pamięta, że jeszcze kilkadziesiąt lat temu, na terenie Połomi znajdowała się tak zadziwiająca świątynia.

Drewniany kościół w Połomi byłby dzisiaj wizytówką

Jeszcze ponad 40 lat temu w Połomi znajdował się niezwykły drewniany kościółek. Pamiętacie? Powstał najprawdopodobniej w 1557 roku, czyli dwa lata po tym jak zniszczeniu uległa poprzednia świątynia.

Wówczas pełnił ważną rolę. Bowiem oprócz Połomi do parafii należały jeszcze Świerklany i Gogołowa. Najstarszy zapis na temat kościoła do jakiego dotarł Ludwik Musioł ("Parafia Połomia. Monografia historyczna, na źródłach oparta") pochodzi z 1679 roku. To protokół powizytacyjny biskupa Wawrzyńca Joannstona.

 
- Kościół posiada ołtarz wielki odnowiony, którego stół jest poświęcony, na równi ze stołem bocznego ołtarza., w którym mieście się obraz św. Jadwigi. Monstrancja jest miedziana, ale jej promienie na kształt słońca i melchisedek są srebrne. Budynek kościoła dobrze kryty, w dzwonnicy 3 dzwony - można przeczytać w przetłumaczonym na język polski dokumencie.

Świątynia miała konstrukcję zrębową. Posiadała również wieżę. Była orientowana. To oznacza, że  skierowana była na wschód. Prezbiterium było stosunkowo małe, a tuż za nim znajdowała się zakrystia.

- Chór muzyczny był drewniany, miał prosty parapet, wspierał się na czterech słupach. W kruchcie pod wieżą znajdowały się schody wiodące na chór z ozdobnie wyrzynaną balustradą. W nawie i prezbiterium posadzka była wykonana z kamiennych płyt - wyjaśnia Bogusława Szymiczek - Jędrośka w publikacji "Mała ojczyzna Mszana".

Jak widać na zdjęciach, na zewnątrz świątynię obiegało zadaszenie, ale bez podpór. Natomiast ściany wieży zwężały się ku górze. W XIX wieku z każdym kolejnym rokiem kościół wydawał się za ciasny. Dlatego w 1841 roku rozbudowano go o tzw. jedną belkę, ale i to było mało.

Tragicznym dla kościoła i parafian był rok 1969.

Wieczorem 30 lipca, podczas szalejącej nad Połomią wichury, świątynia zawaliła się. Praktycznie nic nie zostało z nawy. Uległa całkowitemu zniszczeniu. Nie było już szans całkowicie odbudować kościoła. Najpierw rozebrano prezbiterium, a później ponad 30- metrową dzwonnicę w 1979 roku.

Na szczęście podziwiają ją do dzisiaj wierni. Przeniesiono ją do Wisły (Głębiec), gdzie dobudowano do niej kościół i stoi do dnia dzisiejszego. Wybierając się na wycieczkę do Wisły, warto zaznaczyć w planie zwiedzanie kościoła i dzwonnicy w Głębcach.

Po wojnie w Połomi powstał nowy kościół
Szczęście w nieszczęściu, że po straszliwej wichurze parafianie z Połomi nie zostali bez kościoła. W tym czasie stała już murowana świątynia. O potrzebie jej budowy mówiło się we wsi od dłuższego czasu.

Zgłaszano to już przed pierwszą wojną światową. Liczba parafian wzrastała, a mały drewniany kościół nie był w stanie wszystkich wiernych pomieścić. Na początku XX wieku postanowiono nawet zebrać potrzebne fundusze.

- Już w roku 1911 kasa kościelna dysponowała funduszem budowlanym w wysokości 30 tysięcy marek - dodaje w swojej publikacji Bogusława Szymiczek - Jędrośka. Wielka wojna jednak pokrzyżowała te plany.

Do sprawy powrócono w 1924 roku, kiedy bracia Salomonowie darowali ziemię pod budowę świątyni, a jej budowę rozpoczęto dopiero w 1948 roku. Wraz z parafianami podjął się tego zadania ks. Roman Kopyto.

Pozostał budynek 200- letniej plebanii

Kościoła nie ma, ale zachowała się plebania. Do dnia dzisiejszego zachował się budynek plebanii przy ulicy Centralnej. Kamień węgielny pod jego budowę położono 24 kwietnia 1811 roku. Wówczas fara była zdecydowanie większa od swojej poprzedniczki.

W środku było:  7 pokoi, spiżarka i 2 kuchnie. Obok stały dwie stodoły (większa i mniejsza), stajnia na 6 koni i 12 krów, remiza i 1 spichrz zbożowy. W późniejszych latach w budynku mieścił się ośrodek zdrowia, poczta i przedszkole. Później budynek niszczał aż do czasu generalnego remontu.

Budowniczym bardzo reprezentacyjnej plebani był ks. Johannes Meer, który kierował połomską parafią  od 1776 roku aż do swojej śmieci 3 sierpnia 1824 roku. W 2013 roku stara fara została wyremontowana w ramach rewitalizacji centrum Połomi. Obecnie na mocy porozumienia Mszany ze Starostwem Powiatowym mieści się tutaj Powiatowy Ośrodek Wsparcia dla Osób Niepełnosprawnych. Budynek znów jest wizytówką Połomi i gminy.