Postindustrialna perła woj. śląskiego, to bez wątpienia dzielnica Piaski

Czeladź jest najstarszym miastem w Zagłębiu Dąbrowskim. Ma wspaniałą historię, piękny zabytkowy kościół św. Stanisława BM, odnowiony kilka lat temu rynek, jednak brakuje jej czegoś bardzo istotnego - nigdy nie powstał tu dworzec kolejowy. Złośliwi śmieją się, że to tylko ze względu na to, że przez Czeladź przebiegało zbyt dużo trakcji, które nie sposób było ze sobą połączyć... W Czeladzi jednak tego tematu lepiej nie poruszać. Dziś to część Zagłębia, w 1939 roku leżała w województwie kieleckim. Choć o tradycjach górniczych w tym mieście możemy już mówić tylko w czasie przeszłym, to kiedyś było zupełnie inaczej. Funkcjonowały tu dwie kopalnie: Czeladź i Saturn.

Piękną i chronioną przez konserwatora zabytków pamiątką po tych czasach jest wybudowana przez Francuzów kolonia (osiedle) górnicza Piaski. Idea była taka sama jak w Nikiszowcu. Chodziło o stworzenie nowoczesnego, zaspokajającego wszelkie potrzeby mieszkańców osiedla. Pierwsze domy powstały tutaj już w 1882 roku.

Dzielnica Piaski w nowym, świeżym spojrzeniu
Dzisiaj w Muzeum Saturn w Czeladzi miłośnicy industrialu mieszkalnego będą mogli podziwiać fotografie Krystiana Niedbała. Fotografie ukazują w zupełnie nowy sposób dzielnicę Piaski w Czeladzi. Wystawa nosi tytuł "Osiedle patronackie Piaski. Niedocenione dziedzictwo". Wernisaż jest częścią większego projektu "Piaski - postindustrialna perła województwa śląskiego". W ramach tego projektu odbędą się trzy wydarzenia. Jednym jest właśnie wernisaż fotografii, drugim konferencja naukowa, w której wezmą udział naukowcy z Uniwersytetu Śląskiego, z ośrodków badawczych w województwie. Trzecim, zamykającym etapem tego projektu, jest publikacja książki. Jej autorkami są Stefania Lazar i Anna Binek-Zajda z Muzeum Saturn w Czeladzi.

- Chcieliśmy pokazać dzielnicę Piaski, starą dzielnicę, której początki budowy datuje się na lata 80. XIX wieku, zupełnie w innym świetle - współcześnie - tłumaczy Stefania Lazar, historyk z Muzeum Saturn w Czeladzi. - Ponieważ dotychczas zdjęcia Piasków i pocztówki, które się pojawiają, są już dosyć znane, chcieliśmy pokazać to postindustrialne dziedzictwo w nowy sposób. Stąd pomysł na fotografie, które będą ukazywać detal architektoniczny, ale i poszczególne części tego założenia. Wybór fotografa nie był przypadkowy. Krystian Niedbał jest utytułowanym fotografem.

Badanie Piasków jest niezwykle trudnym zadaniem, ponieważ od wielu lat funkcjonują te same informacje, często błędne, niesprawdzone. - W ogóle nie wiadomo, na czym się opierają. Dlatego podjęłyśmy się bardzo dogłębnego przebadania archiwów i ukazania zarówno powstawania zakładu przemysłowego, jakim była Kopalnia Czeladź i Patronackiego Osiedla Mieszkaniowego w nowym świetle, według najnowszych badań. Książka będzie wydawnictwem również po części albumowym, ponieważ chcemy pokazać stare, dobrze znane zdjęcia i zestawić je z fotografiami Krystiana, które na pewno zaskoczą niejednego mieszkańca Piasków.

Tajemnicza aura eksponuje piękno miejsca
Piaski to jedno z najbardziej oryginalnych założeń tego typu w naszym województwie, ale też jednym z najlepiej zachowanych. Do dzisiaj na Piaskach są budynki użyteczności publicznej, które fundowało towarzystwo bezimienne Kopalni Czeladź. To osiedle było niemal wyburzane w drugiej połowie XX w. częściowo, a mimo wszystko zachowało jeszcze swoją kompletność. Niewątpliwie to, co przyciąga na Piaski, to architektura, zupełnie odbiegająca od tego, co mamy w województwie, czyli śląskich familoków, a także od innych budynków znajdujących się w Zagłębiu Dąbrowskim. To bardzo charakterystyczne zestawienie cegły z kamieniem wapiennym, które daje bardzo ciekawy efekt artystyczny i bez wątpienia zasługuje na miano postindustrialnej perły w naszym województwie.

W jaki sposób to miejsce chciał pokazać fotograf? - Piaski mają podobną historię jak Bobrek w Bytomiu. Był kiedyś taki film w latach 50. "Autobus odjeżdża o 6.20". Film ten był wielką propagandą na ówczesne lata i dzisiaj tylko tak można go odbierać, natomiast to, co było w nim fajne, to pokazany rozkwit ery przemysłowej w Polsce. W filmie był pokazany właśnie Bobrek, który dzisiaj nie jest "nieciekawą" dzielnicą , jako dzielnica tętniąca życiem, dzielnica w której wszystko dzieje się na najwyższych obrotach. Niesamowity obraz lat 50., niesamowitego rozwoju, rozkwitu, szczęśliwych ludzi, którzy mają wszystko, czego zapragną i przede wszystkim ciekawa architektura - opowiada Krystian Niedbał.

- Piaski są takim miejscem. W momencie, gdy funkcjonowały kopalnie, rozwijał się tutaj przemysł, Piaski były jedną z najbardziej atrakcyjnych dzielnic na terenie Zagłębia. Wiadomo, że wiele miejsc już nie istnieje, bo zostało zrównanych z ziemią. Dlatego powstał pomysł udokumentowania Piasków, jako dziedzictwa i wszystkich rzeczy, które stanowią absolutnie coś wyjątkowego - dodaje.
Fotografie Krystiana pokazują Piaski w czarno-białych barwach. Chodziło o to, by były bardziej sentymentalne, ukazujące piękno dawnej architektury, która jest unikatowa i jest rzadkością.

- Zależało nam, by skupić się na tym, co najważniejsze, a nie rozproszyć uwagę dodatkowo kolorową fotografią. Na zdjęciach widać bardzo mocne kontrasty, cień, słońce. Udało mi się uzyskać fajną czerń i biel, i taki bardzo nostalgiczny klimat - dodaje fotograf. Początek wernisażu w Muzeum Saturn w Czeladzi dzisiaj o godzinie 17.00.

*Pod Wałbrzychem odkryto podziemne miasto. Złoty pociąg będzie wydobyty ZDJĘCIA
*Nowy Supersam w Katowicach zaprasza na wielkie otwarcie
*Uchodźcy z Syrii już na Śląsku. Rodziny mieszkają w Chorzowie
*Tak się okrada w sklepie. Uważajcie na zakupach WIDEO Z MONITORINGU